ជ័យវរ្ម័នទី ៣

ទំព័រនេះ ខ្ញូំសូមធ្វើការសង្ខបដូចតទៅ៖ ជ័យវរ្ម័នទី ១ បង្រួបបង្រួម ចេនឡាទឹក និង ចេនឡាគោក ។ជ័យវរ្ម័នទី ២ រំដោះជាតិ អាណាចក្រខែ្មរ ចេញពី អាណានិគម ឥណ្ឌូនេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី។ ជ័យវរ្ម័នទី ៣ រក្សាសន្តិភាព រក្សាទឹកដីក្នុងនគរ ។ ជ័យវរ្ម័នទី ៤ រំដោះជាតិចេញពី អាណានិគមចាម (ចម្បារ) ។ ជ័យវរ្ម័នទី ៥ រំដោះជាតិចេញពី អំណាចពួក សៀម ថៃ គឺភៀសខ្លួនពី តំបន់គ្រប់គ្រងពួក សៀម ចូលមក បន្ទាយស្រី កោះកេរ្តិ។ ជ័យវរ្ម័នទី ៦ ភៀសខ្លួន ពីសៀម ដូចស្តេច ជ័យវរ្ម័នទី ៥ ដែរ។ ជ័យវរ្ម័នទី ៧ រំដោះជាតិចេញពី អាណានិគម ចម្បារ និង លើកទ័ពចូលគ្របគ្រងនគរចម្បារ បន្ទាប់ ដកទ័ពជាង ១ លាននាក់ថយមកវិញ ដោយសារ ចម្បារ សហការណ៍ជាមួយទ័ព ម៉ុងហ្គោលី។ ចៅ ពញ្ញាយ៉ាត ដករាជធានី ពី អង្គរវត្តមក ភ្នំពេញ ព្រោះ ទ៏ពសៀម ថៃ​មានកម្លាំងឈ្លានពានកម្ពុជា។  អានបន្ថែម តំបន់ភ្នំគូលេន

កាលប្រវត្តិនៃស្តេច ជ័យវរន្ម មានដូចតទៅ

1. ជ័យវរ្ម័នទី ៧ (អង់គ្លេស: Jeyvaraman VII) (សំស្ក្រឹត: Jayavarman VII) (ប្រ.ស|គ.ស ១១២៥-១២១៩) រជ្ជកាលគ្រងរាជ (គ.ស ១១៨១-១២១៥) អង្គរវត្ត រត់ភៀសខ្លួនចេញពី នគរចម្បារ
2. ជ័យវរ្ម័នទី ៦ (អង់គ្លេស: Jayavarman VI) (Kh-Pronoun: Jeyvaraman VI) (ប្រ.ស|គ.ស ០០០-១១០៧) រជ្ជកាលគ្រងរាជ (គ.ស ១០៨០-១១០៧) អង្គរវត្ត រត់ភៀសខ្លួនចេញពី នគរ សៀម
3. ជ័យវរ្ម័នទី ៥ (អង់គ្លេស: Jeyvaraman V) (សំស្ក្រឹត: Jayavarman V) (ប្រ.ស|គ.ស ០០០-១០០១) រជ្ជកាលគ្រងរាជ (គ.ស ៩៦៨-១០០១) ក្រោយគ្រងរាជសម្បត្តិផ្លូវការណ៍ក្នុងឆ្នាំ ៩៦៨ នៃគ.សករាជ ទ្រង់មានព្រះបរមនាមថា "វ្រះបាទ ធូលីជេងវ្រះកម្រតេងអញ ឝ្រីជយវម៌្មទេវ" បន្ទាយស្រី ខេត្ត សៀមរាប
4. ជ័យវរ្ម័នទី ៤ (អង់គ្លេស: Jeyvaraman IV) (សំស្ក្រឹត: Jayavarman IV) (ប្រ.ស|គ.ស ០០០-៩៤២) រជ្ជកាលគ្រងរាជ (គ.ស ៩២៨-៩៤២) ព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី៤ ទ្រង់មានបុត្រា ២អង្គព្រះនាម ហស៌វរ្ម័នទី២ ជាបុត្រច្បង និង រាជេន្ទ្រវរ្ម័នទី២ ។ "រាជធានី​កោះកេរ្តិ៍​" ស្រុក គូលេន ព្រះវិហារ
5. ជ័យវរ្ម័នទី ៣ (អង់គ្លេស: Jeyvaraman III) (សំស្ក្រឹត: Jayavarman III) (ប្រ.ស|គ.ស ៨១២-៨៧៧) រជ្ជកាលគ្រងរាជ (គ.ស ៨៣៥-៨៧៧) មិនមានកំណត់ត្រារៀបអភិសេក និង មិនមានកំណត់ត្រាអំពីបុត្រស្នងរាជ្យឡើយ ។ ក្រោយទទួលរាជសម្បត្តិគ្រងរាជទ្រង់មានព្រះបរមនាមថា "វ្រះបាទ ធូលីជេង វ្រះកម្រតេង អញ ឝ្រីជយវម៌្មទេវ" ប្រែជាខេមរៈភាសា "ព្រះបាទដែនដីខាងជើង ព្រះកម្រតែងអញ ព្រះស្រីជ័យវរ្ម័នទេវៈ" ដែលមានរាជធានីឈ្មោះ "ហៈរិហៈរាល័យ" (Kh-pronoun: Hariharealay) & (Foreingners text: Hariharālaya) នៅ តំបន់រលួស ខេត្តសៀមរាប ។
6. ជ័យវរ្ម័នទី ២ (អង់គ្លេស: Jeyvaraman II) (សំស្ក្រឹត: Jayavarman II) (ប្រ.ស|គ.ស ៧៧០-៨៥០) រជ្ជកាលគ្រងរាជ (គ.ស ៨០២-៨៣៥) ព្រះអង្គជាស្ដេចខ្មែរដ៏ខ្លាំងពូកែមួយព្រះអង្គដែលរើបំរាសពីការត្រួតត្រា របស់រាជវង្ស សៃលេន្ត្រៈ ដែលមកពីកោះជ្វា (អង់គ្លេស: Java) នៃប្រទេស ឥណ្ឌូណេស៊ី បច្ចុប្បន្ន ។ ហើយព្រះអង្គបានធ្វើលទ្ធិ ព្រះសិវៈនិយម ដែលតាំងខ្លួនជាស្ដេចចក្រ នៃភាសា សំស្ក្រឹត វ្រះបាទធូលិជេង វ្រះកម្រតេងអញ ឝ្រិ ជយវម៌្មកេរស្វរៈ ប្រែជាភាសាខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ព្រះបាទដែនដីខាងជើង ព្រះកម្រតែងអញ គឺ ជ័យវរ្ម័នទេវរាជ។ ដែលព្រះអង្គបានប្រកាសឯករាជពីពួកជ្វា និង តាំងខ្លួនជាស្ដេចចក្រ នៃ អាណាចក្រកម្ពុជៈទេស ឆ្នាំ៨០២ នៃ គ.ស ។ ភ្នំគូលេន ខេត្ត សៀមរាប
7. ព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី ១ (ឆ្នាំ៦៥៥-ឆ្នាំ៦៨១នៃគ.ស ( តំបន់ ចេនឡាទឹក និង ចេនឡា គោគ )

៨៥០- ៨៧៧ ជ័យវរ្ម័នទី៣៖ ព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី៣ (ប្រសូតនៅ គ.ស ៨១២-៨៨៩) រជ្ជកាលគ្រងរាជ (គ.ស ៨៥០-៨៧៧) ទ្រង់បានរៀបអភិសេកនិងមហេសីរបស់ទ្រង់ព្រះនាម "ធរណីន្ទ្រទេវី" ក្នងឆ្នាំ ៨៣៥ នៃ គ.ស ទ្រង់មានបុត្រមួយអង្គព្រះនាម "យសោវរ្ម័នទី១" ក្រោយទទួលរាជសម្បត្តិទ្រង់មានព្រះបរមនាមថា វ្រះបាទធូលិជេង វ្រះ កម្រតេង អញ ឝ្រិ ឥន្ទ្រវរ្ម័នកេស្វរៈ ជាភាសាខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ព្រះបាទធុលីខាងជើង កម្រតែង អញ ឥន្ទ្រវរ្ម័នទេវរាជ ។ ក្នងឆ្នាំ ៨៥០ នៃ គ.ស ព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី៣ ដែលមានព្រះនាមគ្រងរាជថ្មីហៅថា ព្រះបាទ "ឥន្ត្រវរ្ម័នទី១" ទ្រង់គោរពនៅលិទ្ធិទេវរាជបន្តពីព្រះបិតាទ្រង់ ប៉ុន្តមានភាពខុសខ្លះ ព្រោះ សីវលិង្គមានឆ្លាក់បញ្ជូលនៅរូបព្រះពុទ្ធសាសនា តំណាងបុព្វការីជន ហៅថា ដួងព្រលឹងព្រះសាមពាន់ ផ្សារភ្ជាប់ទៅនិងការរំលឹកដល់ញាត្តិការណ៍ទាំង៧សណ្ដានដែលបានចែកឋានទៅ ក្រោយមក ទ្រង់បានកសាងនៅ ប្រាសាទព្រះគោ ប្រាសាទបាគង (បារាយណ៍ឥន្ទ្រតដាក) ហៅ បារាយ៍ខាងកើត និងចុងក្រោយទ្រង់បានកសាងក្រុងអង្គរទី១ (យសោធៈបុរៈ) ត្រង់ "ភ្នំបាខែង" ។

 ព្រះបាទ​ជ័យវរ្ម័ន​ទី​៣ (៨៥៤-៨៧៧)

ក្រោយ​ពី​ព្រះបាទ​ជ័យវរ្ម័ន​ទី​២ ព្រះរាជា​ដំបូង​នៃ​សម័យ​មហា​នគរ ទ្រង់​សោយ​ទិវង្គត​ទៅ​នៅ​ឆ្នាំ​៨៥០ ឬ​ឆ្នាំ​៨៥៤ នោះ ព្រះរាជបុត្រ​របស់​ព្រះអង្គ​ព្រះនាម​ជយវ៌ធន ឬ​ព្រះបាទ​ជ័យវរ្ម័ន​ទី​៣ បាន​ទ្រង់​ឡើង​គ្រងរាជ្យ​ស្នង​ពី​ព្រះ​បិតា។ ព្រះបាទ​ជ័យវរ្ម័ន​ទី​៣ ដែល​ទ្រង់​មាន​និស្ស័យ​ពី​កំណើត​សព្វ​ព្រះទ័យ​តែ​នឹង​សាង​អំពើ​ល្អ ទ្រង់​សោយរាជ្យ​ដោយ​សុខ​សន្តិភាព​ក្នុង​រយៈពេល​យ៉ាង​យូរ ខំ​ថែ​រក្សា និង​ធ្វើ​អោយ​កាន់​តែ​ប្រសើរ​ឡើង​នូវ​ភាព​ថ្កុំថ្កើង​រុងរឿង ដែល​ជា​មរតក​ដែល​បិតា​ព្រះអង្គ​បាន​បន្សល់​ទុក​អោយ​មក។ ព្រះអង្គ​ទ្រង់​មាន​ចំណង់ និង​ចំណូល​ព្រះទ័យ​ខាង​ការ​ប្រមាញ់​ដំរី​ណាស់។ ព្រះអង្គ​ទ្រង់​បាន​សាង​ប្រាសាទ​ខ្លះ​នៅ​តំបន់​អង្គរ។

ព្រះបាទ​ជ័យវរ្ម័ន​ទី​៣ ទ្រង់​គង់​នៅ​រាជធានី​ហរិហរាល័យ (រលួស) រហូត​ដល់ គ្រិស្ដសករាជ​៨៧៧ ហើយ​ទ្រង់​ចូល​ទិវង្គត​ទៅ​ដោយ​គ្មាន​បន្សល់​បុត្រ ដើម្បី​ស្នងរាជ្យ​បន្ត​ឡើយ។ ក្នុង​ពេល​ដែល​ព្រះអង្គ​សោយ​ទិវង្គត​ទៅ ព្រះអង្គ​ទ្រង់​បាន​ទទួល​ព្រះមរណនាម​ថា វិស្ណុ​លោក។

ផែនទីប្រវត្តិសាស្រ្ត