ប្រភព ថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៥១-ថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៥ គឺជាខួបលើកទី៦៤ឆ្នាំថ្ងៃបង្កើតគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ តើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលកាន់អំណាចតាំងពីថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ មកនោះ មានប្រវត្តិបែបណា?
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលមានឈ្មោះដើមថា គណបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយ លោក សឺន ង៉ុកមិញ ហៅអាចារ្យ មៀន នៅឆ្នាំ១៩៥១។ លោក សឺន ង៉ុកមិញ ដែលមានឈ្មោះជាភាសាវៀតណាម ថា ផាម យ៉ាំង ហួ (Phạm Văn Hua) និងដែលមានឪពុកជាខ្មែរក្រោម និងម្តាយជាជនជាតិវៀតណាម នៅខេត្តព្រះត្រពាំង កម្ពុជាក្រោម នោះ គឺជាអតីតសមាជិកគណបក្សកុម្មុយនីស្តឥណ្ឌូចិន ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយ លោក ហូ ជីមិញ (Ho Chi Minh) តាំងពីឆ្នាំ១៩៣០។
គណបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា ដែលបង្កើតឡើងដោយមាន ការជួយជ្រោមជ្រែងពីយួនកុម្មុយនីស្តវៀតមិញ គឺមានគោលបំណងបណ្ដេញអាណានិគមនិយមបារាំង ចេញឲ្យអស់ពីភូមិភាគឥណ្ឌូចិន ទាំងមូល។ ចលនានេះ បានធ្វើការតស៊ូជារបៀបទ័ពព្រៃប្រឆាំងបារាំង រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៥៤។
បន្ទាប់ពីការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្ធិសញ្ញាក្រុងហ្សឺណែវ នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៥៤ ដែលជាសន្ធិសញ្ញាបញ្ចប់ជាផ្លូវការនូវអាណានិគមរបស់បារាំង ក្នុងភូមិភាគឥណ្ឌូចិន សមាជិកបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា ក៏បានបែកចេញជា ៣ក្រុម។
ក្រុមទី១ ដឹកនាំដោយ លោក សឺន ង៉ុកមិញ ហើយដែលមានយុទ្ធជនប្រមាណ ២.៥០០នាក់ផ្សេងទៀត ក្នុងនោះក៏មាន លោក ប៉ែន សុវណ្ណ ផងដែរ ត្រូវបានគេបញ្ជូនទៅកាន់ទីក្រុងហាណូយ ប្រទេសវៀតណាម ដើម្បីធ្វើការបណ្តុះបណ្តាលផ្នែកនយោបាយ។ ក្រុមទី២ ដឹកនាំដោយ លោក ទូ សាមុត លោក នួន ជា និងលោក សោ ភឹម ជាដើម នៅធ្វើចលនានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បន្តទៀត ដោយដេកក្រោមស្លាកបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា ដដែល។ ចំណែកមួយក្រុមទៀតដែលជាក្រុមទី៣ បានប្រមូលផ្តុំគ្នាបង្កើតជាគណបក្សនយោបាយស្របច្បាប់មួយឈ្មោះថា គណបក្សប្រជាជន ដើម្បីចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ១៩៥៥។
យ៉ាងណាក៏ដោយ គណបក្សប្រជាជន មិនអាចប្រជែងជាមួយចលនាសង្គមរាស្ត្រនិយមរបស់សម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ដែលជាចលនាធំ និងមានការគាំទ្រខ្លាំងពីពលរដ្ឋនោះទេ។ ទោះជាបែបនេះក្តី សម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ក៏មិនបានមើលស្រាលចំពោះចលនារបស់ពួកកុម្មុយនីស្តនេះដែរ ហើយព្រះអង្គនៅតែចាត់ទុកក្រុមនេះថា អាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់អំណាចរបស់ព្រះអង្គដដែល។ អាស្រ័យហេតុនេះហើយ ទើបនៅក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៥៥ កងនគរបាលរបស់សម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ មិនបានធ្វើឲ្យចលនាខ្មែរកុម្មុយនីស្តនៅកម្ពុជា បាននៅសុខស្រួលនោះទេ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ពួកគេនៅតែអាចលបលាក់ធ្វើសកម្មភាពបានដដែល។
ជាក់ស្តែងនៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៦០ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ ទូ សាមុត បក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា បានប្រមូលផ្តុំគ្នាធ្វើមហាសន្និបាតបក្សលើកទី២ នៅក្នុងទូរទេះភ្លើងមួយ នាស្ថានីយរថភ្លើងក្នុងក្រុងភ្នំពេញ។ គឺនៅពេលនោះហើយ ដែលបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា បានប្ដូរឈ្មោះទៅជាបក្សពលករកម្ពុជា ដែលមាន លោក ទូ សាមុត ជាលេខាបក្ស។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ទូ សាមុត ឬអាចារ្យ សុខ ដែលមានស្រុកកំណើតនៅកម្ពុជាក្រោម នោះ ត្រូវបានគេធ្វើឃាតដោយអាថ៌កំបាំងនៅឆ្នាំ១៩៦២ នៅក្នុងវត្តស្ទឹងមានជ័យ នារាជធានីភ្នំពេញ។ មរណភាពរបស់ លោក ទូ សាមុត ត្រូវបានគេសង្ស័យថា ប៉ុល ពត ជាអ្នកប្រព្រឹត្តដើម្បីដណ្ដើមតួនាទីជាលេខាបក្សរបស់លោក។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ប៉ុល ពត បានច្រានចោលចំពោះការចោទប្រកាន់នេះ ហើយថា លោក ទូ សាមុត ត្រូវបានកម្លាំងនគរបាលរបស់ លោក លន់ នល់ ដែលជាកូនចៅរបស់សម្ដេច សីហនុ ចាប់ខ្លួនបាន ហើយសម្លាប់ចោល។
ក្រោយពី លោក ទូ សាមុត ត្រូវបានគេសម្លាប់ បក្សពលករកម្ពុជា បានធ្វើមហាសន្និបាតបក្សនៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៦៣ ដែលពេលនោះ លោក សាឡុត ស ឬ ប៉ុល ពត ត្រូវបានមហាសន្និបាតតែងតាំងឲ្យធ្វើជាអគ្គលេខាធិការបក្ស។
បក្សពលករកម្ពុជា ដែលពេលខ្លះរត់ទៅពឹងវៀតណាម ពេលខ្លះរត់ទៅពឹងចិន បានបន្តធ្វើការតស៊ូប្រឆាំងនឹងរបបដឹកនាំរបស់សម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ជាហូរហែ ហើយនៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៦៦ បន្ទាប់ពីត្រឡប់មកពីទីក្រុងហាណូយ ប៉ុល ពត ក៏បានបើកកិច្ចប្រជុំមួយ។ គឺនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះហើយដែលមេដឹកនាំខ្មែរកុម្មុយនីស្ត បានប្ដូរឈ្មោះបក្សរបស់ខ្លួនពីបក្សពលករកម្ពុជា ទៅជាបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា។ គឺពួកកុម្មុយនីស្តនេះហើយដែលក្រោយមក ត្រូវបានសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ឲ្យឈ្មោះថា ខ្មែរក្រហម។
លុះសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ត្រូវបានលោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ និងបក្ខពួកធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ពីអំណាចនៅខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ កម្លាំងរបស់ខ្មែរក្រហមបានកើនឡើងជាលំដាប់ បន្ទាប់ពីសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ទ្រង់ប្រកាសបង្កើតរណសិរ្សរួបរួមជាតិកម្ពុជា និងបានអំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរងើបឡើង ដើម្បីប្រឆាំងនឹងរបបដឹកនាំរបស់លោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រោយពីទទួលបានជ័យជម្នះលើរដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋខ្មែររបស់លោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ នៅខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្មែរក្រហមមិនបានប្រគល់អំណាចថ្វាយសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ នោះទេ ក្រៅតែពីបានតែងតាំងព្រះអង្គឲ្យធ្វើជាព្រះប្រមុខរដ្ឋ ដែលគ្មានអំណាចអ្វីបន្តិចសោះ។ តួនាទីដែលក្រោយមកក៏ត្រូវបានសម្ដេច សីហនុ បោះបង់ចោល។
បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជារបស់ខ្មែរក្រហម បានគ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជា តាំងពីពេលនោះមករហូតដល់ថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ នៅពេលដែលវៀតណាម លើកទ័ពចូលឈ្លានពានកម្ពុជា រួចលើកបន្តុបរដ្ឋាភិបាលថ្មី។ សមាសភាពនៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលថ្មីនោះ រួមមានទាំងក្រុមខ្មែរកុម្មុយនីស្ត ដែលបានទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម តាំងពីឆ្នាំ១៩៥៤ និងអតីតកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមរត់ទៅវៀតណាម នៅឆ្នាំ១៩៧៧ និងឆ្នាំ១៩៧៨ ដើម្បីគេចពីការតាមសម្លាប់របស់ខ្មែរក្រហម ក្នុងនោះមានដូចជា លោក ហ៊ុន សែន លោក ជា ស៊ីម និងលោក ហេង សំរិន ជាដើម។ គឺអ្នកទាំងអស់នេះហើយដែលបានរួមគ្នាបង្កើតចលនារណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ ក្រោមការគាំទ្ររបស់វៀតណាម។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ២ថ្ងៃមុនពេលកងទ័ពវៀតណាម ចូលកាន់កាប់ក្រុងភ្នំពេញ រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា បានឆ្លៀតធ្វើមហាសន្និបាតបក្សមួយដើម្បីរៀបចំស្ដារ និងកសាងនូវរចនាសម្ព័ន្ធដឹកនាំបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា ឡើងវិញ។ មហាសន្និបាតបក្សនេះ ត្រូវបានថ្នាក់ដឹកនាំរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ដែលពេលនោះមាន លោក ប៉ែន សុវណ្ណ លោក ជា ស៊ីម លោក ហេង សំរិន និងលោក ហ៊ុន សែន ជាដើម ចាត់ទុកថា ជាមហាសន្និបាតលើកទី៣ របស់បក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា ដែលនេះបញ្ជាក់ឲ្យឃើញថា ពួកគេមិនទទួលស្គាល់មហាសន្និបាតបក្សធ្វើឡើងដោយបក្សពលករកម្ពុជា ឬបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា របស់ខ្មែរក្រហមនៅឆ្នាំ១៩៦៣ ឆ្នាំ១៩៦៦ ឬឆ្នាំ១៩៧៥ នោះឡើយ បើទោះជាពួកខ្មែរក្រហមមានប្រភពដើមចេញពីបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា ក៏ដោយ។
ឈ្មោះបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា ត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ឡើងវិញតាំងពីខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ នោះមករហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩១ នៅពេលដែលឈ្មោះនេះត្រូវបានគេប្ដូរទៅជាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយដែលត្រូវគេស្គាល់រហូតមកទល់ពេលបច្ចុប្បន្ន។
បើនិយាយពីការដឹកនាំបក្សចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៩ វិញ លោក ប៉ែន សុវណ្ណ ត្រូវបានគណបក្សជ្រើសតាំងជាអគ្គលេខាធិការបក្ស រហូតដល់ពេលលោកត្រូវបានវៀតណាម ចាប់ខ្លួននៅឆ្នាំ១៩៨១។ លោក ហេង សំរិន ដឹកនាំបន្តពីឆ្នាំ១៩៨១ ដល់ឆ្នាំ១៩៩១។ លោក ជា ស៊ីម ពីឆ្នាំ១៩៩១ រហូតទល់ពេលលោកទទួលមរណភាពនៅថ្ងៃទី៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៥ និងលោក ហ៊ុន សែន បានទទួលតំណែងជាប្រធានបក្សនេះ នៅថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនា មក។
បើទោះជាថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន ព្យាយាមបង្ហាញថា ពួកគេមិនមានជាប់ទាក់ទងជាមួយពួកខ្មែរក្រហមក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែអ្នកណាក៏ដឹងដែរថា ទាំង លោក ហ៊ុន សែន លោក ហេង សំរិន និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ជាច្រើនផ្សេងទៀតរបស់គណបក្សនេះ សុទ្ធតែជាអតីតកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហម ដែលស្ថិតក្រោមការដឹកនាំរបស់បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា របស់ ប៉ុល ពត។
មួយវិញទៀត បើទោះជាថ្នាក់ដឹកនាំបច្ចុប្បន្នតែងចោទប្រកាន់ថា ពួកខ្មែរក្រហមបានប្រព្រឹត្តអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៅកម្ពុជា ក្តី ប៉ុន្តែអ្វីដែលគេមិនអាចប្រកែកបានដែរនោះ គឺទាំងបក្សពលករកម្ពុជា ទាំងបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា របស់ខ្មែរក្រហម និងទាំងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន សុទ្ធតែមានប្រភពដើមមកពីបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា តែមួយដូចគ្នា៕
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានបដិសន្ធិនៅថ្ងៃទី ២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៥១ ដោយមានឈ្មោះដើមថា “បក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ខែ្មរ”ដែលមានប្រភពពីចលនាតស៊ូរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាប្រឆាំងអាណានិគមនិយមបារាំង ដើម្បីឯករាជ្យជាតិ។
ចាប់តាំងពីពេលបដិសន្ធិរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្នគណបក្សបានប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលបំណង និងឧត្តមគតិរបស់ខ្លួនគឺឈរនៅខាងប្រជាជន ផ្សារភ្ជាប់រួមសុខរួមទុក្ខជាមួយប្រជាជន ខិតខំប្រមូលកម្លាំងប្រជាជាតិទាំងមូល ដែលមានឧត្តមគតិស្នេហាជាតិមាតុភូមិស្រឡាញ់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសន្តិភាព ដោយមិនប្រកាន់ឋានៈជីវភាព ជនជាតិ ជំនឿ សាសនា អតីតកាល ដើម្បីរួមកម្លាំងគ្នាការពារមាតុភូមិ ការពារសមិទ្ធផលសង្គមជាតិ និងកសាងប្រទេសកម្ពុជាមួយ ឯករាជ្យ សន្តិភាព សេរីភាព អព្យាក្រឹត ប្រជាធិបតេយ្យ និងវឌ្ឍនភាពសង្គម ។
រយៈពេល ៦៦ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ជាពិសេសបន្ទាប់ពីថៃជ័យជម្នះ ៧មករាឆ្នាំ១៩៧៩គណបក្សបានសម្រេចស្នាដៃធំៗជាប្រវត្តិសាស្ត្រយ៉ាងច្រើនជូនជាតិ និងប្រជាជន។
ខាងក្រោមនេះគឺជាកាលប្រវត្តិសំខាន់ៗរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាៈ
ថ្ងៃទី ២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៥១ មហាសន្និបាតលើកទី១ បង្កើត ” បក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ខ្មែរ ” ដែល ប្រពឹត្តទៅនៅតំបន់រំដោះ។មហាសន្និបាតបានជ្រើសតាំងក្បាលម៉ាស៊ីដឹកនាំរបស់បក្ស និងសម្រេចមាគ៌ាតស៊ូប្រឆាំងពួកអាណានិគមនិយម ដើម្បីដណ្តើមឯករាជ្យជូនជាតិ ។ ចលនាតស៊ូរបស់ប្រជាជនក្រោមការដឹកនាំរបស់បក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ខ្មែរបានរួមវិភាគទានយ៉ាងធំធេងចំពោះជោគជ័យនៃចលនាក្រោកឈររបស់ប្រជាជនទូទាំងប្រទេស ដើម្បីដណ្តើមឯករាជ្យជាតិ នាថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆកា ឆ្នាំ១៩៥៣ក្រោមព្រះរាជបូជនីយកិច្ចនៃព្រះករុណាព្រះបាទ សម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាជាទីគោរពសក្ការៈ ។
បន្ទាប់ពីប្រទេសទទួលបានឯករាជ្យហើយ បក្សបានបន្តធ្វើសកម្មភាពនយោ បាយដើម្បីការពារខឿនឯករាជ្យ សន្តិភាពនិងអព្យាក្រឹតភាពរបស់កម្ពុជា ប្រឆាំងការជ្រៀតជ្រែករបស់បរទេស ព្រមទាំងជំរុញការតស៊ូទាមទារលើកស្ទួយសិទ្ធិសេរីភាព ប្រជាធិបតេយ្យនិងកែប្រែជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន ។ ពេលប្រទេសជាតិធ្លាក់ក្នុង ភ្លើងសង្គ្រាមពីឆ្នាំ ១៩៧០-១៩៧៥ បន្ទាប់ពីរដ្ឋប្រហារថ្ងៃទី ១៨ មីនាដែលបង្កដោយពួកលន់នល់ និងកម្លាំងអមិត្ត បក្សបានបន្តការតស៊ូប្រយុទ្ធរំដោះជាតិដោយធ្វើជាកម្លាំងស្នូលនៅក្នុងរណសិរ្សរួបរួមជាតិកម្ពុជារហូតទទួលបានជ័យជម្នះនាថ្ងៃ ១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ។ ចាប់ពីពេលនោះ បក្សប្រជាជនបដិវត្តខ្មែរដែលត្រូវពួកប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត ប្លន់សិទ្ធិដឹកនាំទាំងស្រុងត្រូវបំផ្លាញខ្ទេចខ្ទីទាំងខាងនយោបាយ សតិអារម្មណ៍ និងចាត់តាំង។
- ១៩៦០ ថ្ងៃទី ២៨-៣០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៦០ មហាសន្និបាតលើកទី២ ប្រព្រឹត្តទៅនៅរាជធានីភ្នំពេញ ។មហាសន្និបាតបានសម្រេចមាគ៌ាតស៊ូក្នុងសភាពការណ៍ថ្មីអនុម័តបណ្តាខ្លឹមសារកែសម្រួលលក្ខន្តិកៈបក្ស និងបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិម ដែលមានលោក ទូ សាមុត ជាលេខា ។
- ១៩៧៨ ថ្ងៃទី ២ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៧៨ កម្មាភិបាល បក្ខជនយុទ្ធជន យុទ្ធនារីស្នេហាជាតិនៃបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ខ្មែរដែលបានភៀសខ្លួនរួចផុតពីការកាប់សម្លាប់របស់ពួក ប៉ុល ពត បានប្រមូលផ្តុំរួបរួមគ្នាបង្កើតរណសិរ្សសាមគ្គី សង្គ្រោះជាតិកម្ពុជាដែលបានប្រកាសជាសាធារណៈដល់ជនរួមជាតិ និងពិភពលោកក្នុងមហាមិទ្ទិញនៅភូមិជើងឃ្លូ ឃុំជើងឃ្លូ (បច្ចុប្បន្ន ឃុំ ២ ធ្នូ) ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ ។ គណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមរណសិរ្សដែលរួមមានសម្តេច ហេង សំរិន សម្តេច ជា ស៊ីម សម្តេច ហ៊ុន សែន និងឥស្សរជន ១១រូប ទៀតបានប្រកាសចេញនូវគោលការណ៍ ១១ចំណុច ជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ។
- ១៩៧៩ ថ្ងៃទី ៥-៨ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ មហាសន្និបាតលើកទី៣ មានបក្ខជនចំនួន ៦២រូប តំណាងឲ្យបក្ខជនជាង២០០នាក់ដែលនៅមានជីវិតរួចផុតពីការកាប់សម្លាប់របស់ពួក ប៉ុល ពត បានជួបប្រជុំដើម្បីកំណត់ទិសដៅជាយុទ្ធសាស្ត្រសំខាន់ៗរបស់បក្ស ។ មហាសន្និបាតបានអនុម័តកម្មវិធីនយោបាយថ្មីក្នុងនោះបានកំណត់ភារកិច្ចជាមូលដ្ឋានចំពោះមុខ គឺវាយផ្តួលរំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត ដើម្បីសង្គ្រោះជាតិ និងប្រជាជន អនុម័តលក្ខន្តិកៈបក្សថ្មី ជ្រើសតាំងក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំបក្សនិងបានសម្រេចបងើ្កតគណៈចលនាកសាងបក្សឡើងវិញ (កសាងបក្សឡើងវិញទាំងខាងនយោបាយ សតិអារម្មណ៍ និងចាត់តាំង)។
- ១៩៨១ ថ្ងៃទី ២៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ ១៩៨១ មហាសន្និបាតបក្សលើកទី៤ ប្រារព្ធនៅទីក្រុងភ្នំពេញដោយមានតំណាងចូលរួម ១៦២ រូប ។មហាសន្និបាតបានអនុម័តរបាយការណ៍នយោបាយ កម្មវិធីសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច សម្រាប់រយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំខាងមុខរបាយការណ៍អំពីការកសាងបក្ស អនុម័តលក្ខន្តិកៈបក្ស និងប្តូរឈ្មោះបក្សជា “បក្សប្រជាជនបដិវត្តកម្ពុជា” ។ មហាសន្និបាតបក្សបានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងគណៈកម្មាធិការមជ្ឈមិបក្សថ្មីដែលមានសមាជិកពេញសិទ្ធិ១៩រូប និងបម្រុង ២ រូប ។មហាសន្និបាតកំណត់ថា ភារកិច្ចរួមជាយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងដំណាក់កាលនោះគឺការពារឯករាជ្យជាតិ និងកសាងមាតុភូមិក្នុងនោះការការពារមាតុភូមិជាភារកិច្ចចំបងរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ចំពោះការស្តារសេដ្ឋកិច្ច ត្រូវយកការស្តារកសិកម្មធ្វើជាភារកិច្ចស្នូល ។
- ១៩៨៤ ថ្ងៃទី ១២-១៥ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៨៤ សន្និបាតកម្មាភិបាលទូទាំងប្រទេសរបស់បក្សបានឯកភាពលើតួនាទីសំខាន់ៗរបស់ក្រុមសាមគ្គីបង្កបងើ្កនផលនៅក្នុងចលនាបដិវត្តន៍ ជាពិសេសលើភារកិច្ចបង្កបងើ្កនផលកសាងជនបទ និងពង្រឹងរដ្ឋអំណាច ។ ឯកភាពលើទិសដៅ គោលបំណង និងខ្លឹមសារពង្រឹងក្រុមសាមគ្គីដែលជាសំខាន់ គឺការពង្រឹងការងារគ្រប់គ្រងមធ្យោបាយផលិតកម្ម កម្លាំងពលកម្ម ការបែងចែកភោគផល និងការងារបណ្តុះបណ្តាលកម្មាភិបាល ក្រុមសាមគ្គី និងកម្មាភិបាលភូមិ-ឃុំ។
- ១៩៨៥ ថ្ងៃទី ២-៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៨៤ សន្និបាតកម្មាភិបាលទូទាំងប្រទេសរបស់បក្សបានអនុម័តសេចក្តីសម្រេចចិត្តស្តីពីបញ្ហាសំខាន់ៗជាបន្ទាន់មួយចំនួននៃការងារសតិអារម្មណ៍ សេចក្តីសម្រេចចិត្តស្តីពីគោលនយោ បាយចំពោះកសិករ ចំពោះជនជាតិភាគតិចនិងចំពោះសេដ្ឋកិច្ចផលិតកម្មឯកជន។អង្គសន្និបាតបានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកបម្រុងបំពេញបនែ្ថមឲ្យគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមបក្សចំនួន ៨រូប ទៀត ។
- ១៩៨៥ ថ្ងៃទី ១៣-១៦ ខែតុលា ឆ្នាំ ១៩៨៥ មហាសន្និបាតតំណាងទូទាំងប្រទេសលើកទី៥របស់បក្សប្រជាជនបដិវត្តកម្ពុជាបានឯកភាពលើរបាយការណ៍នយោបាយដែលបានកំណត់ភារកិច្ចរួមជាយុទ្ធស្រាស្ត គឺការពារឯករាជ្យជាតិ កសាងមាតុភូមិឈានឡើងជាជំហានៗក្នុងនោះភារកិច្ចចំបង គឺការពារមាតុភូមិ ការពារសមិទ្ធផលបដិវត្តន៍ ។ មហាសន្និបាតបានកំណត់កម្មវិធីស្តារ និងពង្រីកសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច ៥ឆ្នាំ លើកទី១ (១៩៨៦-១៩៩០) និងអំពីភារកិច្ចកសាងបក្សក្នុងដំណាក់កាលថ្មី ។ មហាសន្និបាតបានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិក គណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមបក្ស៤៥ រូប ក្នុងនោះមានសមាជិកបម្រុង ១៤រូប បោះឆ្នោតជ្រើសតាំង សម្តេច ហេង សំរិនជាអគ្គលេខានៃគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមបក្ស បោះឆ្នោតជ្រើសតាំងការិយាល័យនយោបាយមជ្ឈិមបក្សចំនួន ៩រូបនិងសមាជិកបម្រុងការិយាល័យនយោបាយចំនួន ២រូប ។
- ១៩៨៩ ថ្ងៃ ៥-១២ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៨៩ សន្និបាតកម្មាភិបាលទូទាំងប្រទេសបានឯកភាពលើរបាយការណ៍អំពីសភាពការណ៍កម្ពុជារយៈពេល ១០ឆ្នាំ (១៩៧៩-១៩៨៩) និងទិសដៅសំខាន់ៗ ១៩៨៩-១៩៩០ និង បណ្តាឆ្នាំបន្ត ព្រមទាំងបានអនុម័តគោលនយោបាយថ្មីចំនួន៥ គឺគោលនយោបាយគ្រប់គ្រង និងប្រីប្រាស់ដីធ្លីគោលនយោបាយចំពោះកសិករ គោលនយោបាយចំពោះផលិតកម្ម អាជីវកម្ម កសិកម្ម តាមរបៀបប្រវាស់ដៃ គោលនយោបាយចំពោះឧស្សាហកម្មតូច និងសិប្បកម្មក្នុងក្របខណ្ឌសេដ្ចកិច្ចគ្រួសារ ឯកជន សមូហភាពនិងរដ្ឋចម្រុះឯកជន និងគោលនយោបាយដឹកជបញ្ជូនឯកជន ។ សន្និបាតបានបោះឆ្នោតបំពេញសិទ្ធិគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិម៧រូបបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងបំពេញបនែ្ថមសមាជិកគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមចំនួន ១១រូបនិងបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងបំពេញបនែ្ថមសមាជិកបម្រុងគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមចំនួន ១០រូប ។
- ១៩៩១ ថ្ងៃ ១៧-១៨ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១ មហាសន្និបាតវិសាមញ្ញតំណាងទូទាំង ប្រទេសបាន អនុម័តកម្មវិធីនយោបាយអនុម័តលក្ខន្តិកៈកែប្រែថ្មី និងបានប្តូរ ឈ្មោះបក្សពី បក្សប្រជាជនបដិវត្តកម្ពុជា មកជា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយបានសម្រេចអំពីរូបសញ្ញា របស់គណបក្ស ដែលមានរូបប្រាសាទកំពូល៥ ។ មហាសន្និបាតបានគាំទ្រទាំងស្រុងនូវបទអន្តរាគមន៍របស់សមេ្តច ហ៊ុន សែនដែលបានធ្វើការវាយតម្លៃលើទិដ្ឋភាពសំខាន់ៗនៃសភាពការណ៍កម្ពុជា និងលើកទិសដៅជំរុញអនុវត្តកម្មវិធីនយោបាយរបស់គណបក្ស ។ ក្នុងអំឡុងពេលនៃមហាសន្និបាតវិសាមញ្ញនេះ អនុវត្តតាមលក្ខន្តិកៈកែប្រែថ្មី សន្និបាតគណៈកម្មាធិការកណ្តាលលើកទី ១៤ បាន សម្រេចៈ– ផ្ទេរសមាជិកពេញសិទ្ធិ និងសមាជិកបម្រុងទាំងអស់នៃគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមបក្ស (ពេញសិទ្ធិ៤៦រូ និងបម្រុង ១០រូប ) មកជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការកណ្តាលមានចំនួន ៥៦ រូប។ – ផ្ទេរសមាជិកការិយាល័យនយោបាយ និងសមាជិកគណៈលេខាមជ្ឈិមបក្សទាំងអស់ (សមាជិកការិយា ល័យនយោបាយពេញសិទ្ធិ ១៣រូប បម្រុង ៣រូប និងសមាជិកគណៈលេខាមជ្ឈិមបក្ស ១រូប ) មកជាសមាជិក គណៈអចិន្រៃ្តយ៍គណៈកម្មាធិការកណ្តាល មានចំនួន ១៧រូប( គណៈលេខាមជ្ឈិមបក្សចាស់មាន ៦រូបៈសម្តេច ហេង សំរិន ឯកឧត្តម ប៊ូ ថង ឯកឧត្តម ស ខេង ឯកឧត្តម សាយ ភូថង ឯកឧត្តម សាយ ឈុំ ឯកឧត្តម កែ គឹមយ៉ាន)។ – តែងតាំង សម្តេច ហេង សំរិន ជាប្រធានកិត្តិយសគណបក្ស។– ជ្រើសតាំង សម្តេច ជា ស៊ីម ជាប្រធានគណបក្ស និងសម្តេច ហ៊ុន សែន ជាអនុប្រធានគណបក្ស ។
- ១៩៩២ ថ្ងៃ ២៨ -២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩២ មហាសន្និបាតវិសាមញ្ញតំណាងទូទាំងប្រទេស របស់គណបក្ស មានតំណាងចូលរួម៦២៣ រូបបានឯកភាពលើការវាយតម្លៃ សភាពការណ៍កម្ពុជាក្នុង អំឡុងពេលអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស និង ទិសដៅខាងមុខអនុម័តការកែសម្រួលចំណុចមួយចំនួននៃ លក្ខន្តិកៈគណបក្ស ក្នុងនោះមានការកែប្រែរូបសញ្ញាគណបក្ស ដោយប្តូររូបប្រាសាទកំពូល ៥និងជំនួសមកវិញដោយ រូបព្រាបស នៅកណ្តាល។ ប្រគល់សិទ្ធិជូនគណៈអចិន្ត្រៃយ៍គណៈកម្មាធិការកណ្តាលកំណត់រូបសញ្ញាថ្មីនៅពេលចាំបាច់និងកែប្រែអក្សរកាត់នូវឈ្មោះគណបក្សពី គ.ប.ប.ក មកជា ប្រ.ជ ។ មហាសន្និបាតបានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងបំពេញបនែ្ថមសមាជិកគណៈកម្មាធិការ កណ្តាលចំនួន ១៩ រូបដែលធ្វើឲ្យចំនួនសមាជិក គណៈកម្មាធិការ កណ្តាល នៃគណបក្សសរុបមាន ៧៥ រូប ។ផែ្អកលើមូលដ្ឋាន សេចក្តីសម្រេចចិត្តខាងលើនេះ អង្គប្រជុំគណៈអចិន្ត្រៃយ៍គណៈកម្មាធិការកណ្តាលថ្ងៃទី ២៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៩២ដោយមានការចូលរួមពីមន្ត្រីដឹកនាំរបស់គណបក្សនៃក្រសួងស្ថាប័ន និងខេត្ត ក្រុងបានសម្រេចកែប្រែរូបសញ្ញាគណបក្សជាថ្មីពីរូប ព្រាបស មកជាទេវតាបាចផ្កា វិញ ។
- ១៩៩៧ ថ្ងៃ ២៤ -២៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៩៧ មហាសន្និបាតវិសាមញ្ញតំណាងទូទាំងប្រទេសរបស់គណបក្សបានអនុម័តជាឯកច្ឆ័ន្ទសេចក្តីប្រកាសស្តីពីកម្មវិធីនយោបាយរបស់គណបក្ស ដើម្បីស្តារនិងអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ រយៈពេលខាងមុខអនុម័តខ្លឹមសារកែសម្រួលចំណុចមួយចំនួននៃលក្ខន្តិកៈគណបក្ស ក្នុងនោះមានការកំណត់អំពីបទភេ្លង និងចម្រៀងរបស់គណបក្ស ។ មហាសន្និបាតបានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងបំពេញបនែ្ថមសមាជិកគណៈកម្មាធិការកណ្តាលចំនួន៨៥រូបដែលធ្វើឲ្យចំនួនសមាជិកគណៈកម្មាធិការកណ្តាលនៃគណបក្សសរុបមាន ១៥៣រូប ។
- ១៩៩៨ ថ្ងៃ ១៩ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៩៨ មហាសន្និបាតវិសាមញ្ញាតំណាងទូទាំងប្រទេសមានតំណាង ចូលរួម៧៦៨នាក់បានអនុម័តរបាយការណ៍ស្តីពីសភាពការណ៍ការងាររបស់គណបក្ស និងទិសដៅភារកិច្ចឆ្ពោះទៅកាន់ការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី ២៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៨អនុម័តសេចក្តីថែ្លងការណ៍នយោបាយរបស់គណបក្ស សម្រាប់ការបោះឆ្នោត និងអនុម័តខ្លឹមសារបំពេញបនែ្ថមនៃលក្ខន្តិកៈគណបក្សស្តីពីការរំសាយ ការរួមបញ្ចូលគ្នា និងការធ្វើសម្ព័ន្ធភាពគណបក្ស ។
- ២០០៣ ថ្ងៃ ២៤-២៥ មេសា ឆ្នាំ២០០៣ មហាសន្និបាតវិសាមញ្ញតំណាងទូទាំងប្រទេសមានតំណាងចូលរួមចំនួន ៧០៧នាក់បានអនុម័តរបាយកាណ៍ស្តីពីសភាពការណ៍ និងភារកិច្ចរបស់គណបក្សតាំងពីក្រោយមហា សន្និបាតវិសាមញ្ញតំណាងទូទាំងប្រទេសនាខែមករាឆ្នាំ១៩៩៧មកដល់បច្ចុប្បន្ន និងទិសដៅភារកិច្ចរបស់គណបក្សសម្រាប់រយៈពេលបន្ត អនុម័តសេចក្តីប្រកាសស្តីពីកម្មវិធីនយោបាយរបស់គណបក្ស ដើម្បីកសាងនិងការពារប្រទេសជាតិសម្រាប់ឆ្នាំ២០០៣-២០០៨ ដោយកំណត់ច្បាស់អំពីចក្ខុវិស័យយុទ្ធសាស្ត្រនិងគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិលើគ្រប់វិស័យរបស់គណបក្ស ។ មហាសន្និបាតបានគាំទ្រជាឯកច្ឆ័ន្ទនូវការម្រេចរបស់គណៈអចិន្ត្រៃយ៍គណៈកម្មាធិការកណ្តាល ដែលបានជ្រើសតាំងសមេ្តច ហ៊ុន សែន អនុប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាជាបេក្ខជនរបស់គណបក្សសម្រាប់តំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីក្នុងនីតិកាលទី៣ ។
- ២០០៥ ថ្ងៃ ២៨-២៩ មករា ឆ្នាំ២០០៥ សន្តិបាតគណៈកម្មាធិការកណ្តាលលើកទី៣១ អាណត្តិទី៥ របស់គណបក្សបានអនុមត័របាយការណ៍ស្តីពីសភាពការណ៍ និងទិសដៅភារកិច្ចរបស់គណបក្សរយៈពេលបន្តនិងបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងបន្ថែមសមាជិកគណៈអចិន្ត្រៃយ៍គណៈកម្មាធិការកណ្តាលចំនួន ៨រូប ធ្វើឲ្យបរិមាណសមាជិកគណៈអចិន្ត្រៃយ៍គណៈកម្មាធិការកណ្តាលមាន ២៨រូប ។
- ២០០៥ ថ្ងៃ ២១-២៣ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០៥ មហាសន្និបាតវិសាមញ្ញតំណាងទូទាំងប្រទេសមានតំណាងចូលរួមចំនួន ៨៧០ រូប ។មហាសន្និបាតបានអនុម័តរបាយការណ៍ស្តីពីលទ្ធផលនៃការអនុវត្តកម្មវិធីនយោបាយរបស់ គណបក្សពីឆ្នាំ ២០០៣ ដល់ឆ្នាំ ២០០៥ និងទិសដៅភារកិច្ចឆ្នាំ២០០៦។ មហាសន្និបាតបានកំណត់គោលដៅចម្បងរបស់គណបក្សសម្រាប់រយៈពេលយូរអង្វែងគឺការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិឲ្យរីកចម្រើនប្រកបដោយចីរភាពលើមូលដ្ឋាន ធានាសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពដ៏គត់មត់ដើម្បីឲ្យប្រជាជនគ្រប់ៗរូបបានរស់នៅយ៉ាងសម្បូរសប្បាយសុខដុមរមនា និងសុភ-មង្គល មហាសន្និបាតបានបោះឆ្នោតបំពេញបន្ថែមសមាជិកគណៈកម្មាធិការកណ្តាលអាណតិ្តទី៥ចំនួន ១២១រូប និងលុបឈ្មោះសមាជិកគណៈកម្មាធិការកណ្តាលចំនួន៦រូបដែលបានទទួលមរណភាពធ្វើឲ្យបរិមាណសមាជិកគណៈកម្មាធិការកណ្តាលមានចំនួនសរុប ២៦៨រូប ។ ទន្ទឹមនេះមហាសន្និបាតបានសម្រេចជាឯកច្ឆន្ទជ្រើសតាំងសម្តេច ហ៊ុន សែនអនុប្រធានគណបក្សជាបេក្ខជនសម្រាប់មុខតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្រាប់នីតិកាលទី៤ នៃរដ្ឋសភា។
- ២០០៧ ថ្ងៃ ៣ មិនា ឆ្នាំ២០០៧ សន្និបាតគណៈកម្មាធិការកណ្តាលលើកទី៣៣បានពិភាក្សា និងអនុម័តរបាយការណ៍ស្តីពីសភាពការណ៍ និងទិសដៅភារកិច្ចរបស់គណបក្សឆ្នាំ២០០៧ និងបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងបនែ្ថមសមា ជិកគណៈអចិន្ត្រៃយ៍គណៈកម្មាធិការកណ្តាលចំនួន ២រូប គឺបង្កើនពីចំនួន២៨រូបដល់៣០រូប។ សន្និបាតបានឯកភាពជាឯកច្ឆន្ទប្រគល់ភារកិច្ចជូនសម្តេច ហ៊ុន សែន ក្នុងនាមជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពង្រឹងបន្ថែមការដឹកនាំដោះស្រាយបាតុភាពរំលោភដីធ្លីរដ្ឋឲ្យបានម៉ឺងម៉ាត់ និងមានប្រសិទ្ធភាព ដោយពុំមានការលើកលែងចំពោះសមាសភាពណាមួយឡើយ ។
- ២០០៨ ថ្ងៃ ១២-១៣ មករា ឆ្នាំ២០០៨ មហាសន្និបាតវិសាមញ្ញតំណាងទូទាំងប្រទេសមានតំណាងចូលរួមចំនួន ៩០០រូប ។ មហាសន្និបាតបានឯកភាពទាំងស្រុងចំពោះការវាយតម្លៃលទ្ធផល នៃការអនុវត្តកម្មវិធីនយោ បាយរបស់គណបក្សពីឆ្នាំ២០០៣ដល់ឆ្នាំ ២០០៧ និងទិសដៅភារកិច្ចឆ្នាំ២០០៨។ មហាសន្និបាតបានអនុម័តកម្មវិធីនយោបាយ និងគោលការណ៍ ១១ ខ របស់គណបក្សដើម្បីបន្តកសាង និងការពារមាតុភូមិពីឆ្នាំ ២០០៨ដល់ឆ្នាំ ២០១៣ ព្រមទាំងបណ្តាភារកិច្ចឆ្ពោះទៅកាន់ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនីតិកាលទី ៤នាថ្ងៃទី ២៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ ។
- ២០០៩ ថ្ងៃ ២៥-២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០៩ សន្និបាតគណៈកម្មាធិការកណ្តាលលើកទី ៣៤ អាណតិ្តទី ៥ មានតំណាងចូលរួមចំនួន ៨១៥រូបបានពិភាក្សា និងអនុម័តរបាយការណ៍ស្តីពីសភាពការណ៍និងការងារគណបក្សឆ្នាំ ២០០៨ និងទិសដៅភារកិច្ចឆ្នាំ ២០០៩ ក្នុងនោះមានការងារសំខាន់ៗឆ្ពោះទៅកាន់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ អាណត្តិទី១ ហើយបានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងបន្ថែមសមាជិកគណៈអចិន្ត្រៃយ៍នៃគណៈកម្មាធិការកណ្តាលចំនួន៦រូប គឺបន្ថែមពី ២៩រូបដល់ ៣៥រូប ។
- ២០១៣ ថ្ងៃទី ១៦-១៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣ មហាសន្និបាតវិសាមញ្ញតំណាងទូទាំងប្រទេសមានតំណាងចូលរួមចំនួន ២២៤៨រូប ។ មហាសន្និបាតបានអនុម័តសេចក្តីប្រកាសស្តីពីកម្មវិធីនយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីកសាងនិងការពារមាតុភូមិឆ្នាំ ២០១៣-២០១៨ ទនឹ្ទមនេះបានពិនិត្យវាយតម្លៃរាល់ការងារត្រៀមរៀបចំរបស់គណបក្សគ្រប់ថ្នាក់ដើម្បីចូលរួមប្រកួតប្រជែងដណ្តើមជ័យជម្នះក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ នីតិកាលទី ៥ នៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣។ មហាសន្និបាតគាំទ្រជាឯកច្ឆ័ន្ទ បេក្ខភាពសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា សម្រាប់នីតិកាលទី៥ នៃរដ្ឋសភា និងនីតិកាលបន្តបន្ទាប់ទៀត ។
- ២០១៥ ថ្ងៃទី ៣០,៣១ ខែមករា -ថ្ងៃទី១ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៥ មហាសន្និបាតវិសាមញ្ញតំណាងទូទាំង ប្រទេស មានតំណាងចូលរួមចំនួន ១៣៩៥រូប។ មហាសន្និបាតបានវាយតម្លៃយ៉ាងល្អិតល្អន់ ចំពោះការងារបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សទាំងចំណុចខ្លាំងចំណុចខ្សោយ ហើយបានដកស្រង់មេរៀនពិសោធន៍មួយចំនួនអំពីការបោះឆ្នោត ។
- ២០១៥ មហាសន្និបាតគាំទ្រចំពោះដំណើរការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោត ដែលបាននិងកំពុងប្រព្រឹត្តទៅសំដៅធានាឲ្យការបោះឆ្នោតបន្តបន្ទាប់ទៀតមានលក្ខណៈកាន់តែប្រសើរឡើង ដោយខិតខំបន្តដោះស្រាយរាល់បញ្ហាដែលនៅសេសសល់ តាមរយៈការពង្រីកវប្បធម៌នៃការសន្ទនាគ្នានៅគ្រប់កម្រិត ដោយឈរលើមូលដ្ឋានគោរពឧត្តមប្រយោជន៍ជាតិ និងប្រជាជនតាមគោលគារណ៍នៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋ ។ មហាសន្និបាត កំណត់ទិសដៅភារកិច្ចជំរុញការកសាងពង្រឹងគណបក្សលើគ្រប់ផ្នែកសំដៅលើកកម្ពស់ គុណធម៌ សមត្ថភាព និងកម្លាំងដឹក នាំរបស់គណបក្សឲ្យឆ្លើយតបនឹងសំណូមពរនៃសភាពការណ៍ថ្មី និងធានាការពារយ៉ាងរឹងមាំរាល់សមិទ្ធផលដែលសម្រេចបានរយៈពេល ៣៦ឆ្នាំ កន្លងមកនេះ ។
- ២០១៥ មហាសន្និបាតបានសម្រេចកែសម្រួលរចនាសម្ព័ន្ធនៃគណៈកម្មាធិការកណ្តាលពីចំនួន ២៦៨រូប ដល់ ៥៤៥រូប ដោយបានលុបឈ្មោះសមាជិកគណៈកម្មាធិការកណ្តាលដែលទទួលមរណភាព ២៧រូប បញ្ចេញពីគណបក្ស ១រូប លាលែងដោយមូលហេតុសុខភាព ១រូប និងបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងបន្ថែមសមាជិកគណៈកម្មាធិការកណ្តាល ៣០៦ រូប ដើម្បីបង្កើនការដឹកនាំនៅគ្រប់រចនាសម្ព័ន្ធរបស់គណបក្សក្នុងសភាពការណ៍ថ្មីជាពិសេសបង្កើនបរិមាណមន្ត្រីសកម្ម វ័យក្មេង និងស្ត្រី ។ មហាសន្និបាត ជំរុញដំណើរការកែទម្រង់ដ៏ទូលំទូលាយ និងស៊ីជម្រៅរបស់គណបក្សឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ដោយកំណត់ថាកំណែទម្រង់គឺជាអាយុជីវិតរបស់ជាតិ និងរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ។
- ២០១៥ ថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៥ សន្និបាតគណៈកម្មាធិការកណ្តាលលើកទី៣៨ បានសម្តែងនូវមហាទុក្ខដ៏ក្រៀមក្រំ ចំពោះមរណភាពរបស់ សម្តេចអគ្គមហាធម្មពោធិសាល ជា ស៊ីម ជាទីគោរពស្រឡាញ់ និងបានចារិកទុកនូវគំរូវីរភាព និងគុណូបការៈដ៏ឧត្តុង្គឧត្តមរបស់សម្តេច ដែលមួយជីវិតបានតស៊ូដើម្បីឯករាជ្យពិសេសបានចូលរួមដឹកនាំសង្គ្រោះជាតិពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ដឹកនាំស្តារកសាងផ្សះផ្សាបង្រួបបង្រួមជាតិ ការពារ និងអភិវឌ្ឍជាតិឲ្យមានការរីកចម្រើនដូចបច្ចុប្បន្ន ។ សន្និបាតបានដំណើរការបោះឆ្នោតដោយផ្ទាល់និងដោយសម្ងាត់ ជ្រើសតាំងសមេ្តចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ជាប្រធានគណបក្ស សម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង ជាអនុប្រធានគណបក្ស និងសម្តេចវិបុលសេនាភក្តី សាយ ឈុំ ជាអនុប្រធានគណបក្ស ៕
ប្រវត្តិផ្ទាល់ខ្លួន
- ១៩៥២ លោកហ៊ុន-សែន កើតនៅថ្ងៃទី ៥ ខែ សីហា ឆ្នាំ ១៩៥២ (ក្នុងប្រវត្តិរូបផ្លូវការ ថ្ងៃទី៤ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៥១) នៅឃុំ ពាមកោះស្នា ស្រុក ស្ទឹងត្រង់ ខេត្តកំពង់ចាម ប្រទេសកម្ពុជា។ ក្រោយពីសម្តេចបានបញ្ចប់បឋមសិក្សា នៅឯស្រុកកំណើត នៅឆ្នាំ១៩៦៥សម្តេចបានមករស់នៅរាជធានីភ្នំពេញដោយស្នាក់នៅវត្តនាគវ័ន និងសិក្សានៅវិទ្យាល័យឥន្ទ្រទេវីដើម្បីបន្តការសិក្សា ថ្នាក់អនុវិទ្យាល័យ។
- ១៩៥២ ក្រោយសម្រាលរួចទារកខាងលើមានសុខភាពល្អ និងមានសាច់ឈាមទ្រលុក ទ្រលន់ គួរឲ្យខ្នាញ់ ជាហេតុនាំឲ្យលោកឪពុក និងអ្នកម្ដាយ ដាក់ឈ្មោះតាមបែបជនបទដល់កូនជាទីស្រលាញ់នោះថា «ណាល់»។ ឈ្មោះនេះក៏ដើម្បីជួនឈ្មោះរបស់លោកឪពុក ដែលមាននាមថា នាង និងបងប្រុសមានឈ្មោះថា ណេងផងដែរ។
- ១៩៥២ ថ្ងៃអង្គារ ១៥កើត ខែពេញបូណ៌មី ឆ្នាំរោង ចត្វាស័ក ព.ស ២៤៩៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី០៥ ខែសីហា ឆ្នាំ ១៩៥២ ជាពេលវេលាដ៏ឧត្តុងឧត្តមដែលទារកមួយរូបបានប្រសូតក្នុងគ្រួសារកសិករមួយ រស់នៅតាមដងទន្លេមេគង្គ ស្ថិតក្នុងភូមិពាមកោះស្នា ស្រុកស្ទឹងត្រង់ ខេត្តកំពង់ចាម មានឪពុកឈ្មោះ ហ៊ុន នាង និងម្ដាយឈ្មោះ ឌី ប៉ុក។
- ១៩៦៥ សម្តេចបានបញ្ចប់បឋមសិក្សា នៅឯស្រុកកំណើត នៅឆ្នាំ១៩៦៥ សម្តេចបានមករស់នៅរាជធានីភ្នំពេញដោយស្នាក់នៅវត្តនាគវ័ន និងសិក្សានៅវិទ្យាល័យឥន្ទ្រទេវីដើម្បីបន្តការសិក្សា ថ្នាក់អនុវិទ្យាល័យ។
- ១៩៧០ ក្នុងកំឡុងចុងទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៧០ប្រជាជនកម្ពុជាទូទាំងប្រទេសកំពុងរង់ចាំនូវចលនាដឹកនាំខ្លាំងក្លាមួយដ៏ជាក់លាក់ ដើម្បីផ្តួលរំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត ។ បើគ្មានក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំ និង គ្មានកម្លាំងប្រដាប់អាវុធពិតប្រាកដទេ ចលនាតស៊ូនានានឹងត្រូវពួកប្រល័យពូជសាសន៍កម្ទេចទាំងអស់ ដោយគ្មានត្រាប្រណី។
- ១៩៧០ ប្រទេសកម្ពុជាបានធ្លាក់ចូលក្នុងភ្លើងសង្គ្រាម។ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការអំពាវនាវពី សម្តេច នរោត្តម សីហនុ ឲ្យប្រជាជនកម្ពុជាចូលរួមក្នុងចលនាប្រឆាំងនឹងពួកចក្រពត្តិនិយមក្នុង អាយុ ១៨ឆ្នាំ ហ៊ុន សែន បានចូលរួមក្នុងចលនាតស៊ូនេះ។
- ១៩៧៤ មិត្តអ្នកអាន និងទស្សនាប្រហែលជាងឿងឆ្ងល់ថា ឈ្មោះកំណើតរបស់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី «ណាល់» ហេតុអ្វីបានជាបច្ចុប្បន្នថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជារូបនេះ មានឈ្មោះ «សែន» ទៅវិញ។ ឈ្មោះនេះ ត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងពេលចូលបម្រើការងារជាកងទ័ពនៅថ្ងៃទី០៤ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧០ ដោយបានប្តូរពី «ណាល់» ទៅជា «សំរេច» ហើយនៅឆ្នាំ១៩៧៤ បានប្តូរទៅជា «សែន» ដើម្បីលាក់អត្តសញ្ញាណរបស់ខ្លួនពីខ្មាំងសត្រូវ។
- ១៩៧៩ លោក ហ៊ុន-សែន បច្ចុប្បន្នជានាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រទេសកម្ពុជា លោកមានគោរមងារជា សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោហ៊ុន-សែន។ ហើយបច្ចុប្បន្ន លោកជាមេដឹកនាំដ៏សំខាន់មួយរូបក្នុងជួរគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាផងដែរ កាលពីឆ្នាំ ១៩៧៩ លោកបានដឹកនាំទ័ពដែលមានការចូលរួមពីទ័ពភាគីប្រទេសវៀតណាមដើម្បីផ្តួលរលំរបបខ្មែរក្រហម។ លោកក៏ជាសមាជិកទាហានខ្មែរក្រហម ដែលបានរត់គេចទៅប្រទេសវៀតណាមមុនឆ្នាំ១៩៧៩ ហើយបានទាក់ទងបញ្ជាការទ័ពប្រទេសវៀតណាម ដើម្បីវាយបករំលំខ្មែរក្រហមវិញ។ ហើយចាប់ពីពេលនោះមកលោកក៏បានក្លាយជាមនុស្សម្នាក់ដែលមានឥទ្ធិពល និង កេរ្តិ៍ឈ្មោះល្បីល្បាញ។
- ១៩៧៥ មុនថ្ងៃ ទទួលជ័យជំនះ ១៧មេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ មួយថ្ងៃ គឺថ្ងៃទី១៦ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ សម្តេច ហ៊ុន សែន បានរងរបួសភ្នែកខាងធ្វេង។ ក្រោយពីសម្តេច បានជាសះស្បើយឡើងវិញ ពីការព្យាបាលអស់រយៈពេលយ៉ាងយូរ សម្តេចបាន រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយលោកជំទាវ ប៊ុន រ៉ានី មានកូនប្រុសបីនាក់ និងកូនស្រីបីនាក់ ក្នុងនោះមានកូនស្រីម្នាក់ជាកូនចិញ្ជឹម ( ហ៊ុន ម៉ាណែត, ហ៊ុន ម៉ាណា, ហ៊ុន ម៉ានីត, ហ៊ុន ម៉ានី, ហ៊ុន ម៉ាលី, និង ហ៊ុន ម៉ាលីស)។
- ១៩៧៧ ដោយមើលឃើញទារុណកម្ម ការឈឺចាប់ និងការនិរាសព្រាត់ប្រាស់របស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដែលកាលនោះគេហៅថា សមមិត្ត ហ៊ុន សែន នោះ បានសម្រេចចិត្តចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជានៅថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៧ ទាំងក្តីអាឡោះអាល័យចោលភរិយាជាទីស្រឡាញ់ គឺសម្ដេចគតិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី កំពុងពពោះកូនក្នុងផ្ទៃ ៥ខែ គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត។ ការចាកចេញក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់បំផុត ស្ទើរតែមិនមានសង្ឃឹមថា អាចគេចផុតពីអង្គការភ្នែកម្នាស់នៃរបបប្រល័យពូជសាសន៍ដ៏ឃោរឃៅ ឬគ្រាប់មីនរាយនៅតាមបណ្ដោយព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាមនោះឡើយ។
- ១៩៧៧ ចំណុចទី១៖ ទីតាំងកោះថ្ម ឃុំទន្លូង ស្រុកមេមត់ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ នៃបញ្ជាការដ្ឋានវរសេនាធំ តំបន់២១ វេលាម៉ោង២១:០០នាទី ថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៧ ចំថ្ងៃច័ន្ទ ៥កើត ខែអសាឍ ឆ្នាំម្សាញ់ នពស័ក ព.ស ២៥២១ សមមិត្ត ហ៊ុន សែន និងកម្មាភិបាលដ៏ទុកចិត្ត បួននាក់ គឺ នុច ថន, ញឹក ហួន, ស៊ូ គីម ស្រ៊ាង (ហៅសាញ់) និង វ៉ា ប៉ោអ៊ាន ចាប់ផ្តើមដំណើរភៀសខ្លួនទៅវៀតណាម ដើម្បីស្វែងរកការជួយឧបត្ថម្ភក្នុងការរំដោះជាតិ ចេញពីរបបប្រល័យពូជសាន៍ ប៉ុល ពត។ ដោយសារប្រទេសទាំងពីរស្ថិតក្នុងស្ថានភាពមានជម្លោះប្រដាប់អាវុធជាមួយគ្នា វៀតណាមលំបាកបែងចែករវាងជនភៀសខ្លួន និងទាហានខ្មែរក្រហម ដែលមានបំណងចូលទៅវាយឆ្មក់។ ដោយបានគិត ដល់បញ្ហានេះជាមុន សមមិត្ត ហ៊ុន សែន បានសម្រេចចិត្តយកតែមនុស្សបួននាក់ទេទៅជាមួយព្រោះ ក្រុមធំមួយនឹងបង្កការយល់ច្រឡំថា ជាក្រុមវាយឆ្មក់របស់ ប៉ុល ពត អាចបណ្តាលអោយការ វាយប្រហារ ពីវៀតណាម។ ធម្មជាតិក៏បានចូលរួមចំណែកក្នុងការធ្វើដំណើរ ដោយចន្លោះវេលាម៉ោង ២២:០០នាទី ដល់វេលាម៉ោង ០១:០០នាទីរំលងអាធា្រត្រ មានភ្លៀងផ្លេកបន្ទោរ និងផ្គរលាន់ម្យ៉ាងត្រូវការពុះពារទ្រាំទ្រនឹងអាកាសធាតុដ៏លំបាក ប៉ុន្តែម្យ៉ាងទៀតក៏អាចធ្វើអោយមានសុវត្ថិភាពការពារខ្លួនក្នុងពេលធ្វើដំណើរនេះ។ ទីតាំងដែលសមមិត្ត ហ៊ុន សែន និងក្រុមឆ្លងកាត់ពីខាងកម្ពុជា គឺនៅត្រង់ពាំងខ្ត័រ និងអាងដាច់ដែល មានដើមទ្រយឹងធំស្កឹមស្កៃនៅក្បែនោះ។ នៅទល់ខាងមុខគឺជាស្រុកទុកនិញ ក្នុងខេត្តសុងប៊ែរ របស់វៀតណាម ។ មុនពេលឈានជើងចូលក្នុងទឹកដីវៀតណាម សមមិត្ត ហ៊ុន សែន បានបែរមុខមកខាង ទឹកដីកម្ពុជាទាំងទឹកភ្នែក ដោយនិយាយក្នុងចិត្តថា អាយុ១៣ឆ្នាំបែកពីស្រុកកំណើតដោយ អត់សាលារៀន អាយុ២៥ឆ្នាំបែកពីប្រទេសដោយពួកឃាតក។
- ១៩៧៧ ចំណុចទី២៖ វេលាម៉ោង ០២:០០នាទីទៀបភ្លឺ ថ្ងៃទី២១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៧ សមមិត្ត ហ៊ុន សែន បានដើរចូលចម្ងាយប្រមាណ ២០០ម៉ែត្រ ទៅក្នុងទឹកដីវៀតណាម។ អ្នកទាំងអស់គ្នាក៏បានសម្រាករងចាំពេលភ្លឺ ដើម្បីកំណត់ទិសដៅសម្រាប់បន្តដំណើរ និងពុំមានអ្វីទទួលទាននោះឡើយ ។ សំណួរមួយចំនួនដែលសមមិត្ត ហ៊ុន សែន បានចោទសួរខ្លួនឯងថា តើអាចត្រូវស្លាប់នៅពេលឆ្លងព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាមដោយការជាន់មីន ឬដោយកងការពារព្រំដែនរបស់វៀតណាមឬទេ? តើអាច ត្រូវជាប់គុកដោយសារការឆ្លងដែន ខុសច្បាប់ឬទេ? តើវៀតណាមជឿហើយសុខចិត្តជួយក្នុងការផ្តួល រំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត ឬទេ? ក្នុងពេលដែលវៀតណាមកំពុងមានទំនាក់ទំនងការទូតជា មួយកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ? សំណួរចុងក្រោយ គឺតើវៀតណាមអាចចាប់បញ្ជូនមកអោយ ប៉ុល ពត វិញឬទេ? ការចាកចេញនេះ ជាការចាកចេញដោយការឈឺចាប់ តែមោះមុតចោលទឹកដីកំណើត ចោលភរិយា ដែលមានផ្ទៃពោះ៥ខែ។ សមមិត្តពិតជាមានការលំបាកខាងផ្លូវចិត្តយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដោយគិតដល់ផល វិបាកអាចកើតមានចំពោះភរិយា ដែលកំពុងស្ថិតនៅក្នុងក្រញាំឃោឃៅ របស់របបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត នៅឡើយ។ នោះជាពេលដែលសមមិត្ត ហ៊ុន សែន ចាប់ផ្តើមយកជីវិតធ្វើដើមទុន ដើម្បីធ្វើការតស៊ូផ្តួលរំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត បន្ទាប់ពីការចូលរួមក្នុងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធនៃចលនារំដោះជាតិ រហូតដល់ពិការភ្នែកម្ខាងនៅឆ្នាំ១៩៧៥។ ដោយនៅមានភ្លៀងតិចៗនិងមេឃនៅធ្លាក់អ័ព្ទជាច្រើន លំបាករកទិសអោយចំ ដោយពុំមានត្រីវិស័យ ដូចនេះត្រូវរងចាំរហូតដល់ពេលភ្លឺច្បាស់ថ្ងៃរះ ទើបចេញដំណើរនៅម៉ោងប្រមាណ ០៨:០០នាទីព្រឹក។ សមមិត្ត ហ៊ុន សែន និងក្រុមបានសម្លឹងមើលទៅទិសដែលព្រះអាទិត្យរះ នោះគឺទិសខាងកើតជាទិសតែមួយគត់ ដើម្បីធ្វើដំណើរទៅដល់ប្រទេសវៀតណាម ។
- ១៩៧៧ ចំណុចទី៣៖ ក្រោយពីធ្វើដំណើរកាត់ព្រៃក្នុងទឹកដីវៀតណាមបានប្រមាណជិត៦គីឡូម៉ែត្រ វេលាម៉ោង ១១:០០នាទីជិតថ្ងៃត្រង់ក្រុមសមមិត្ត ហ៊ុន សែន បានទៅជួបផ្លូវលំមួយក្រាលគ្រួសក្រហមក៏បានសម្រេចលាក់អាវុធ រួចរៀបចំដាំបបរដោយអង្ករ ដែលនៅសល់ក្នុងទៃបន្តិចបន្តួច រួចបន្តដំណើរតាមផ្លូវ ថ្នល់ទៅរកជួបកងទ័ពវៀតណាម និងប្រជាជនវៀតណាម។ ហេតុអ្វីបានជាក្រុមសមមិត្តសម្រេចធ្វើដំណើរដោយលែងយកអាវុធតាមខ្លួន? នេះជាការគិតគូរដ៏ឈ្លាសវៃ ព្រោះអោយតែឃើញមានមនុស្សកាន់អាវុធឆ្លងដែន គឺកងទ័ពការពារព្រំដែនវៀតណាម ឬកងឈ្លបអាចនឹងផ្ទុះអាវុធភ្លាម ជីវិតរបស់សមមិត្ត និងក្រុមមិនអាចធានាបានឡើយ ។
- ១៩៧៧ ចំណុចទី៤៖ វេលាម៉ោង ១៤:០០នាទីថ្ងៃទី២១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៩៧ សមមិត្ត ហ៊ុន សែន និងក្រុមបានដើរទៅដល់ភូមិវៀតណាមមួយ ដែលមានចម្ងាយប្រមាណ ១៤គីឡូម៉ែត្រពីព្រំដែន។ ពេលប្រទះ នឹងកម្មករចម្ការកៅស៊ូវៀតណាមដែលកំពុងធ្វើដំណើរ សមមិត្ត ហ៊ុន សែន ដើរសំដៅហើយកម្មករនោះ ក៏អោយក្រុមសមមិត្តរងចាំនៅទីនោះសិន ។ បន្ទាប់មក កម្មករបាននាំកម្លាំងស្វ័យការពារវៀតណាមមកដល់ ដោយមានអាវុធមកជាមួយផង។ ដំបូងវៀតណាមសង្ស័យទៅលើជនកម្ពុជាទាំងប្រាំនាក់នេះ ថាជាក្រុមវាយឆ្មក់ ឬក្រុមចារកិច្ចរបស់ ប៉ុល ពត ហើយបានធ្វើការសាកសួរ ។
- ១៩៧៧ ចំណុចទី៥៖ ក្រោមពីចាប់ផ្តើមជឿជាក់ខ្លះលើការអះអាងរបស់សមមិត្ត ហ៊ុន សែន ថាមិនមែនជាក្រុមវាយឆ្មក់របស់ ប៉ុល ពត ទេ ភាគីវៀតណាមក៏បានដាំបាយឆ្នាំងលេខ១០ និងធ្វើម្ហូបជូនសម្រាប់មនុស្ស៥នាក់ ដែលធ្លាប់តែហូបបបរជាង១ឆ្នាំហើយ។ ក្រោយពីបានទទួលទានរួច ជនកម្ពុជាទាំងប្រាំរូបត្រូវ គេនាំធ្វើដំណើរចម្ងាយ៤គីឡូម៉ែត្រ ទៅដល់ភូមិឡាំងជីន នៅវេលាម៉ោង ១៦:៤៥នាទី។
- ១៩៧៧ ចំណុចទី៦៖ ជនកម្ពុជាទាំងប្រាំត្រូវបានសាកសួរព័ត៌មានម្តងទៀតនៅទីនោះ ពីសំណាក់បញ្ជាការកងអនុសេនាធំម្នាក់របស់វៀតណាម។ វេលាម៉ោង ១៧:១៥នាទី ថ្ងៃទី២១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៧ អ្នកទាំងប្រាំត្រូវបានគេដឹកក្នុងរថយន្តធុនធ្ងន់ ម៉ាក GMC ពីភូមិឡាំងជីនទៅដល់ស្រុកឡុកនិញ នៅវេលាម៉ោង ១៨:០០នាទី។
- ១៩៧៧ ចំណុចទី៧៖ ក្រោយពីបរិភោគអាហារថ្ងៃល្ងាចរួច ដែលមានបាយ និងបន្លែត្រកួនហើយ សមមិត្ត ហ៊ុន សែន ត្រូវគេបំបែកចេញពីអ្នករួមដំណើរទាំងបួននាក់ដែលមកជាមួយគ្នា ហើយត្រូវបានគេសួរព័ត៌មានសាជាថ្មី ដោយសំណួរដេញដោលជាច្រើនទៀត។
- ១៩៧៧ នោះគឺជាពេលវេលា ដែលតានតឹងភិតភ័យជាងពេលណាទាំងអស់ សម្រាប់អ្នកទាំងបួនដែលធ្វើដំណើរមកជាមួយដោយគិតថា គេអាចយកសមមិត្ត ហ៊ុន សែន ទៅសម្លាប់ ឬទៅណាមិនដឹងប្រសិនបើមិនឃើញត្រឡប់មកវិញ។ ពួកគាត់ទាំងបួនមានអារម្មណ៍ច្រាស់ច្រាល ទោះអស់កម្លាំង ក៏ដេកមិនលក់ បក់មិនល្ហើយ និងរងចាំរហូតសមមិត្ត ហ៊ុន សែន ត្រឡប់មកវិញ ពេលជាងពាក់កណ្តាលអាធ្រាត្រ ឆ្លងចូល ថ្ងៃទី២២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៧។ ដោយសារការសាកសួរដេញដោលព័ត៌មាន ធានាតាមលំដាប់ថ្នាក់ ដែលមានពីថ្នាក់ភូមិ ឃុំ រហូតដល់ស្រុកនេះ បានធ្វើអោយភាគីវៀតណាមឃើញច្បាស់នូវឆន្ទៈមោះមុត និងជំហរដាច់ខាតរបស់សមមិត្ត ហ៊ុន សែន ក្នុងគោលបំណងដ៏មុតស្រួច គឺឆ្ពោះទៅរកការកៀរគរ កម្លាំងសម្រាប់រំដោះជាតិមាតុភូមិ ប្រជាជនពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍។ នាថ្ងៃទី២២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៧ សមមិត្ត ហ៊ុន សែន និងអ្នករួមដំណើរទាំងបួននាក់បាន ចេញដំណើរទៅខេត្តសុងប៊ែរតាមរថយន្តដឹកអុស។ វៀតណាមកាន់តែទទួលស្គាល់ថា សមមិត្ត ហ៊ុន សែន មានឋានៈខ្ពស់ជាថ្នាក់បញ្ជាការវរសេនាធំហើយ មិនមែនជាក្រុមដែល ប៉ុល ពត បញ្ជូនមកវាយឆ្មក់វៀតណាមទេ។ ពីទីតាំងកោះថ្មនារាត្រីថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៧បានក្លាយជាទិវាមួយដ៏សំខាន់នៃ របត់ប្រវត្តិសាស្រ្តប្រទេសកម្ពុជា ជាពេលវេលាដែលសមមិត្ត ហ៊ុន សែន បានចាប់ផ្តើមដំណើរឆ្ពោះទៅការផ្តួលរំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត ៕ ប្រភព ៖ អង្គភាពព័ត៌មាន និងប្រតិកម្មរហ័ស
- ១៩៧៧ ដោយមិនពេញចិត្តទៅនឹងរបបនយោបាយប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត សម្តេចបាន ចាកចោលគ្រួសារជាទីស្រលាញ់ម្តងទៀត ដើម្បីដឹកនាំចលនារំដោះប្រទេស និងប្រជាជនពីរបបដ៏សាហាវយង់ឃ្នងនេះ។ នៅឆ្នាំ១៩៧៨ សម្តេចបានក្លាយជាស្ថាបនិកមួយរូប នៃចលនាសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ហៅថារណសិរ្ស សាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ដែលមានកិច្ចសហប្រតិបត្តការជាមួយចលនាស្នេហាមាតុភូមិជាច្រើនទៀត និងការគាំទ្រដោយកម្លាំងកងទ័ពស្ម័គ្រចិត្តវៀតណាម។ ចលនានេះបានជួយរំដោះប្រទេស និងប្រជាជនកម្ពុជាអោយរួចផុតពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ប្រជាធិប តេយ្យកម្ពុជា នៅ ថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩។
- ១៩៧៨ ក្រោយសម្ដេចតេជោ ធ្វើដំណើរចាកចេញពីដែនដីកំណើតជាមួយសមមិត្តចំនួន៤ផ្សេងទៀតនោះ សមមិត្ត ហ៊ុន សែន រួមជាមួយខ្មែរអ្នកតស៊ូដទៃទៀត ដឹកនាំដោយសម្តេច ជា ស៊ីម សម្តេច ហេង សំរិន បានបង្កើតអង្គការចលនាតស៊ូ «រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិ» នៅថ្ងៃទី០២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ ហើយធ្វើសកម្មភាពប្រយុទ្ធវាយផ្តួលរំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត។ ទីបំផុតកងកម្លាំងតស៊ូ ដែលមានការជួយគាំទ្រពីកងទ័ពវៀតណាមផងនោះ បានវាយផ្តួលរំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុលពត ដោយជោគជ័យចូលកានកាប់ទីក្រុងភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩។ ជ័យជម្នះថ្ងៃ៧ មករា ជាជោគជ័យប្រវត្តិសាស្ត្រ ជាពេលវេលាដ៏សែនរីករាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលជីវិតរបស់ពួកគេត្រូវបានស្រោចស្រង់ចេញពីរណ្តៅមរណា។
- ១៩៨៤ ជាមួយការឡើងកាន់តំណែងជា ប្រធានក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋមន្ត្រី ឬជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់កម្ពុជានេះ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ត្រូវប្រឈមនឹងការដោះស្រាយ បន្ទុកដ៏ធំមួយរបស់ជាតិ និងប្រជាជន គឺគ្រោះខ្វះខាតស្បៀង ដ្បិតមុនពេលឡើងកាត់តំណែងមួយឆ្នាំ ពោលនៅឆ្នាំ១៩៨៤ កម្ពុជាជួបគ្រោះទឹកជំនន់ផង និងគ្រោះរាំងស្ងួតផង។ សម្តេចតេជោ បានចាត់ទុកបញ្ហានេះ គឺជាការសាកល្បងដ៏ធំសម្រាប់សមត្ថភាពដឹកនាំរបស់សម្តេច។ នៅពេលនោះ សម្តេចបានប្រកាសនៅមុខសមាជិករដ្ឋសភាទាំងអស់ថា «មិនត្រូវទុកឱ្យប្រជាជនណាម្នាក់ស្លាប់ដោយអត់បាយ ដោយយើងមិនបានដឹង និងមិនបានដោះស្រាយនោះឡើយ»។ ពាក្យពេចន៍ប្តេជ្ញាចិត្តរបស់សម្តេចតេជោ មួយឃ្លានេះ ត្រូវបានប្រើប្រាស់រហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន។
- ១៩៨៥ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ត្រូវបានសភាសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា បោះឆ្នោតគាំទ្រធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រី នៅថ្ងៃទី១៤ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៨៥ ក្នុងអាយុ ៣៣ឆ្នាំ ក្រោយបំពេញការងារជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរយៈពេល៦ឆ្នាំ។ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានរំលឹកថា សម្តេចមានការភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំងនាពេលនោះ ដោយសម្តេចទទួលបានសំឡេងគាំទ្រ១០០ភាគរយ គ្មានសន្លឹកឆ្នោតប្រឆាំង គ្មានសន្លឹកឆ្នោតអនុប្បវាទ និងគ្មានសន្លឹកមោឃៈនោះឡើយ។
- ១៩៩១ សម្តេចបានទទួល បរិញ្ញាបត្រផ្នែកនយោបាយពី Cambodian Tertiary Education និងបណ្ឌិតវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយពីNational Political Academy នៅទីក្រុងហាណូយ។
- ១៩៩១ នៅថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ ១៩៩១ សម្តេច ហ៊ុន សែន គឺជាតំណាងហត្ថលេខីដ៏សំខាន់មួយរូបក្នុងដំណើរការ កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស២៣ តុលា ឆ្នាំ១៩៩១ ជាលទ្ធផលនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ គឺ ការបោះឆ្នោតសកល និងដោយសេរីមួយ ដែលបានធ្វើឡើងជាលើកដំបូងនៅកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣។ ពីឆ្នាំ១៩៩៣-១៩៩៨ សម្តេចបានកាន់តួនាទីជាសហនាយករដ្ឋមន្ត្រី (នាយករដ្ឋមន្ត្រីទី២) ក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះនីតិកាលទី១ នៃរដ្ឋសភាជាតិ។
- ១៩៩៣ ការបោះឆ្នោតជាសកលនៅឆ្នាំ១៩៩៨ សម្តេចបានដឹកនាំ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងនាមសម្តេចជាអនុប្រធាន រហូតទទួលបានជោគជ័យ ហើយបានក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ នីតិកាលទី២ នៃរដ្ឋសភាជាតិ ដែលមានគណបក្សធំៗពីរគឺ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច។ ក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្តេច ប្រទេសកម្ពុជាបានក្លាយជា សមាជិកទី១០នៃប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
- ១៩៩៥ សម្តេចបានទទួលបណ្ឌិតកិត្តិយស “ បណ្ឌិតនយោបាយវិជ្ជាសាស្រ្ត ” ពីសាកលវិទ្យាល័យ Southern California University for Professional Studies, USA សហរដ្ឋអាមេរិក។
- ១៩៩៦ សម្តេចបានទទួលបណ្ឌិតច្បាប់ពីមហាវិទ្យាល័យ IOWA Wesleyan College, USA សហរដ្ឋអាមេរិក។
- ២០០៣ ក្នុងនាមសម្តេច ហ៊ុន សែន ជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា សម្តេចបានដឹកនាំអោយមានជ័យជំនះម្តងទៀតក្នុងការបោះឆ្នោតជាសកលក្នុង ខែកក្កដាឆ្នាំ២០០៣។ ក្រោយពីមានការជាប់គាំងខាងនយោបាយអស់រយៈពេលជាច្រើនខែ សម្តេចក៏បានទទួលជោគជ័យក្នុងការបង្កើត រដ្ឋាភិបាលចំរុះជាមួយនឹងគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិចក្នុងថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៤ ហើយបានក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
- ២០០៨ នៅថ្ងៃទី២៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៨ ក្រោយពីទទួលបានជ័យជំនះក្នុងការបោះឆ្នោតជាសកល ២៧កក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ ដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាឈ្នះបាន៩០អាសនៈក្នុង១២៣អាសនៈក្នុងសភាជាតិ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន បានឡើងកាន់ដំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាក្នុង នីតិកាលទី៤ នៃរដ្ឋសភាជាតិសំរាប់ដំណាក់កាលប្រាំឆ្នាំ (២០០៨-២០១៣)។ ដោយសារ ការទទួលស្គាល់ចំពោះ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការផ្សះផ្សាជាតិ សន្តិភាព ព្រមជាមួយនឹងការខិតខំ អភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច សម្តេច ហ៊ុន សែន ត្រូវបានប្រទានងារជា “ សម្តេច ” ដោយព្រះមហាក្សត្រ សម្តេចព្រះបាទព្រះនរោត្តម សីហនុ។
- ២០០១ នៅថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០១ នាទីក្រុងសេអ៊ូល គណៈកម្មាធិការផ្តល់រង្វាន់នៃសាកលវិទ្យាល័យ Graduate School of Dankook University ក្នុងប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង បានផ្តល់បណ្ឌិតកិត្តិយស ផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ ជូនសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹប្រែងផ្សះផ្សាជាតិ ការស្តារឲ្យមានសន្តិភាព និងស្ថិរភាពឡើងវិញក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ការបង្កើតឲ្យមានទំនាក់ទំនងការទូតរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ និងការខំប្រឹងប្រែងរបស់សម្តេច លើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការចំពោះប្រទេសក្នុង អាស៊ាន។
- ២០០១ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែវិច្ឆកា ឆ្នាំ២០០១ សម្តេច ហ៊ុន សែន ទទួលបានបណ្ឌិតកិត្តិយសផ្នែក"វិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ "(Honoris Causa) ក្នុងវិស័យទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ពីសាកលវិទ្យាល័យ University of Ramakamheng ប្រទេស ថៃឡង់ដ៍។
- ២០០៤ នៅថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០៤ ទេសាភិបាល និងព្រឹទ្ធសភា នៃសាកលវិទ្យាល័យអន្តរជាតិ អាយរីស Irish International University នៃសហភាពអឺរ៉ុបក៏បានធ្វើអំណោយដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ ថ្នាក់"បណ្ឌិតកិត្តិយសទស្សនវិជ្ជា" ក្នុងផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយជូនសម្តេច ហ៊ុន សែន ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងការទទួលស្គាល់នូវការ លះបង់ និងការបង្កើតសមិទ្ធផលធំៗរបស់សម្តេច។ ក្នុងឆ្នំាជាមួយគ្នានេះដែរ សាកលវិទ្យាល័យ អន្តរជាតិ អាយរីសក៏បានប្រគល់នូវមេដាយ កិត្តិយសខ្ពស់បំផុតជូនសម្តេច ហ៊ុន សែន ផងដែរ។
- ២០០៤ នៅថ្ងៃទី០៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៤ សាកលវិទ្យាល័យកម្ពុជា បានប្រគល់ថ្នាក់បណ្ឌិតកិត្តិយស ផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយជូនសម្តេច ហ៊ុន សែន ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងការលះបង់ដើម្បីសម្រេចបាននូវសមិទ្ធផលធំៗ ក្នុងការការពារ ការកសាង និងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសកម្ពុជាក្រោមការដឺកនាំដ៏ឈ្លាសវៃរបស់សម្តេចតាម វិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយទំនើបជឿនលឿនក្នុងការកែទម្រង់គ្រប់វិស័យ ជាពិសេសវិស័យអប់រំ និងរក្សាការផ្សះផ្សាជាតិ ស្ថិរភាព សន្តិភាព និងការបង្រួបបង្រួមក្នុងតំបន់។
- ២០០៦ នៅថ្ងៃទី២១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០០៦ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋទៅកាន់សាធារណៈរដ្ឋកូរ៉េ(កូរ៉េខាងត្បូង) សាកលវិទ្យាល័យ ស៊ូន ជុន ហ្យ៉ាង នាទីក្រុង សេអ៊ូល បានធ្វើជាអំណោយថ្នាក់បណ្ឌិតកិត្តិយសទស្សនវិជ្ជា ផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយជូនសម្តេច ហ៊ុន សែន ដើម្បីជាសក្ខីភាពនៃការទទួលស្គាល់លើការដឹកនាំប្រកបដោយគតិបណ្ឌិត ក្នុងការកសាងឡើងវិញ និងការខិតខំប្រឹងប្រែង លះបង់កំលាំងកាយ កំលាំងចិត្តក្នុងការស្វែងរកសន្តិភាព វិបុលភាព ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និង អាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំងមូល និងជាពិសេសលើការពង្រឹងទំនាក់ទំនងមិត្តភាពជាមួយ សាធារណៈរដ្ឋកូរ៉េ។
- ២០០៦ ថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០០៦ ក្នុងអាកប្បកិរិយា ដោយក្តីគោរព និងកោតសរសើរអស់ពីដូងចិត្ត ចំពោះការចូលរួមចំណែកដ៏មានសារៈសំខាន់ដ៏សំបូរបែបរបស់ សម្តេច ហ៊ុន សែន នៅក្នុងពិភពលោកដែលមានការអប់រំ និងការសម្រេចចិត្តដ៏ត្រឹមត្រូវ ចំពោះប្រជាជនរបស់សម្តេច និងការពង្រឹងទំនាក់ទំនង កម្ពុជា-ថៃយ៉ាងទូលំទូលាយ។ ក្រុមប្រឹក្សានៃសាកលវិទ្យាល័យ បានសម្តេចចៅព្រះយ៉ារាជចាផាត់ បានសម្រេចជាឯកច្ឆន្ទប្រគល់ថ្នាក់បណ្ឌិតកិត្តិយសទស្សនវិជ្ជាផ្នែកអប់រំ សំរាប់ការអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ ជូនសម្តេច ហ៊ុន សែន ជាការទទួលស្គាល់តួនាទីរបស់សម្តេចក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសតាមរយៈការ អប់រំ និងបានចូលរួមចំណែកក្នុងការពង្រឹងទំនាក់ទំនងល្អរវាងប្រទេសទាំងពីរ។
- ២០០៧ នៅថ្ងៃទី២៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៧ ក្រសួងអប់រំ និងបណ្តុះបណ្តាលប្រទេសវៀតណាម តាមរយៈសាកលវិទ្យាល័យជាតិអប់រំ នាទីក្រុង ហាណូយបានផ្តល់ថ្នាក់បណ្ឌិតកិត្តិយស(the Degree of Doctor Honoris Causa) ផ្នែកអប់រំជូនសម្តេច ហ៊ុន សែន ជាការដឹងគុណចំពោះការចូលរួមចំណែករបស់ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ សេដ្ឋកិច្ចសង្គម ដែលទទួលបានលទ្ធផលយ៉ាងឆាប់រហ័សរបស់ខ្លួន និងភាពរីកចំរើនគួរអោយគាត់សំគាល់ក្នុងប៉ុន្នានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។
- ២០០៩ នៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៩ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ គណៈកម្មាធិការផ្តល់រង្វាន់នៃសាកលវិទ្យាល័យ Graduate School of Dankook University កូរ៉េខាងត្បូង បានផ្តល់ថ្នាក់បណ្ឌិតសេដ្ឋកិច្ច Honoris Causa ជូនសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ជាការទទួលស្គាល់នូវការចូលរួមចំណែករបស់សម្តេច ក្នុងដំណើរឆ្ពោះទៅរកការ ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តការរវាងសាធារណៈរដ្ឋកូរ៉េនិងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
- ២០១៣ មានបដិវត្តន៍ព័ណនៅទូទាំងពិភពលោក គ្មានកន្លែងណាបានជោគជ័យទេ ហើយជាការសាកល្បងចុងក្រោយរបស់ CNRP អំពីបដិវត្តន៍ព័ណនេះ។ តែទីបំផុតសម្ដេចបានប្រើនយោបាយបង្ក្រាបនូវបដិវត្តន៍ពណ៌នេះបានយ៉ាងជោគជ័យ ដំណើរនយោបាយកំណែទម្រង់សង្គម ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍នៅតែបោះជំហានទៅមុខទៀត។ នេះគឺជាលក្ខណៈពិសេសមួយ បើសិនជាយើងមានគំនិតកសាង តែបើអត់មានគំនិតការពារក៏មិនបានជោគជ័យដែរ»។ លោក ឌៀប សុផល បញ្ជាក់បន្ថែម។
No comments:
Post a Comment