ប្រវត្តិសាស្រ្ត ខ្មែរ: ២ ធ្នូ ១៩៧៨

Monday, December 2, 2019

២ ធ្នូ ១៩៧៨

ចលនា ជនជាតិ ដេហ្គា វៀតណាមត្បូង

ប្រវត្តិដើម ហេតុ ០៧ មករា ១៩៧៩ ៖ ក្រុម ជនជាតិ លាវសេរី យួនសេរី ចាមសេរី សៀមសេរី ខ្មែរសេរី និង ដេហ្គា Degar ( ភ្នង កួយ ចារាយ ស្ទៀង ដេហ្គា សំរែ ស្អួច) បានរួមគ្នា ក្រោមការដឹកនាំរបស់ សហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីបំបែករដ្ឋឯករាជ្យ។ នៅកម្ពុជា មានក្រុមខ្មែរសេរី បង្កប់ខ្លួនក្នុង ខ្មែរកំម្មុយនីស្ត។ ខ្មែរសេរីកាន់សាសនាគ្រឹស្ត និង សាសនាឥស្លាម ចំណែកខ្មែរកុំម្មនីយន្ត ចែកជា ២ ក្រុម គឺ ទី១ ក្រុមកាន់ពុទ្ធសាសនា និង ទី២ ក្រុមជាក្រុម ទម្មិលអត់សាសនា។ ពេលដែលក្រុម ទម្មិលអត់សាសនាឡើងកាន់អំណាចឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ ១៩៧៩ ពួកគេបាន សម្លាប់ខ្មែរពុទ្ធសាសនា ខ្មែរឥស្លាម និង ខ្មែរគ្រឹស្តសាសនាចោល អស់ប្រមាណ ១,៧ លាននាក់ ហេតុអ្វី ពួកនេះ សម្លាប់គ្នា? ដោយសារមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមភាគច្រើន មកពី ស្រុកបារាំង កាន់គ្រឹស្តសាសនា ត្រូវជាមួយ ពួក ចលនា FULRO ជា ចលនា កុក ស របស់ ពួក Degar ឬ ចាមសេរី យួនសេរី/ វៀតណាត្បួងដែលជា រដ្ឋាភិបាលកាន់គ្រឹស្តសាសនា ហេតុនេះ បានជា បក្សកំម្មុយនីស្តប្រជាជន CPP កាន់ពុទ្ធសាសនា រត់ទៅ ពឹង បក្សវៀតណាងជើង ឲ្យមកជួយ រំដោះ ប្រជាជនកម្ពុជា ថ្ងៃ ៧ មករា ១៩៧៩ ។ ជាសរុបមកវិញ រដ្ឋាភិបាល វៀតណាមខាងត្បូង ជារដ្ឋាភិបាលគ្រឹស្តសាសនា ចំណែកខាងជើង កាន់ពុទ្ធសាសនា។ កាំងហ្គេចអ៊ាវ ហៅឌុច ជាជនបង្កប់របស់ យួនសេរី ( ពួក ចាម យួន ចារាយ ចិន ព្នង)ដើម្បី ប្រឆាំងពួកខ្មែរក្រហម ដូច្នេះ គេឃើញ ឌុច មានអំណាចខ្លាំងណាស់ កាន់់ជា រដ្ឋមន្រ្តីចារកម្ម ប្រធានគុកទួលស្លែង សម្លាប់មនុស្សរាប់ម៉ឺននាក់ តែបែរជា សុន សេន រដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិ ខ្លាចគាត់និង ក្រុមខ្មែរក្រហមព្យាយាមសម្លាប់ ឌុច ចោល ហើយឌុចព្យាយាមលាក់ខ្លួន ធ្វើជាគ្រួបង្រៀន តាមពិត ឌុច កាន់សាសនាគ្រឹស្ត ដូចពួក Degar ដែរ។ ចលនាខ្មែរសេរី ជាចលនាគ្រឹស្តសាសនា ដឹកនាំបញ្ជាដោយ ភ្នាក់ងារវិទ្យុ អាស៊ីសេរី--។ រូបថត ចលនា កុក ស សហការណ៍ជាមួយ ចលនាខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បង្កើតជា កិច្ចព្រមព្រៀងកាត់ទឹកដី ៤ខេត្តឲ្យ យួនដេហ្គា ៕

សង្ខេប៖ គោលបំណងនៃការសង្ខេបគឺឲ្យអ្នកអានងាយយល់ ចំណាយពេលតិចក្នុងការអានផង និង ឃើញអ្នកនយោបាយឆ្លងឆ្លើយគ្នា ៤០ឆ្នាំជាងរកចំណុចឈ្នះចាញ់អត់ឃើញ!។ ជាការលទ្ធផលបន្ទាប់ពីការអានជាច្រើន literature review ខ្ញុំឃើញថា " ក្រោយរដ្ឋប្រហារជាផ្លុវការ ១៨ មីនា ឆ្នាំ ១៩៧០ គឺ សម្តេចព្រះបាទនរោត្តមសីហនុអំពាវនាវកងទ័ព ប្រជាជនផ្តាច់ខ្លួនចេញ របប លន់ លន់ ចូលព្រៃ តស៊ូ ប្រឆាំងលន នល់ ទីតាំងដែលរំដោះបាន ហៅថា តំបន់រំដោះ។ ចំណែកពួកខ្មែរក្រហម ក៍វាយប្រឆាំង លន់លន់ដែរ បង្កើតភូមិស្រុកដូចគ្នា។ លុះពេលអំណាចឆ្នាំ ១៩៧៥ ពួកខ្មែរក្រហម តាមសម្លាប់ក្រុម របស់ សម្តេចឲឪ ដូចជាសម្លាប់ សោ ភឹម តាមសម្លាប់ សម ហ៊ុន សែន ជាស៊ីម ហេងសំរិន....) កត្តាសម្លាប់ដ៍សាហាវ និង សម្លាប់ជាប្រព័ន្ធ សម្លាប់ប្រជាជន បង្ខំធ្វើការបែបនេះ ពួកប្រជាជនរស់នៅ តំបន់រំដោះសម្តេចឪ ក៍ងើបបេះបោរប្រឆាំង កសាងកំលាំងបក្សឡើងវិញ គឺ បក្សបដិវត្តន៍ប្រជាជន ដែលក្លាយជាបក្សប្រជាជនសព្វថ្ងៃ នោះគឺថ្ងៃ ២ ធ្នូ គឺគ្រប់កំលាំងដែលប្រឆាំង ពួកខ្មែរក្រហម ប្រឆាំងសម្តេចសីហនុ ព្រោះសីហនុ នៅជាមួយប៉ុលពតដែរ។ ក្រោយមកទៀតគេចោទថា មកពី ថ្ងៃ ២ធ្នូ បានជាមាន យួនចូលឈ្លានពាន។ បន្ទាបមកគេចោទថា ពួកគេជាអ្នករំដោះជាតិគឺថ្ងៃ ២៣ តុលា ឆ្នាំ ១៩៩១ ឯណោះទេ ! ចំណែក ប៉ែន សុវណ្ណ គាត់ជាមេចលនាតស៊ូដែរ តែប្រឆាំងគឺមហាប្រឆាំង គ្មានមើលកាលទេសៈ ប្រឆាំងបែបយួនសុទ្ធសាធពេក ប៉ែនសុវណ្ណ ប្រឆាំងបារាំង ប្រឆាំងសម្តេចសីហនុ ប្រឆាំងលន់ នល់ ប្រឆាំងខ្មែរក្រហម ចុងក្រោយ តា បែ៉នសុវណ្ណ ប្រឆាំង គណបក្សប្រជាជនខ្លួនឯង ប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលក្រោយឆ្នាំ ១៩៩៣ ទៀត នេះបានចំជាកំពូល អ្នកប្រឆាំង ដោយសារ បែន សុវណ្ណ មានប្រពន្ធយួន គាត់ជាកូនប្រសារប្រធានាធិបតីយួន...គាត់ស្លាបទៅហើយ តែ សូមកូនខ្មែរមេត្តា អានឲ្យបានច្រើន literature review ដើម្បីមានមូលដ្ឋានក្នុងការ ជួយកសាងកម្ពុជា !!!!

២ ធ្នូ ២០១៩ Samdech Hun Sen, Cambodian Prime Minister

អបអរសាទរខួប៤១ឆ្នាំនៃការបង្កើត «រណសិរ្សសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជា ដែលបច្ចុប្បន្នហៅថា រណសិរ្សសាមគ្គីអភិវឌ្ឍន៍មាតុភូមិកម្ពុជា»

នៅថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩នេះ គឺជាខួបលើកទី ៤១ឆ្នាំ (២ ធ្នូ ១៩៧៨-២ ធ្នូ ២០១៩) នៃកំណើតរណសិរ្សសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជា ដែលបច្ចុប្បន្នត្រូវបានប្តូរ ឈ្មោះថា ក្រុមប្រឹក្សាជាតិរណសិរ្សសាមគ្គីអភិវឌ្ឍន៍មាតុភូមិកម្ពុជាជាថ្ងៃដែលខ្មែរអ្នកស្នេហាជាតិមួយក្រុម បានប្រមូលផ្តុំគ្នា នៅស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ ដើម្បីដាក់ចេញនូវផែនការរំដោះជាតិចេញពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។

រណសិរ្សសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជា បច្ចុប្បន្នមានឈ្មោះថា ក្រុមប្រឹក្សាជាតិរណសិរ្សសាមគ្គី អភិវឌ្ឍន៍មាតុភូមិកម្ពុជា បានចាប់បដិសន្ធិឡើងនៅថ្ងៃទី០២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៧៨ និងបានប្រកាសចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ១១ខ របស់ខ្លួននៅតំបន់រំដោះស្នួល ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ។

រណសិរ្សសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជាត្រូវបានកើតឡើងដោយកម្លាំងមហាសាមគ្គីប្រជាជនទាំងមូល ទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស ដែលមានសម្តេចអគ្គមហាពញាចក្រី ហេង សំរិន សម្តេចអគ្គមហាធម្មពោធិសាល ជា ស៊ីម សម្តេចអគ្គមហាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន និងវីរជនស្នេហាជាតិ ជាច្រើរូបទៀត ក្នុងការរៀបចំកម្លាំងផ្ដួលរំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត និងទទួលបានជ័យជំនះលើរបបនេះ នៅថ្ងៃទី៧ មករា ឆ្នាំ១៩៧៩៕

“រណសិរ្ស ២ធ្នូ” តាមរយៈសៀវភៅរបស់សម្តេច ហេង សំរិន!

ចេញផ្សាយ ថ្ងៃទី1 ខែធ្នូ ឆ្នាំ2018

(ភ្នំពេញ)៖ ថ្ងៃទី២ធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ គឺជាថ្ងៃរៀបចំមហាមីទ្ទិញដ៏មហោឡារិក អធិកអធម នៅភូមិជើងឃ្លូ ឃុំជើងឃ្លូ ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ បង្កើតចលនាតស៊ូ រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ដើម្បីប្រកាសជាសាធារណៈឲ្យប្រជាជនកម្ពុជាទូទៅ និងបណ្តាប្រទេសលើសកលលោក ជ្រាបថា មានចលនាតស៊ូរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា បានក្រោកឈរឡើងហើយ និងម្យ៉ាងទៀត ក៏ដើម្បីប្រកាសអំពីសមាសភាព នៃថ្នាក់ដឹកនាំរបស់រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ឲ្យសាធារណជន បានជ្រួតជ្រាបផងដែរ។ រណសិរ្ស ២ធ្នូនេះ ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្រោមការគាំទ្រពីវៀតណាម ដើម្បីវាយផ្តួលរំលំរបបខ្មែរក្រហម រហូតដល់ទទួលបានជោគជ័យ នៅថ្ងៃ៧មករា ឆ្នាំ១៩៧៩។

សៀវភៅ “សម្តេចអគ្គមហាពញាចក្រី ហេង សំរិន” បោះពុម្ព នៅថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៣ នៅភាគទី៣ បានលើកឡើងពីការភៀសខ្លួនរបស់សម្តេចហេងសំរិន និងទៅប្រទេសវៀតណាម និងការក្រោកឈរឡើង ចូលរួមដឹកនាំចលនាតស៊ូ ប្រឆាំងរបបប៉ុលពត។

តាមសៀវភៅនេះ ក្រោយមរណភាពរបស់ សោ ភឹម ប្រធានភូមិភាគបូព៌ា ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម នៅចុងខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៨ សម្តេច ហេង សំរិន បានសម្រេចចិត្តរត់ចូលព្រៃម្តងទៀត ដើម្បីបង្កើតចលនាតស៊ូ ប្រឆាំងខ្មែរក្រហម ដែលមានសម្តេចជាប្រធាន សម្តេចជាស៊ីម អនុប្រធាន លោក ហេងសំកៃ សមាជិក លោកស៊ឹមកា សមាជិក និងលោក ហែមបូរ ជាសមាជិក។ ក្រុមចលនាតស៊ូនេះ បានរិះរកគ្រប់វិធី ដើម្បីសុំការជួយឧបត្ថម្ភពីវៀតណាម ក្រោយពេលទាក់ទងកម្លាំងខ្លះទៀត នៅខាងជើងផ្លូវជាតិលេខ៧ ដូចជា លោក ម៉ៅ ភោគ លោក អ៊ុក ប៊ុនឈឿន លោក ប៉ុល សារឿន សម្តេច សាយ ឈុំ ជាដើម។

នៅពេលជួបថ្នាក់ដឹកនាំវៀតណាម សម្តេចហេងសំរិន លើកឡើងថា សម្តេចបានលើកឡើងនូវសំណូមពរ សូមឲ្យវៀតណាម ជួយប្រទេសកម្ពុជា ដែលកំពុងជួបនូវគ្រោះមហន្តរាយដោយរបបប៉ុលពត អៀងសារី ខៀវសំផន សុនសេន បង្កឡើងពិសេសចំពោះមុខនេះ សំណូមពរឲ្យវៀតណាម ជួយសង្គ្រោះដល់ប្រជាជនកម្ពុជារាប់សែននាក់ ដែលរស់នៅក្នុងព្រៃ កំពុងជួបនូវការលំបាកវេទនា ដោយពួកទាហាន ប៉ុលពត ដេញតាមបាញ់ កាប់សម្លាប់យ៉ាងឃោរឃៅព្រៃផ្សៃបំផុត នៅតាមព្រំដែនកម្ពុជា-វៀណាម។

សម្តេចហេងសំរិន និងថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជាដទៃទៀត ក៏បានសំណូមពរឲ្យវៀតណាម ជួយរៀបចំគោលការណ៍តស៊ូ ដើម្បីឈានទៅបង្កើតរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា និងជួយធ្វើសេចក្តីព្រាង គោលនយោបាយរបស់រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា…។

សំណូមពរទាំងអស់នេះ ថ្នាក់ដឹកនាំវៀតណាម បានទទួលយក ដោយសេចក្តីរីករាយ ហើយថ្នាក់ដឹកនាំវៀតណាម ក៏បានចាប់ផ្តើមកសាង រៀបចំតាមលំដាប់លំដោយបណ្តាលសំណូមពរ ដែលសម្តេចហេងសំរិន បានស្នើ និងមិនយូរប៉ុន្មាន ក៏បានដាក់ចេញពិភាក្សាគ្នានូវសេចក្តីព្រាងលក្ខន្តិកៈរបស់រណសិរ្ស សេចក្តីព្រាងគោលនយោបាយ ១១ខ របស់រណសិរ្ស និងសេចក្តីព្រាងសេចក្តីសម្រេចផ្សេងៗ ជាបន្តបន្ទាប់។

សៀវភៅដដែល លើកឡើងថា បន្ទាប់ពីកសាងបាននូវគោលនយោបាយ ១១ខ របស់រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជាហើយ នៅថ្ងៃទី២៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៧៨ ក្រោមការជួយឧបត្ថម្ភដ៏សកម្ម និងដ៏ស្មោះរបស់វៀតណាម យើងខ្ញុំបានរៀបចំធ្វើមហាសន្និបាតជាប្រវត្តិសាស្ត្រមួយ នៅលើទឹកដីប្រទេសវៀតណាម ដើម្បីអនុម័តនូវគោលនយោបាយ ១១ខ របស់រណសិរ្ស និងធ្វើការឯកភាពជ្រើសតាំង សមាសភាពថ្នាក់ដឹកនាំរបស់រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ចំនួន ១៤ រូប ត្រូវបានមហាសន្និបាតជ្រើសតាំង មានដូចតទៅ៖

១-សម្តេច ហេង សំរិន ប្រធាន
២-សម្តេច ជា ស៊ីម អនុប្រធាន
៣-សម្តេច ហ៊ុន សែន សមាជិក
៤-លោក រស់ សម័យ អគ្គលេខាធិការ
៥-លោក ម៉ាត់ លី សមាជិក
៦-លោក ប៊ុន មី សមាជិក
៧-លោកស្រី មាន សំអាន សមាជិកា
៨-លោក មាស សំណាង សមាជិក
៩-លោក នៅ សាមុំ សមាជិក
១០-ព្រះតេជគុណ ឡុង ស៊ឹម សមាជិក
១១-លោក ហែម សាមិន សមាជិក
១២-លោកស្រី ជ័យ កញ្ញា សមាជិកា
១៣-លោក ចាន់ វ៉ែន សមាជិក
១៤-លោក ប្រាជ្ញ ស៊ុន សមាជិក

សៀវភៅដដែល លើកឡើងថា លុះបន្ទាប់ពីធ្វើមហាសន្និបាតនោះរួចមក នៅថ្ងៃទី០២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ ថ្នាក់ដឹកនាំខាងលើនេះ បានរៀបចំមហាមីទ្ទិញដ៏មហោឡារិក អធិកអធម នៅភូមិជើងឃ្លូ ឃុំជើងឃ្លូ ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ ដើម្បីប្រកាស បង្កើតចលនាតស៊ូ រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ដើម្បីឲ្យប្រជាជនកម្ពុជាទូទៅ និងបណ្តាលប្រទេសលើសកលលោក ជ្រាបថា មានចលនាតស៊ូរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា បានក្រោកឈរឡើងហើយ និងម្យ៉ាងទៀត ក៏ដើម្បីប្រកាសអំពីសមាសភាព នៃថ្នាក់ដឹកនាំរបស់រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ឲ្យសាធារណជនបានជ្រួតជ្រាបផងដែរ។

នៅចំពោះមុខអង្គមីទ្ទិញ សម្តេចហេងសំរិន បានលើកឡើងថា សម្តេចបានប្រកាសជាឱឡារិក នូវគោលនយោបាយទាំង ១១ខ របស់រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ដែលមានខ្លឹមសារថា៖ រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា បានចាត់តាំងឡើងដោយផ្អែកលើស្មារតីឯករាជ្យ បរិសុទ្ធរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីសាមគ្គីគ្រប់ជនជាតិទូទាងប្រទេស ប្រមែប្រមូលរាល់កម្លាំងស្នេហាជាតិ មិនប្រកាន់និន្នាការនយោបាយ សាសនា រួមទាំងកម្មករ កសិករ អនុធន បញ្ញវន្ត ព្រះសង្ឃ ព្រមទាំងអ្នកស្នេហាជាតិ ដែលស្ថិតនៅក្នុងជួរអ្នកកាន់អំណាចសព្វថ្ងៃ និងអាណិកជនកម្ពុជា ដែលកំពុងរស់នៅឯបរទេស មិនថា ចាស់ ក្មេង ប្រុស ស្រី រួមចិត្ត រួមគំនិត ដើម្បីក្រោកឈរឡើងវាយរំលំបនប្រតិកិរិយាគ្រួសារនិយម ប៉ុលពត អៀងសារី ជាបរិវារផ្តាច់ការយោធានិយមក្នុងប្រទេស ជាខ្ញុំកញ្ជះឲ្យកម្លាំងប្រតិកិរិយាប្រទេសក្រៅ។ កម្ទេចចោលនូវរបបឃោរឃៅព្រៃផ្សៃ ហុតឈាមអង្គៀមឆ្អឹងរបស់ពួកវា រួចកសាងនូវរបបថ្មីប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិត ពង្រីកប្រពៃណីអង្គរ ធ្វើឲ្យប្រទេសកម្ពុជា ទៅជាប្រទេសមួយសន្តិភាព ឯករាជ្យ ប្រជាធិបតេយ្យ អព្យាក្រឹត មិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ និងឈានឡើងសង្គមនិយម ផ្តល់វិភាគទានយ៉ាងសកម្ម ក្នុងការតស៊ូរួម ដើម្បីសន្តិភាព ស្ថិរភាព នៅក្នុងភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំងមូល។

ដើម្បីសម្រេចភារកិច្ច ជាប្រវត្តិសាស្ត្រខាងលើនេះ រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា មានគោលការណ៍ ១១ ខ ដែលរួមមាន៖

១-ប្រមូលផ្តុំមហាសាមគ្គីជាតិ វាយរំលំរបបផ្តាច់ការយោធានិយមពួកប្រតិកិរិយា ប៉ុលពត អៀងសារី …
២-កសាងរាល់សមាគម មហាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា មានសមាគមយុវជនសង្គ្រោះជាតិ សមាគមនារីសង្គ្រោះជាតិ សហជីពសង្គ្រោះជាតិ សមាគមកសិករសង្គ្រោះជាតិ និងសមាគមបញ្ញវន្តសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាសមាជិករបស់រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា…
៣-កសាង និងពង្រីកកងទ័ពបដិវត្តន៍កម្ពុជា ដើម្បីរួមជាមួយប្រជាជនកម្ពុជា វាយកម្ទេចរដ្ឋអំនាចប្រតិកិរិយារបស់ប៉ុលពត អៀងសារី….
៤-អនុវត្តរាល់សិទ្ធិសេរីភាព ប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ គោរពសិទ្ធិ និងតម្លៃមនុស្សរបស់ប្រជាជន…
៥-អនុវត្តមាគ៌ា សេដ្ឋកិច្ចឯករាជ្យ ម្ចាស់ការតាមទិសឈានឡើងសង្គមនិយម កសាងឡើងវិញនូវទឹកដី ដែលត្រូវសង្គ្រាមបំផ្លិចបំផ្លាញ…
៦-បំបាត់ចោលនូវរបបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយចាប់បង្ខំ អនុវត្តរបបកសាងគ្រួសារដោយសេរី…
៧-បំបាត់ចោលនូវរាល់វប្បធម៌ប្រតិកិរិយារបស់ប៉ុលពត អៀងសារី ហើយកសាងឡើងវិញនូវវប្បធម៌ ដែលមានចរិតជាតិ និងប្រជាជន…
៨-អបអរសាទរ និងបង្កលក្ខណៈងាយស្រួល ដល់នាយ ទាហាន ពលទាហាន ក្នុងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ដល់កម្មាភិបាល បុគ្គលិក ក្នុងរដ្ឋការក្បត់ ដែលវិលត្រឡប់មករួមដៃជាមួយប្រជាជន ដើម្បីប្រឆាំងនឹងពួកប៉ុលពត អៀងសារី…
៩-អនុវត្តន៍មាគ៌ាបរទេសសន្តិភាព មិត្តភាព និងមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធជាមួយប្រទេសទាំងឡាយ
១០-ដោះស្រាយរាល់បញ្ហាវិវាទ ជាមួយបណ្តាប្រទេសជិតខាងដោយសន្តិវិធី ផ្នែកលើមូលដ្ឋាន គោរពឯករាជ្យ អធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពដែនដីគ្នាទៅវិញទៅមក…
១១-បង្កើនសាមគ្គីភាពជាមួយបណ្តាកម្លាំងបដិវត្តន៍ និងចំរើនជឿនលឿននៅលើសកលលោក ប្តេជ្ញាជួយគាំទ្របុព្វហេតុតស៊ូរបស់ប្រជាជននៃបណ្តាប្រឬទេស ដើម្បីសន្តិភាព ឯករាជ្យជាតិ ប្រជាធិបតេយ្យ និងវឌ្ឍនភាពសង្គម ប្រឆាំងលទ្ធិចក្រពត្តិ និងលទ្ធិអាណានិគមចាស់ថ្មី។

បន្ទាប់ពីអង្គមីទ្ទិញបានប្រារព្ធចប់ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ខាងលើនេះ ត្រូវបានប្រកាសជាសាធារណៈ និងមានការផ្សព្វផ្សាយ ពិសេសតាមវិទ្យុ ដោយអំពាវនាវដល់ប្រជាជនកម្ពុជាទាំងមូល ឲ្យចូលរួមរំដោះប្រទេសកម្ពុជា ចេញពីរបបខ្មែរក្រហម ក្រោមទង់របស់រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា។

សម្តេចហេងសំរិន លើកឡើងថា ការបដិសន្ធិឡើងនៃរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ការរីកចម្រើននៃកងកម្លាំងតស៊ូ ដែលពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ កាន់តែធំ និងការវាយលុកជាបន្តបន្ទាប់របស់កងកម្លាំងតស៊ូកម្ពុជា និងកងទ័ពវៀតណាម មិនត្រឹមតែធ្វើឲ្យបនប៉ុលពត រង្គោះរង្គើប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែនៅបានធ្វើឲ្យបនប៉ុលពត ដ៏អប្រិយនេះ មានការខ្វល់ខ្វាយ និងព្រួយបារម្ភយ៉ាងច្រើន ចំពោះស្ថានភាពវាយលុកនៃចលនាតស៊ូរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា។

ដោយបានការជួយឧបត្ថម្ភយ៉ាងសកម្មពីប្រជាជន មហាជន ទីតាំងសំខាន់ៗរបស់ប៉ុលពត ត្រូវកងកម្លាំងរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា រួមជាមួយកងទ័ពវៀតណាម វាយកម្ទេស និងរំដោះជាបន្តបន្ទាប់។ ក្នុងនោះ ភ្នំពេញ ដែលជាសម្បុកចុងក្រោយរបស់ខ្មែរក្រហម ត្រូវបានរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ចូលរំដោះ នៅថ្ងៃទី៧មករា ឆ្នាំ១៩៧៩។ រីឯខេត្តដទៃទៀត ដូចជា តាកែវ កំពត កំពង់ស្ពឺ… ត្រូវបានរំដោះបន្តបន្ទាប់ និងខេត្តកោះកុង រំដោះបានក្រោយគេ នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩

សម្តេច ហេង សំរិន ក៏បានលើកឡើងថា នៅពេលដែលចលនាវាយសម្រុក របស់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងកម្លាំងមហាជន កំពុងផ្ទុះឡើងយ៉ាងសន្ធោសន្ធៅប្រឆាំងប៉ុលពត មហាសន្និបាតតំណាងកម្មាភិបាល បក្សទូទាំងប្រទេស ដែលរួមមាន បណ្តាបេក្ខជនកម្មាភិបាលស្នេហាជាតិបរិសុទ្ធពីគ្រប់ជំនាន់ បានប្រារព្ធឡើងនៅថ្ងៃទី០៥ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ លើទឹកដីនៃប្រទេសវៀតណាម ជាមិត្ត។

សម្តេចហេងសំរិន នៅចាំបានថា ការចូលរួមធ្វើមហាសន្និបាតបក្ស នៅពេលនោះ រួមមាន ៤ ភាគី មកពីកន្លែងផ្សេងៗគ្នា គឺ៖

១-ភាគី ដែលដឹកនាំសម្តេចហេងសំរិន និងសម្តេចជាស៊ីម
២-ភាគីដែលដឹកនាំដោយសម្តេចហ៊ុនសែន
៣-ភាគីដែលដឹកនាំដោយលោក ប៉ែន សុវណ្ណ មកពីភាគខាងជើងវៀតណាម
៤-ភាគីដែលដឹកនាំដោយលោក ប៊ូ ថង តំណាងជនជាតិភាគតិច ដែលបានរត់ទៅប្រមូលផ្តុំនៅជំរំយ៉ាប៉ុក លើទឹកដីប្រទេសវៀតណាម។

មហាសន្និបាតបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ខ្មែរ បានបញ្ចប់ បន្ទាប់ពីបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងគណៈកម្មាធិការមជ្ឈឹមបក្សបណ្តោះអាសន្ន ដែលរួមមាន ០៧រូប។ នេះជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រ នៃការចាប់ផ្តើមស្តារឡើងវិញ “បក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ខ្មែរ” ដែលក្រោយមក បានប្តូរឈ្មោះ មកជា “គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា” សព្វថ្ងៃនេះ។ ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្ស ទាំង ០៧ រូប នោះ រួមមាន៖ ១-លោក ប៉ែន សុវណ្ណ ២-សម្តេច ហេង សំរិន ៣-សម្តេច ជា ស៊ីម ៤-សម្តេច ហ៊ុន សែន ៥-លោក ប៊ូ ថង ៦-លោក ច័ន្ទ គិរី និង៧-លោក វ៉ាន់ សន។

ដើម្បីរម្លឹកដល់ខួប ៤០ឆ្នាំ នៃការបង្កើតរណសិរ្ស ២ធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ នាថ្ងៃអាទិត្យ ទី០២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៨ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នឹងប្រារព្ធពិធីអបអរសាទរខួបអនុស្សាវរីយ៍ លើកទី៤០ ថ្ងៃកំណើតរណសិរ្ស២ ធ្នូ នៅវិមាន២ធ្នូ ស្ថិតក្នុងភូមិជើងឃ្លូ ឃុំជើងឃ្លូ ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ។ មីទ្ទិញនេះ នឹងប្រារព្ធឡើងក្រោមអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់សម្តេច ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភា ព្រមទាំងថ្នាក់ដឹកនាំ និងជាពិសេសក្រុមយុវជនដឹកនាំដោយលោកហ៊ុនម៉ានី ដែលបានដើរក្នុងចម្ងាយ ៤០គីឡូម៉ែត្រ ពីទីរួមខេត្តក្រចេះ ទៅកាន់វិមាន ២ធ្នូ ដោយចំណាយពេល ២ថ្ងៃ ១យប់ កាលពីថ្ងៃទី២៩-៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨៕ (SN-ពិសិដ្ឋ)

ថ្ងៃទី២ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៧៨ គឺជាថ្ងៃនៃចលនាផ្តួលរំលំរបបដឹកនាំសម្លាប់រង្គាលរបស់ពួកខ្មែរក្រហម។ រណសិរ្សរំដោះជាតិដែលគាំទ្រដោយកងទ័ពវៀតណាម បានទទួលជ័យជម្នះនៅថ្ងៃទី៧ មករា១៩៧៩។ ថ្ងៃ ២ធ្នូត្រូវបានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រារព្ធទិវារម្លឹកខួបជារៀងរាល់ឆ្នាំមិនដែលខាន។ ការរម្លឹកនេះគណបក្សកាន់អំណាចអះអាងថា ជាសារមួយរម្លឹកអំពីចលនារំដោះជាតិប្រឆាំងនឹងមេដឹកនាំដែលកាច់ចង្កូតប្រទេសទៅរកក្តីវិនាសអន្តរាយ។ តើរណសិរ្សរំដោះជាតិ ២ ធ្នូ មានដំណើរដើមទងដោយដូចម្តេច? សូមស្តាប់គួន សំបូរ

២ធ្នូ១៩៧៨ -២ធ្នូ ២០១៨ ជាខួបទី៤០ឆ្នាំនៃចលនាផ្តួលរំលំរបបដឹកនាំសម្លាប់រង្គាលរបស់ពួកខ្មែរក្រហមដែលគាំទ្រដោយកងទ័ពវៀតណាម ។ ៤០ឆ្នាំបានកន្លងផុតទៅ ២ធ្នូត្រូវបានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រារព្ធទិវារម្លឹកខួបជារៀងរាល់ឆ្នាំមិនដែលខាន ។ តាមគម្រោង គណបក្សកាន់អំណាចគ្រោងប្រារព្ធពិធីអបអរសាទរខួបអនុស្សាវរីយ៍លើកទី៤០ កំណើតរណសិរ្ស២ ធ្នូ នៅវិមាន២ធ្នូ ស្ថិតក្នុងស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ ។

កាលពី៤០ឆ្នាំមុន តាមឯកសានានា មានឱ្យដឹងថា នៅឆ្នាំ១៩៧៧ ប្រជាជនខ្មែរតាមបណ្តាខេត្តមួយចំនួនដូចជា ខេត្តសៀមរាប បាត់ដំបង កំពង់ធំ មណ្ឌលគីរី កំពង់ឆ្នាំង បានក្រោកឡើងប្រឆាំងនឹងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬខ្មែរក្រហម ។ របបនេះបានបង្ខំប្រជាជនខ្មែរ ធ្វើការជាទម្ងន់ បង្អត់អាហារ គ្មានថ្មាំព្យាបាល ខ្វះសម្លៀកបំពាក់ គ្មានជម្រករស់នៅសមរម្យ បំបិទសិទ្ធិសេរីភាពគ្រប់យ៉ាង ពិសេស ពួកឃាតករអាវខ្មៅបានសម្លាប់ប្រជាជនកម្ពុជាដោយគ្មានកំហុស ។

ចលនាបះបោររបស់ប្រជាជន បានធ្វើឱ្យពួកខ្មែរក្រហម ចាប់ផ្តើមសម្លាប់ប្រជាជនកាន់តែច្រើន និង គ្រប់កន្លែងទូទាំងប្រទេស ពិសេសភូមិភាគនិរតី ឧត្តរ ពាយ័ព្យ និងបូព៌ា ។ ចលនាបះ បោរ របស់ប្រជាជនកម្ពុជាកើតមានកាន់តែធំឡើងៗហើយរីករាលដាលពាសពេញប្រទេស ដូចជាប្រជាជន នៅស្រុកត្បូងឃ្មុំ កំពង់ចាម ស្រុកសៀមប៉ាង ខេត្តស្ទឹងត្រែង ស្រុកបកែវ ខេត្តរតនគីរី ជាដើម ។

នៅឆ្នាំ១៩៧៨ នៅភូមិភាគបូព៌ា សមមិត្ត ហេង សំរិន ជាមេបញ្ជាការកងពលធំលេខ៤ បានដឹកនាំកុបកម្មមួយប្រឆាំងនឹងខ្មែរក្រហម ។ ពួកកុបករទាំងអស់ បាចខិតប័ណ្ណអំពាវនាវឱ្យប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់គ្នា ក្រោកឡើងរួមសាមគ្គីជាកម្លាំង ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ។

នៅថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ មហាសន្និបាតរបស់អ្នកស្នេហាជាតិគ្រប់តំបន់ បានធ្វើឡើងនៅមូលដ្ឋានរំដោះ។មហាសន្និបាតបានសម្រេចជាឯកច្ឆ័ន្ទបង្កើតរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា និង បោះឆ្នោតជ្រើសតាំងគណកម្មាធិការមជ្ឈិមរណសិរ្សដែលមានសមាជិក ១៤រូប ក្នុងនោះមាន សមមិត្ត ហេង សំរិន ជាប្រធាន ហើយបានអនុម័តកម្មវិធីនយោបាយចំនួន៣ទី១.ផ្តួលរំលំរបបប្រល័យពួជសាសន៍ខ្មែរ ក្រហមរំដោះប្រជាជនទូទាំងប្រទេសឱ្យរួចពីរណ្តៅមរណៈ ទី២.គោរពឆន្ទៈនិងគោលបំណងរបស់ ប្រជាជនកម្ពុជា និង ទី៣.កសាងប្រទេសកម្ពុជាប្រកបដោយសន្តិភាពឯករាជ្យប្រជាធិបតេយ្យអព្យាក្រឹតបូណភាពទឹកដីនិងសម្បូររុងរឿង ។

ចាប់ពីពេលនោះមកកម្លាំងរណសិរ្សសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជាកាន់តែរីកធំធាត់ និង ខ្លាំងក្លាឡើងៗ ទាំងក្នុងនិង ក្រៅប្រទេស។ដូច្នេះហើយបាននៅថ្ងៃទី០២ ធ្នូនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានធ្វើពិធីប្រារព្ធខួបថ្ងៃបង្កើត រណៈសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ដែលបច្ចុប្បន្នបានប្រែមកឈ្មោះថា រណៈសិរ្សសាមគ្គីអភិវឌ្ឍន៍មាតុភូមិកម្ពុជា ដែលមាន លោកហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភា ។

យ៉ាងក៏ដោយរណសិរ្ស២ធ្នូ មិនមែនជាចលនារំដោះជាតិលើកដំបូងទេ សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែ វាជាចលនាតស៊ូមួយដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងស្ថានភាពដែលប្រទេសជាតិធ្លាក់ក្នុងគ្រោះមហន្តរាយធ្ងន់ធ្ងរជាងគេក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ខ្លួន។នៅចាំបានថា ក្រោយចលនារណសិរ្ស២ធ្នូឆ្នាំ១៩៧៨ គេក៏ឃើញមានដែរចលនាតស៊ូជាយដែនក្នុងទសវត្សរ៍ទី៨០ និង ៩០ដែលត្រូវគេបង្កើតឡើងក្នុងបុព្វហេតុរំដោះប្រទេសជាតិដូចគ្នា ។ តែក្រោយពីមានដំណោះស្រាយនយោបាយ ទើបភាគីជម្លោះនយោបាយខ្មែរទាំងអស់ឈានដល់ការព្រមព្រៀងគ្នាដាក់អាវុធ និង ជ្រើសរើសយកការបោះឆ្នោតជាទីលានប្រកួតប្រជែងវិញ ។

បច្ចុប្បន្ននេះ កម្ពុជាការបោះឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ និង បានស្គាល់ការអភិវឌ្ឍន៍ឡើងវិញ ។ បើក្រឡេកកាលពី៤០ឆ្នាំមុន ពលរដ្ឋខ្មែរដែលរស់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហមរស់ក្នុងភាពអត់ឃ្លាន និង បន់ស្រន់ឱ្យរបបដ៏ខ្មៅងងឹតមួយនេះរលត់រលាយឆាប់ៗ ។ ប៉ុន្តែបើទោះបីជារបបខ្មែរក្រហមបានរលាយនៅថ្ងៃទី៧ មករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ហើយផ្តើមការបោះឆ្នោតដំបូងនៅឆ្នាំ១៩៩៣ បញ្ហាជាច្រើននៅតែបង្កភាពអាប់អួនៅក្នុងសង្គមនៅឡើយនោះ គឺ បញ្ហាធនធានមនុស្ស ជនពិការ បញ្ហាដីធ្លី ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ និង ការប្រឆាំងអំពើពុករលួយជាដើម ។ ទាំងនេះនៅតែជាប្រធានបទក្តៅគគុកសម្រាប់សង្គមខ្មែរមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន ។

រីឯទំនាស់រវាងអតីតគណបក្សប្រឆាំង និង បក្សកាន់អំណាច នៅតែមានលក្ខណៈស្រួចស្រាល់ នាំឱ្យមានការព្រួយបារម្ភលើវាសនាប្រទេសជាតិ ខណៈដែលអន្តរជាតិមួយចំនួនមើលមកកម្ពុជាក្នុងផ្លូវមិនល្អ និង គ្រោងដាក់សម្ពាធសេដ្ឋកិច្ច ។

ដូច្នេះរំពឹងទុកថា អ្នកនយោបាយខ្មែរគ្រប់និន្នាការនឹងមានភាពវៃឆ្លាត ដកស្រង់បទពិសោធន៍ពីអតីតកាល ហើយចៀសវាងកុំឲ្យប្រវត្តិសាស្ត្រច្រំដែល ។ ច្រំដែលមានន័យថា ធ្វើយ៉ាងណាកុំនាំប្រទេសឆ្ពោះទៅរកភាពខ្មៅងងឹតឡើងវិញ ហើយត្រូវនាំគ្នាគិតគូរផលប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ និង ប្រជាជនជាធំ ដោយមិនទុកឱ្យពួកគេទទួលរងទុក្ខវេទនាលើបញ្ហាណាមួយឡើយ ៕ អត្ថបទ៖ គួន សំបូរ

Chan Born

7 January ·

ទិសភាគខាងកើត

២ធ្នូ ១៩៧៨ កំណើតរណសិរ្សស ២ ធ្នូ ថា ថ្ងៃ២ធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា បច្ចុប្បន្នត្រូវបាន ប្តូរឈ្មោះជា រណសិរ្សសាមគ្គី អភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ជាអង្គការចាត់តាំងមហាជនឈានមុខរបស់ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានបដិសន្ធិ ឡើងក្នុងតំបន់រំដោះ ស្ថិតនៅភូមិជើងឃ្លូ ឃុំ២ធ្នូ ស្រុក ស្នួល ខេត្តក្រចេះ ដោយ ទទួលបានការជួយឧបត្ថម្ភយ៉ាងធំធេងពីកងទ័ពស័គ្ម្រចិត្ត ប្រទេសវៀតណាម និង ការគាំទ្រពីមិត្តជិតឆ្ងាយលើសកលលោកក្នុងគោលបំណងផ្តួលរំលំរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ រហូតទទួលបានជ័យជំនះ នៅថ្ងៃទី៧ មករា ឆ្នាំ១៩៧៩
ខ្មែរក្រហមមានទ័ព ២៣ កងពលធំ ដែល ១៩ កងពលធំ (២៣ កងពលធំ X ១២,០០០ នាក់ = ២៥៦,០០០ នាក់) បូកនឹងទ័ពតាមខេត្តក្រុង ឈ្លប គេប៉ានប្រមាណថាមាន ៣៧ ម៉ឺននាក់) ប្រមូលផ្តុំតាមព្រំដែនវៀតណាម
បក្សប្រជាជនមានទ័ព ៣០ កងវរសេនាតូច (ពេលរំដោះរួច ចែក ១ ឬ ១ វរសេនាតូច ក្នុង១ខេត្ត)
៥ វិច្ឆិកា ១៩៧៨ ចិន ចរចាជាមួយ ថៃ ប្រើដែនអាកាសថៃ គាំទ្រខ្មែរក្រហម
១៧ កុម្ភះ ១៩៧៩ ចិន បញ្ជូនទ័ព ៦០ ម៉ឺននាក់ វាយប្រហារ វៀតណាម(មេរៀនទី១)
១៨ កុម្ភះ ១៩៧៩ កិច្ចព្រមព្រៀងកម្ពុជា វៀតណាម រក្សាទុកកងទ័ពស្ម័គ្រចិត្តវៀតណាមជាបន្ត
១៤ កក្កដា ១៩៧៨ អៀងសារី ចរចា ជាមួយថៃ បញ្ចប់ជំលោះព្រំដែនជាមួយថៃ
២២ ធ្នូ ១៩៧៨ កំលាំង១ភាគធំរបស់ខ្មែរក្រហម ត្រូវទ័ពវៀតណាមកំទេចចោលក្រោយ ២២ធ្នូ ប្រជាជនធ្វើ កុប្បកម្មងើបបេះបោរសំលាប់សងសឹកលើទាហានខ្មែរក្រហមចិនថ្លែងការ យោធាចិនវ៉ៃតម្លៃសភាពការខុស ៧ខែ ឯកសារខ្លះថា ខុស ៣ មុន (ចិនដឹកអាវុធ យន្តហោះចូលមកជួយខ្មែរក្រហម)

ប្រន សំ បូរ

2 December 2018 ·

ហេតុអ្វី ២ ធ្នូ សំខាន់ម្ល៉េះ?តើម្នាក់ក្នុងរូបនេះនៅឯណា?

រូបនេះត្រូវបានគេរាយការណ៍ថា ថតនៅថ្ងៃទី១៤ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៩ នៅក្នុងជំរំ Hhao Iarn តាមបណ្តោយព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ដែលជំរំនោះគ្រប់គ្រងដោយពួកខ្មែរក្រហមបាក់ទ័ព។ ក្មេងម្នាក់នេះត្រូវបានគេចងហាលថ្ងៃ បន្ទាប់ពីត្រូវបានគេចោទថា បានលួចអាហារសមូហភាពហូប។ បើសិនកងរក្សាសន្តិសុខថៃមកមិនទាន់ទេ ក្មេងនេះអាចនឹងត្រូវគេសម្លាប់។ករណីចងក្មេងហាលថ្ងៃ ដោយសារលួចអាហារ លួចបេះចេក លួចគាស់ដំឡូង និងសណ្តែកដីជាដើមរបស់សហករណ៍យកមកហូបមានច្រើនណាស់ រហូតអ្នកខ្លះត្រូវបានគេយកទៅសម្លាប់នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមឆ្នាំ១៩៧៥-៧៩។ មនុស្សជាង១លាននាក់ត្រូវបានសម្លាប់ និងស្លាប់ដោយសាររងការធ្វើទារុណកម្ម ធ្វើការបាក់កម្លាំង អត់អាហារ និងជំងឺដោយគ្មានថ្នាំព្យាបាល។ហេតុនេះ ២ ធ្នូ ១៩៧៨ ជាថ្ងៃដ៏សំខាន់នាំឲ្យមានថ្ងៃរំដោះ ៧ មករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ដែលជាថ្ងៃដ៏មហាធំធេងមិនអាចកាត់ថ្លៃបានរបស់អ្នកនៅមានជីវិតរបបខ្មែរក្រហមឆ្នាំ១៩៧៥-៧៩។ សរុបមក ដោយសារ ២ ធ្នូ ១៩៧៨ នាំឲ្យមាន ៧ មករា ១៩៧៩ ហើយបន្ទាប់មក ២៣ តុលា ១៩៩១ និងមានបច្ចុប្បន្ននេះឯង។ "សូមរួមគ្នាការពារកុំឲ្យអតីតកាលមកលងយើងជាថ្មី ម្តងទៀត"

ប្រន សំ បូរ

Yesterday at 07:53 ·

អបអរសាទរខួបទី ៤១ នៃរណសិរ្សសង្គ្រោះជាតិ២ធ្នូ

ថ្ងៃស្អែកខួបលើកទី៣៩ នៃរណសិរ្សសង្គ្រោះជាតិ (២ ធ្នូ ១៩៧៨- ២ធ្នូ ២០១៩) ដែលជាថ្ងៃចាប់កំណើតនៃចលនាតស៊ូ ក្នុងគោលដៅ រំដោះប្រទេសពីរបបឃោរឃៅ ប៉ុល ពត ដែលបានបណ្តាលអោយប្រជាពលរដ្ឋស្លាប់យ៉ាងវេទនាអស់ជាង៣លាននាក់ (១៧ មេសា ១៩៧៥-៦ មករា ១៩៧៩)។

រណសិរ្ស២ធ្នូ គឺបានកើតចេញពីកម្លាំងមហាសាមគ្គី ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ក្នុង និងក្រៅប្រទេស ដែលមាន

-សម្តេចអគ្គមហាពញាចក្រី ហេង សំរិន

-សម្តេចអគ្គមហាធម្មពោធិសាល ជា ស៊ីម

-សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន

ជាថ្នាក់ដឹកនាំ រួមនិង វីរជនស្នេហាជាតិជាច្រើនរូបទៀត បានបូជាសាច់ស្រស់ ឈាមស្រស់ក្នុងបុព្វហេតុជាតិដ៏ឧត្តុង្គឧត្តមជាប្រវត្តិសាស្រ្តនេះ ដែលបានធ្វើអោយប្រទេសជាតិ មាន សុខសន្តិភាព និងរីកចម្រើនមកទល់សព្វថ្ងៃនេះ។

ខួប៤១ឆ្នាំ នៃថ្ងៃបង្កើតរណៈសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជាថ្ងៃនេះ ក៏ត្រូវនឹងខួបលើកទី៣២ (២ធ្នូ ១៩៨៧-២ធ្នូ ២០១៩) នៃការចរចា សីហនុ-ហ៊ុន សែន នៅប្រទេសបារាំង ដែលជាកិច្ចចរចាដំបូងស្វែងរកដំណោះស្រាយនយោបាយសម្រាប់សន្តិភាពនៅកម្ពុជាផងដែរ។

ឡាយ សុវណ្ណ

2 December 2015 ·

២ ធ្នូ ១៩៧៨ ជាថ្ងៃអ្វី ?

ក្នុងរយៈពេល ៣ ឆ្នាំ ៨ខែ និង ២០ ថ្ងៃ ក្រោមការត្រួតត្រារបស់ ប៉ុល ពត ពួកវាបានបំផ្លាញរចនាសម្ព័ន្ធសង្គមជាតិ ដែលទទួលរងវិនាសកម្មដោយសារសង្រ្គាម ៥ ឆ្នាំរួចមកហើយនោះឲ្យរលាយខ្ទេចខ្ទីរដល់ឫសគល់ ។ ប្រជាជនកម្ពុជាជាង ៣ លាន ៣ សែននាក់ត្រូវបាត់បង់ជីវិតយ៉ាងអយុត្តិធម៌ ។ អ្នកនៅរស់ត្រូវដល់មាត់រណ្តៅនៃគ្រោះរលាយសាបសូន្យ បើគ្មានការជួយសង្រ្គោះទាន់ពេលទេនោះ ។

ចលនាបះបោរនៅភូមិភាគបូព៌ាគួបផ្សំនឹងកម្លាំងតស៊ូនៅភូមិភាគឥសាន និងនៅខេត្តកោះកុង ព្រមទាំងប្រជាជនរាប់ម៉ឺននាក់ដែលភៀសខ្លួនពីរបប ប៉ុល ពត ទៅប្រទេសវៀតណាម និងឡាវ បានក្លាយទៅជាមូលដ្ឋាននៃកម្លាំងបដិវត្តន៍ដ៏ខ្លាំងក្លា។ កម្លាំងទាំអស់នេះបានធ្វើការឯកភាពគ្នាបង្កើតបានជា រណសិរ្យសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី ២ ធ្នូ ១៩៧៨ នៅឃុំឃ្លូ ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ ។

កងទ័ពបដិវត្តន៍នៃរណសិរ្យសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជា ដោយមានការគាំទ្រពីប្រជាជនគ្រប់ទិសទី ក៏បានវាយសម្រុកផ្តាច់ព្រ័តទទួលបានជ័យជម្នះជាប្រវត្តិសាស្រ្តលើរបបកម្ពុជាប្រជាអធិបតេយ្យ នៅថ្ងៃទី ៧ មករា ១៩៧៩ ៕

ក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យបានបង្ខំប្រជាជនកម្ពុជាឲ្យធ្វើការជាទម្ងន់ បង្អត់អាហារ គ្មានថ្មាំព្យាបាល ខ្វះសម្លៀកបំពាក់ គ្មានជម្រករស់នៅសមរម្យ បំបិទសិទ្ធិសេរីភាពគ្រប់យ៉ាង ពិសេសពួកឃាតករអាវខ្មៅបានសម្លាប់ប្រជាជនកម្ពុជាដោយគ្មានកំហុស។ របបនេះប្រៀបដូចគុកឥតជញ្ចាំង ឬឋាននរក។ ដោយឃើញអំពើព្រៃផ្សៃបែបនេះហើយ កម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមួយចំនួនបានចេញមុខប្រឆាំង ប៉ុន្តែត្រូវមេដឹកនាំខ្មែក្រហមសម្លាប់ដូចជា លោក ហ៊ូ នឹម សម្លាប់នៅឆ្នាំ១៩៧៦ លោក កុយ ធួន លេខាបក្សភូមិភាគឧត្តរ សម្លាប់នៅឆ្នាំ១៩៧៦ ។ ល។

នៅឆ្នាំ១៩៧៧ ប្រជាជនខេត្តសៀមរាប បាត់ដំបង កំពង់ធំ មណ្ឌលគីរី កំពង់ឆ្នាំង និងនៅចម្ការហ្លួង បានក្រោកឡើងបង្កចលនាប្រឆាំងនឹងខ្មែរក្រហម។ ចលនាបះបោររបស់ប្រជាជនបានធ្វើឲ្យអង្គការដឹកនាំគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់របស់ខ្មែរក្រហមចាប់ផ្តើមសម្លាប់ប្រជាជនកាន់តែច្រើន និងគ្រប់កន្លែងទូទាំងប្រទេស ពិសេសភូមិភាគនិរតី ឧត្តរ ពាយ័ព្យ និងបូព៌ា។ ចលនាបះបោររបស់ប្រជាជនកម្ពុជាកើតមានកាន់តែធំឡើងៗ ហើយរីករាលដាលពាសពាញប្រទេស ដូចជាប្រជាជននៅស្រុកត្បូងឃ្មុំ (កំពង់ចាម) ស្រុកសៀមប៉ាង (ស្ទឹងត្រែង) ស្រុកបកែវ (រតនគីរី) ជាដើម។

នៅឆ្នាំ១៩៧៨ នៅភូមិភាគបូព៌ាសមមិត្ត ហេង សំរិន ជាមេបញ្ជាការកងពលធំលេខ៤ បានដឹកនាំកុបកម្មមួយប្រឆាំងនឹងខ្មែរក្រហម។ ពួកកុបករទាំងអស់បាចខិតប័ណ្ណអំពាវនាវឲ្យប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់គ្នាក្រោកឡើងរួមសាមគ្គីជាកម្លាំង ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។

នៅថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ មហាសន្និបាតរបស់អ្នកស្នេហាជាតិគ្រប់តំបន់បានធ្វើឡើងនៅមូលដ្ឋានរំដោះ។ មហាសន្និបាតបានសម្រេចជាឯកច្ឆន្ទបង្កើតរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា និងបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងគណកម្មាធិការមជ្ឈិមរណសិរ្សដែលមានសមាជិក ១៤រូប ក្នុងនោះសមមិត្ត ហេង សំរិន ជាប្រធាន។

មហាសន្និបាតបានអនុម័តកម្មវិធីនយោបាយដូចខាងក្រោម៖

ទី១. ផ្តួលរំលំរបបប្រល័យពួជសាសន៍ខ្មែរក្រហម រំដោះប្រជាជនទូទាំងប្រទេសឲ្យរួចផុតពីរណ្តៅមរណៈ
ទី២. គោរពឆន្ទៈ និងគោលបំណងរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា
ទី៣. កសាងប្រទេសកម្ពុជាប្រកបដោយសន្តិភាព ឯករាជ្យ ប្រជាធិបតេយ្យ អព្យាក្រឹត បូរណភាពទឹកដី និងសម្បូររុងរឿង។

រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ២ ធ្នូ ១៩៧៨ ដែលបច្ចុប្បន្នត្រូវបានប្តូរឈ្មោះថា ក្រុមប្រឹក្សាជាតិរណសិរ្សសាមគ្គីអភិវឌ្ឍន៍មាតុភូមិកម្ពុជា បានប្រមូលក្រុមអ្នកស្នេហាជាតិមួយក្រុមនៅស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ ដើម្បីដាក់ចេញនូវផែនការរំដោះជាតិចេញពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ក៏បានប្រកាសចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ១១ខ របស់ខ្លួននៅតំបន់រំដោះស្នួល ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ។

រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ត្រូវបានកើតឡើងដោយកម្លាំងមហាសាមគ្គីប្រជាជនទាំងមូល ទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស ដែលមានសម្តេច ហេង សំរិន សម្តេច ជា ស៊ីម សម្តេច ហ៊ុន សែន និងវីរជនស្នេហាជាតិ ជាច្រើរូបទៀត ក្នុងការរៀបចំកម្លាំងផ្ដួលរំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត និងទទួលបានជ័យជម្នះលើរបបនេះ នៅថ្ងៃទី៧ មករា ឆ្នាំ១៩៧៩។ នេះបើតាមសម្ដេច ហ៊ុន សែន៕

ថ្ងៃ ចន្ទ ទី ២ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៣ ម៉ោង ១៤:៣៩ វិមានអនុស្សាវរីយ៍ ២ ធ្នូ ត្រូវបានសម្ពោធជាផ្លូវការ នៅកន្លែងចាប់ផ្តើមរណសិរ្ស ផ្តួលរំលំរបបខ្មែរក្រហម នំពេញ: វិមានរម្លឹកអនុស្សាវរីយ៍នៃការបង្កើតរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជានៅភូមិ២ធ្នូឃុំជើងឃ្លូ ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ ត្រូវបានបើកប្រារព្ធជាផ្លូវការ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៣ ក្រោមអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់សម្តេច ពញាចក្រី ហេង សំរិន ប្រធានរណសិរ្សសាមគ្គីអភិវឌ្ឍន៍មាតុភូមិកម្ពុជា។ ពិធីសម្ពោធវិមានអនុស្សាវរីយ៍ដ៏ត្រដែត ត្រដឹមនេះ បានធ្វើឡើង ក្នុងឱកាសគម្រប់ខួបទី៣៥ នៃការបង្កើតចលនារណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិ ( ២ធ្នូ១៩៧៨-២ធ្នូ២០១៣) ផងដែរ។

ក្នុងពិធីនេះ គេបានសង្កេតឃើញឥស្សរជនជាតិ និងអន្តរជាតិ ព្រមទាំងអ្នកចូលរួមយ៉ាងច្រើនកុះករ។ វិមាន អនុស្សាវរីយ៍ ២ ធ្នូ ដែលបើកសម្ពោធ នៅព្រឹកនេះ តម្លៃជាង ៣លាន ៨ សែនដុល្លារអាមេរិក។

អ្នករៀបចំកម្មវិធី បាននិយាយថា តាមគម្រោងមានមនុស្សប្រមាណពីរម៉ឺននាក់ចូលរួមក្នុងកម្មវិធីនេះ។ សំរាប់ប្រជាជនកម្ពុជា ដែលកាត់របប ៣ឆ្នាំ៨ខែ២០ថ្ងៃដែលគ្រប់គ្រងដោយរបបខ្មែរក្រហម បានចងចាំថាព្រឹត្តិការណ៍២ធ្នូគឺជាថ្ងៃដែលនាំមុខនៃការឈានទៅផ្តួលរំលំរបបខ្មែរក្រហមប្រល័យពូជសាសន៍នាថ្ងៃទី៧ខែមករាឆ្នាំ១៩៧៩។

គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលជាគណបក្សកាន់អំណាចនាពេលបច្ចុប្បន្នគឺជាគណបក្សដែលដឹកនាំក្នុងការរំដោះប្រទេសនិងកសាងប្រទេសឡើងវិញចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩។គឺជាការកសាងដែលគេពណ៌នាថាជាការកសាងប្រទេសពីបាតដៃទទេរនិងពីគំនរផង់ ជាមួយនឹងជីវភាពប្រជាជនយ៉ាងក្រីក្រ ,ពោរពេញដោយជំងឺ ,កូនកំព្រា ស្ត្រីម៉េម៉ាយនិងការបែកបាក់គ្រួសារ...។

មកដល់ពេលនេះ មានអ្នកដឹកនាំខ្ពស់បំផុតនៃរបបខ្មែរក្រហមចំនួនពីរនាក់ កំពុងស្ថិតក្នុងសំណុំរឿង០០២គឺ នួនជា និងខៀវសំផន។ ដោយឡែក អៀងសារី បានស្លាប់(ស្ថិតក្នុងសំណុំរឿង០០២ដែរ) និងអៀង ធិរិទ្ធ ត្រូវបានតុលាការ ឲ្យនៅក្រៅឃុំ ដោយសារបញ្ហាសុខភាព។

ដើមដំបូងរណសិរ្សនេះ មានឈ្មោះថា "រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា" ដែលបង្កើតឡើងនៅភូមិ២ធ្នូ ឃុំជើងឃ្លូ ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ នាថ្ងៃទី២ធ្នូឆ្នាំ១៩៧៨។

ឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលរីកចំរើនជាច្រើនមករណសិរ្សនេះក៏បានប្តូរឈ្មោះមកជា"រណសិរ្សសាមគ្គីកសាងការពារមាតុភូមិកម្ពុជា"និងជាចុងក្រោយនេះបានប្តូរមកជា" រណសិរ្សសាមគ្គី អភិវឌ្ឍន៍មាតុភូមិកម្ពុជា"។

រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ត្រូវបានកើតឡើងដោយកម្លាំងមហាសាមគ្គីប្រជាជនទាំងមូល ទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស ដែលមានសម្តេចអគ្គមហាពញាចក្រី ហេង សំរិន សម្តេចអគ្គមហាធម្មពោធិសាល ជា ស៊ីម សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន និងវីរជនស្នេហាជាតិ ជាច្រើរូបទៀតជាប្រមុខដឹកនាំ ។

ការនាំឲ្យមានរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិ៖

-ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ១៩៧៥-១៩៧៨ ក្រោមរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត សភាពការណ៍ ប្រទេសជាតិ បានធ្លាក់ចូលទៅក្នុងជ្រោះមហន្តរាយយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរបំផុត ។

-ពេលនោះពួកឃាតក ប៉ុល ពត បានរុញច្រានប្រទេសជាតិឲ្យក្រឡាប់ចាក់ធាក់ថយ ក្រោយយ៉ាង ឆ្ងាយដាច់សង្វែង ដែលគ្មានអ្នកណាម្នាក់នឹកស្មានដល់ ។

ក្រោមស្លាកសញ្ញាបដិវត្តន៍ដាច់ខាត ពួកគេបាន ចាប់ផ្តើមបោសសម្អាតសង្គមខ្មែរជា បន្តបន្ទាប់ ដោយបំបាត់ចោលទីក្រុង ចាប់បង្ខំប្រជាជនទីក្រុង ទីផ្សាររាប់ លាន នាក់ឲ្យចាកចោលផ្ទះសម្បែង ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ខ្លួនឲ្យទៅរស់នៅជនបទ ព្រៃភ្នំក្រំថ្មក្នុងសភាពលំបាក វេទនា និងចាប់បង្ខំឲ្យធ្វើការជាទម្ងន់ ។

-កាត់ផ្តាច់មនោសញ្ចេតនាដ៏ពិសិដ្ឋក្នុងគ្រួសាររវាងឪពុក ម្តាយ ជីដូនជីតា បងប្អូន ប្តីប្រពន្ធ ញាតិមិត្ត សាច់សាលោហិត ហើយមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានទំនាក់ទំនងជាប្រក្រតីបានឡើយ ។

-រំលាយចោលនូវភូមិករ ដែលជាប្រភពភ្ជាប់នូវមនោសញ្ចេតនានិងជាលំនៅឋាន របស់ ប្រជាជន យើង តាំងពីបុរាណកាលមក ។

-រឹបអូសឧបករណ៍ផលិតកម្ម សម្ភារប្រើប្រាស់សម្រាប់ជីវភាពផ្ទាល់ ចាប់បង្ខំឲ្យ ប្រជាជនធ្វើពលកម្ម ដូចគោ ក្របី ស៊ីអត់ស៊ីឃ្លាន សម្លៀកបំពាក់ប៉ះមុខប៉ះក្រោយ រហែករយ៉ីរយ៉ៃ ធ្វើឲ្យខ្មែរគ្រប់រូបធ្លាក់ចូលក្នុង ទុគ៌តភាព និងជាទាសករ។

-ជាន់ឈ្លី និងបំផ្លាញវប្បធម៌ អរិយធម៌ បំបាត់សិទ្ធិសេរីភាពខាងជំនឿ សាសនា ចាប់បង្ខំឲ្យបុរសនារី រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាសមូហភាពរាប់សិបគូ ដោយគ្មានមនោសញ្ចេតនា សាសនានានា។

-ពួកវាបំផ្លិចបំផ្លាញវត្តអារាមព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលជាសាសនារបស់ជាតិតាំងពីយូរលង់ កម្ទេច វិហារ កុដិសាលាគម្ពីរដីកា ក្បួន ច្បាប់ នៃពុទ្ធសាសនា និងឥស្លាមសាសនា ។

-បំបិទស្ទើរតែទាំងស្រុងការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស បិទទ្វារសាលារៀនតាំង ពីបឋមរហូតដល់ឧត្តម សិក្សា ។ កុមារដល់វ័យសិក្សាមិនត្រូវបានរៀនសូត្រ និងត្រូវពួកវាបង្ខំឲ្យទៅនៅក្នុងកងចល័តធ្វើការងារដូច មនុស្សពេញវ័យ ។

-មនុស្សចាស់ជរាត្រូវបានចាត់ទុកជាបុគ្គលគ្មានប្រយោជន៍ដល់សង្គម មិនត្រូវបានទទួលការជួយ ឧបត្ថម្ភ ទំនុកបម្រុង និងត្រូវកម្ទេចចោល ។ ជាបន្តបន្ទាប់ពួកគេអនុវត្តន៍នយោបាយកាប់សម្លាប់ជនជាតិឯង រហូតដល់អស់ជាង ៣ លាននាក់។

ដោយពួកឃាតក ប៉ុល ពត បានជ្រលក់មាតុភូមិកម្ពុជាដោយឈាម និងទឹកភ្នែក ដូច្នោះហើយទើបកម្លាំងប្រជាជន ដែលនៅសេសសល់ ពីការកាប់សម្លាប់ ក្រោមការដឹកនាំនៃវីរជន ស្នេហាជាតិបានបង្កើតរណសិរ្សសាមគ្គី សង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ដើម្បីផ្តួលរំលំរបបឃាតក ប៉ុល ពត សង្គ្រោះ រំដោះមាតុភូមិ និងប្រជាជនកម្ពុជាឲ្យចាកផុតពីគ្រោះមហន្តរាយ នៃរបបប្រល័យពូជសាសន៍ និងបានទទួល ជ័យជម្នះទាំងស្រុងនាថ្ងៃទី ៧ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ ។

សេចក្តីថ្លែងការណ៍ ១១ ខ របស់រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា មានដូចតទៅនេះ៖

១-អនុវត្តន៍មាគ៌ាមហាសាមគ្គីជាតិ វាយរំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត ។ រៀបចំការបោះឆ្នោត ជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រទូទាំងប្រទេស ។ បង្កើតរដ្ឋធម្មនុញ្ញាថ្មីសំដៅធានាអះអាងរាល់សិទ្ធិស្មើភាព សេរី ភាព ប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដរបស់ប្រជាជន ។
២-កសាងរាល់សមាគម ដែលជាសមាជិករណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ដើម្បីប្រមែប្រមូលគ្រប់ កម្លាំងក្នុងសង្គម គ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន មានសមាគមយុវជន នារី សហជីព កសិករ និងសមាគមបញ្ញវន្ត។ល។
៣-កសាង និងពង្រឹងកម្លាំងកងទ័ពជាតិ ដើម្បីការពារមាតុភូមិ ការពារអាយុជីវិត និងទ្រព្យសម្បត្តិប្រ ជាជន ការពារនូវឯករាជ្យ អធិតេយ្យ និងបូរណភាពទឹកដី ។
៤-អនុវត្តន៍សិទ្ធិសេរីភាព លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ ។ គោរពសិទ្ធិ និងតម្លៃមនុស្សរបស់ប្រជាជន គ្រប់ជាន់ថ្នាក់ ។ បើកសិទ្ធិជូនប្រជាជនឲ្យវិលត្រឡប់មករស់នៅតាមភូមិឋានចាស់របស់ខ្លួន និងកសាងជីវ ភាពរស់នៅប្រកបដោយសុភមង្គលក្នុងគ្រួសារឡើងវិញ ។ ធានាសិទ្ធិក្នុងការស្នាក់អាស្រ័យ នូវការធ្វើដំណើរ ក្នុងប្រទេសដោយសេរី មានសិទ្ធិក្នុងការឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនបោះឆ្នោតជ្រើសតាំង មានសិទ្ធិសេរីភាពក្នុង ការនិយាយស្តី មានសិទ្ធិសេរីក្នុងការបង្កើតសមាគម មានសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងជំនឿសាសនា មានសិទ្ធិប្រកប ពលកម្ម សម្រាក និងរៀនសូត្រ ។ធានាអះអាងនូវសិទ្ធិសេរីភាពខាងរូបកាយរបស់ប្រជាជនគ្រប់រូប មាន សិទ្ធិរស់នៅស្មើភាព ។ មានកាតព្វកិច្ច និងមានផលប្រយោជន៍ដូចគ្នា ។
៥-អនុវត្តន៍មាគ៌ាសេដ្ឋកិច្ច ឯករាជ្យតាមដំណាក់កាលនីមួយៗ កសាងឡើងវិញនូវទឹកដី ដែលបំផ្លិចបំ ផ្លាញ ជួសជុលសេដ្ឋកិច្ចថ្មីគឺ សេដ្ឋកិច្ចបម្រើផលប្រយោជន៍លើមូលដ្ឋានពង្រីកកសិកម្ម និងឧស្សាហកម្ម ។ បំបាត់ចោលរបបចាប់បង្ខំឲ្យធ្វើរួមហូបរួម បំបាត់ចោលរបបគៀរប្រមូលស្រូវ អង្ករ ទ្រព្យសម្បត្តិប្រជាជន បើកធនាគារ ចាយវាយក្រដាសប្រាក់ ជួសជុល និងពង្រីកការផ្លាស់ប្តូរនូវរាល់មុខទំនិញ បើកទូលាយការ លក់ដូរក្នុងប្រទេស លុបបំបាត់ចោលរបបចាប់បង្ខំឲ្យធ្វើពលកម្មបាក់កម្លាំង ។
៦-បំបាត់ចោលរបបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយចាប់បង្ខំ ។ អនុវត្តន៍របបកសាងជីវភាពគ្រួសារ អនុវត្តន៍ សិទ្ធិស្មើភាពរវាងបុរស និងនារី ។ លើកទឹកចិត្តនារីឲ្យបានរៀនសូត្រខាងវប្បធម៌ និងមុខវិជ្ជាជំនាញ ដើម្បី បម្រើសង្គម ជួយឧបត្ថម្ភដល់ជនពិការ គ្រួសារពលី មរណៈ ។ យកចិត្តទុកដាក់អ្នកចាស់ជរា ក្មេងកំព្រា ស្ត្រី មេម៉ាយ។ មានមាគ៌ាត្រឹមត្រូវចំពោះបងប្អូនខ្មែរកំពុងរស់នៅបរទេស និងជនបរទេសកំពុងរស់នៅក្នុងប្រ ទេសកម្ពុជា ។
៧-បំបាត់ចោលវប្បធម៌ប្រតិកិរិយា ហើយកសាងវប្បធម៌ថ្មី មានចរិកជាតិ និងទស្សនៈប្រជាជន ។ បំបាត់គ្រោះអវិជ្ជា ពង្រីកកម្រិតសិក្សាគ្រប់ថ្នាក់ និងវិជ្ជាជីវៈជំនាញ ។ ថែរក្សាការពារវត្ថុបុរាណ បេតិកភណ្ឌ ជាតិ សួនឧទ្យាន វត្តអារាម ដែលត្រូវ ប៉ុល ពតបំផ្លាញ ។
៨-អបអរសាទរ និងបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលដល់នាយទាហាន ពលទាហាន ក្នុងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ កម្មាភិបាល បុគ្គលិក ដែលបានបោះបង់របប ប៉ុល ពត ហើយវិលត្រឡប់មករួមរស់ជាមួយប្រជាជន ។ ផ្តទ្ទាទោសមេក្លោងក្បាលរឹង និងអនុគ្រោះចំពោះអ្នកស្មោះត្រង់ និងកែប្រែទាន់ពេលវេលា ព្រមទាំងលើកសរសើរ ចំពោះអ្នកមានស្នាដៃ ។
៩-អនុវត្តន៍មាគ៌ាបរទេស សន្តិភាព មិត្តភាព និងមិនចូលបក្ខសម្ព័ន្ធជាមួយប្រទេសទាំងឡាយ ដោយមិនប្រកាន់របបនយោបាយសង្គម លើលក្ខការណ៍សន្តិសហវិជ្ជមាន គោរពឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ និងបូរណ ភាពដែនដីគ្នា មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងផងគ្នា ស្មើភាព និងមានផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក ។
១០-ដោះស្រាយរាល់បញ្ហាវិវាទជាមួយបណ្តាប្រទេសជិតខាងដោយសន្តិវិធី ផ្អែកលើមូលដ្ឋានគោរព ឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ និងបូរណភាពដែនដីគ្នាទៅវិញទៅមក ។ បញ្ចប់សង្គ្រាមតាមព្រំដែនជាមួយវៀតណាម ដែលពួក ប៉ុល ពត បង្កឡើង ។ ស្ថាបនាឡើងវិញនូវចំណងមិត្តភាព សហប្រតិបត្តិការល្អ ក្នុងន័យជាអ្នកភូមិ ផងរបងជាមួយ និងបណ្តាប្រទេសនៅភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ រួមចំណែកកសាងភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ជា មណ្ឌលមួយប្រកបដោយសន្តិភាព ឯករាជ្យ សេរីភាព អព្យាក្រឹត ស្ថិរភាព និងសម្បូណ៌ស្តុកស្តម្ភ ។
១១-បង្កើនសាមគ្គីភាពជាមួយបណ្តាប្រទេសលើសកលលោក ដើម្បីសន្តិភាព ឯករាជ្យជាតិ ប្រជាធិប តេយ្យ និងវឌ្ឍនសង្គម៕

ដើម្បីរម្លឹកដល់ថ្ងៃជាប្រវត្តិសាស្ត្រនោះ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី១ធ្នូ សហភាពសហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជា ដែលដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន ម៉ានី បានរៀបចំពិធីតាំងពិព័រណ៍ និងបានរៀបចំការប្រគំតន្ត្រី នៅក្នុងពហុកីឡដ្ឋានជាតិអូឡាំពិក។

ការបង្កើតរណសិរ្ស ២ធ្នូ ធ្វើឡើងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្រោមការគាំទ្រពីប្រទេសវៀតណាម ដើម្បីផ្តួលរំលំរបបកម្ពុជាប្រជាជាធិបតេយ្យ ខ្មែរក្រហម៕

ដោយ ប៉ែន បូណា
២ធ្នូ១៩៧៨ -២ធ្នូ ២០១១ ជាខួបទី៣៣ឆ្នាំនៃចលនាផ្តួលរំលំរបបដឹកនាំសម្លាប់ រង្គាលរបស់ពួកខ្មែរក្រហម។ រណសិរ្សរំដោះជាតិដែលគាំទ្រដោយកងទ័ពវៀតណាម បានទទួល ជ័យជម្នះនៅថ្ងៃទី៧ មករា១៩៧៩។ ៣៣ឆ្នាំបានកន្លងផុតទៅ ២ធ្នូត្រូវបានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រារព្ធទិវារម្លឹក ខួបជារៀងរាល់ឆ្នាំមិនដែលខាន។ ការរម្លឹកខួបថ្ងៃ ២ធ្នូក៏ជាសារមួយរម្លឹកអំពីចលនា រំដោះជាតិប្រឆាំងនឹងមេដឹកនាំដែលកាច់ចង្កូតប្រទេសទៅ រកក្តីវិនាសអន្តរាយ។ តើថ្ងៃ២ធ្នូឆ្នាំ១៩៧៨គួរតែជាចលនាបដិវត្តន៍បង្ហូរ ឈាមចុងក្រោយសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាដែរឬទេ?

គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្រារព្ធអង្គមីទ្ទិញខួបលើកទី៣៣ថ្ងៃបង្កើតរណសិរ្ស ២ធ្នូ
២ធ្នូ១៩៧៨ -២ធ្នូ ២០១១ ជាខួបទី៣៣ឆ្នាំនៃចលនាផ្តួលរំលំរបបដឹកនាំសម្លាប់ រង្គាលរបស់ពួកខ្មែរក្រហម។ រណសិរ្សរំដោះជាតិដែលគាំទ្រដោយកងទ័ពវៀតណាម បានទទួល ជ័យជម្នះនៅថ្ងៃទី៧ មករា១៩៧៩។ ៣៣ឆ្នាំបានកន្លងផុតទៅ ២ធ្នូត្រូវបានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រារព្ធទិវារម្លឹក ខួបជារៀងរាល់ឆ្នាំមិនដែលខាន។ ការរម្លឹកខួបថ្ងៃ ២ធ្នូក៏ជាសារមួយរម្លឹកអំពីចលនា រំដោះជាតិប្រឆាំងនឹងមេដឹកនាំដែលកាច់ចង្កូតប្រទេសទៅ រកក្តីវិនាសអន្តរាយ។ តើថ្ងៃ២ធ្នូឆ្នាំ១៩៧៨គួរតែជាចលនាបដិវត្តន៍បង្ហូរ ឈាមចុងក្រោយសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាដែរឬទេ?

គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលកំពុងកាន់អំណាចបាន ប្រារព្ធពិធីយ៉ាងអធិកអធមដើម្បីរម្លឹកខួប៣៣ឆ្នាំនៃ ថ្ងៃទី២ធ្នូ កាលពីថ្ងៃសុក្រម្សិលមិញនេះ។ ២ធ្នូ១៩៧៨ គឺជាការចាប់កំណើតនៃចលនាតស៊ូដែលមានឈ្មោះថា«រណសិរ្ស សាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា»នៅឯស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ។ រណសិរ្សនេះត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងគោលដៅផ្តួលរំលំរបបខ្មែរក្រហម ដែលបានសាបព្រោះរបបវាលពិឃាតនៅលើទឹកដីកម្ពុជាចន្លោះពីឆ្នាំ ១៩៧៥ដល់១៩៧៩។ ការកកើតឡើងនៃរណសិរ្ស២ធ្នូអាចបញ្ជាក់បាននូវទ្រឹស្តីដែលថា «ទីណាមានការជិះជាន់ ទីនោះមានការរើបង្រះ» សូម្បីតែរបបខ្មែរក្រហមដ៏សាហាវ ដ៏មហាប្រល័យ ក៏គង់នៅមានអ្នកហ៊ានងើបតស៊ូដើម្បីផ្តួលរំលំរហូតបានទទួលជោគជ័យ ដែរ។ រណសិរ្ស២ធ្នូមិនមែនជាចលនារំដោះជាតិលើកដំបូងទេសម្រាប់ ប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែ វាជាចលនាតស៊ូមួយដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងស្ថានភាពដែលប្រទេស ជាតិធ្លាក់ក្នុងគ្រោះមហន្តរាយធ្ងន់ធ្ងរជាងគេក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ របស់ខ្លួន។

ជាការពិត ក្រោយចលនារណសិរ្ស២ធ្នូឆ្នាំ៧៨ ក៏មានដែរចលនាតស៊ូជាយដែនក្នុងទសវត្សរ៍ទី៨០ និង៩០ដែលត្រូវគេបង្កើតឡើងក្នុងបុព្វហេតុរំដោះប្រទេសជាតិដូចគ្នា ប៉ុន្តែ ទីបំផុតទៅ ដំណោះស្រាយនយោបាយបានឈានដល់ការព្រមព្រៀងគ្នាដាក់អាវុធនិង ជ្រើសរើសយកការបោះឆ្នោតជាទីលានប្រកួតប្រជែងវិញ។ ការបោះឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យកាលពីឆ្នាំ១៩៩៣គឺជារបត់នយោបាយ ថ្មីមួយសម្រាប់កម្ពុជា។ វប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យកំពុងចាក់ឬសនៅលើទឹកដីដែលធ្លាប់តែ ប្រយុទ្ធគ្នាដោយអាវុធមួយនេះ។

មកដល់ត្រឹមនេះ គេអាចនិយាយបានថារណសិរ្ស ២ធ្នូ១៩៧៨គឺជាចលនាតស៊ូរំដោះជាតិដោយ អាវុធចុងក្រោយសម្រាប់រយៈពេល៣៣ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ដោយក្រឡេកថយក្រោយទៅមើលអតីតកាលរបស់ខ្លួន ពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើនបន់ស្រន់សូមឲ្យចលនារំដោះជាតិដោយចុងកាណុង បញ្ចប់ត្រឹមចលនា២ធ្នូឆ្នាំ១៩៧៨ទៅចុះពីព្រោះគ្មាននរណាម្នាក់ចង់ ឃើញប្រទេសជាតិធ្លាក់ក្នុងភាពវិនាសកម្មវឹកវរជាថ្មី និងត្រូវបង្កើតចលនារំដោះជាតិអ្វីទៀតនោះឡើយ។

ប៉ុន្តែ ដើម្បីធ្វើឲ្យក្តីប្រាថ្នារបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានសម្រេច ទាល់តែមានភាពសុខដុមរមនាក្នុងចំណោមពលរដ្ឋ ជាពិសេសភាពសុខដុមរមនារវាងអ្នកនយោបាយតែម្តង។ បច្ចុប្បន្ននេះ កម្ពុជាមានហើយការបោះឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ បានស្គាល់ហើយការអភិវឌ្ឍន៍ដែលកំពុងតែប្រព្រឹត្តទៅគ្រប់វិស័យ មានហើយសេរីភាពដើរហើរទៅណាមកណាដោយសេរី និងលែងមានទៀតហើយសង្គ្រាមស៊ីវិល។ ប៉ុន្តែ បញ្ហាជាច្រើននៅតែបង្កភាពអាប់អួនៅក្នុងសង្គមនៅឡើយ។ បញ្ហាដីធ្លី ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ និងការប្រឆាំងអំពើពុករលួយនៅតែជាប្រធានបទក្តៅគគុកនៅឡើយ។ ទំនាស់រវាងបក្សប្រឆាំងនិងបក្សកាន់អំណាចក៏នៅតែមានលក្ខណៈស្រួច ស្រាល់យ៉ាងខ្លាំង។ ថ្មីៗនេះក៏មានការផ្ទុះឡើងនូវសង្គ្រាមពាក្យសម្តីបន្ទាប់ពីបក្ស ប្រឆាំងបំផុសអំពីការផ្លាស់ប្តូរអ្នកដឹកនាំប្រទេសតាមរយៈមធ្យោបាយ ផ្សេងៗក្នុងនោះក៏មានការប្រៀបធៀបអំពីចលនាបះបោរទម្លាក់មេដឹកនាំនៅ ក្នុងពិភពអារ៉ាប់ជាដើម។ ទាំងនេះបាននាំឲ្យមានការព្រួយបារម្ភឬក៏ការនឹកឃើញឡើងវិញអំពី រូបភាពនៃអំពើហិង្សាគួរឲ្យព្រឺខ្លាច។

យ៉ាងណាក៏ដោយ មានការរំពឹងទុកថា អ្នកនយោបាយខ្មែរគ្រប់និន្នាការនឹងស្រង់បទពិសោធន៍ពីអតីតកាល ហើយចៀសវាងកុំឲ្យប្រវត្តិសាស្ត្រច្រំដែល។ គឺចៀសវាងតាមរយៈធ្វើនយោបាយដោយនាំប្រទេសឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍន៍ ដ៏ពិតប្រាកដមួយ ដោយគិតគូរផលប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ និងប្រជាជនជាធំ ហើយមិនទុកឲ្យពួកគេទទួលរងទុក្ខវេទនាទៀតឡើយ។ គេក៏មានជំនឿដែរថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្នុងសម័យថ្មីនេះប្រាកដជានឹងចូលរួមកាន់ក្តាប់ ជោគវាសនាប្រទេសជាតិដោយមិនបណ្តោយឲ្យអ្នកនយោបាយធ្វើអ្វីតាមអំពើ ចិត្តទៀតដែរ។ ការចូលរួមធ្វើឲ្យមានភាពសុខដុមរមនាក្នុងប្រទេស ជាវិធីល្អបំផុតដើម្បីចៀសវាងការកកើតជាថ្មីចលនាតស៊ូរំដោះជាតិ ដោយអំពើហិង្សា៕

ថ្ងៃសុក្រ ទី28 វិច្ឆិកា 2014 ដោយ៖ ពៅ មេត្តា ប្រវត្តិ២ធ្នូឆ្នាំ១៩៧៨ជាចំណុចផ្តើមនៃការដួលរលំរបបខ្មែរក្រហម ថ្ងៃទី២ឆ្នូឆ្នាំ១៩៧៨គឺជាព្រឹត្តការណ៍មួយ ក្នុងចំណោមព្រឹត្តិការណ៍ផ្សេងៗដែលបង្ហាញពីជម្លោះ គំនុំ និងការសងសឹកគ្នា រវាងអ្នកនយោបាយក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម ដែលឈានដល់សង្គ្រាមកើតឡើងហើយរបបនេះដួលរលំ ។

ក្នុងរបបខ្មែរក្រហមគឺជារបបមួយដែលមានការដឹកនាំតឹងរ៉ឹង និងការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ជាហេតុនាំឲ្យមានការមិនទុកចិត្តគ្នារវាងក្នុងជួរថ្នាក់ដឹកនាំក្នុងរបបខ្មែរ ដែលឈានដល់ការប្រេះស្រាំ ហើយមានសង្គ្រាមកើតឡើង ។

ខ្មែរក្រហមមានការរឹតបន្តឹងខ្លាំងលើថ្នាក់ដឹកនាំប៉ែកបូព៌ា ដោយប្រុងប្រយ័ត្នពីមនោគមវិជ្ជារបស់វៀតណាម ព្រោះវាខ្មែរក្រហមចាត់ទុកវៀតណាមជាប្រទេសឈ្លានពានចង់លេបយកទឹកដីកម្ពុជា ។

សាស្ត្រាចារ្យប្រវត្តិសាស្ត្រនៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញលោក សំបូរ មាណ្ណារ៉ា បញ្ជាក់ថា មេដឹកនាំខ្មែរក្រហមនៅតំបន់បូព៌ាមួយចំនួនពិសេសនៅក្នុងខេត្តព្រៃវែង ស្វាយរៀង និងកំពង់ចាម ត្រូវថ្នាក់ដឹកនាំខ្មែរក្រហមសម្រេចចាប់យកទៅសម្លាប់ចោល ។ លោកបន្តថា ការរឹតត្បិតកាន់តែខ្លាំង នាំឲ្យមានកម្លាំងបះបោរកាន់តែខ្លាំង ដែលទំនោរទៅរកវៀតណាម ។

ការកាប់សម្លាប់ក្នុងជួរថ្នាក់ដឹកនាំរបបខ្មែរក្រហម នាំឲ្យក្រុមមួយប្រឆាំងក្រុមមួយទៀត ។ លោកបន្តថា កម្លាំងបះបោរនៅពេលនោះមានច្រើនក្រុម ងើបឡើងប្រឆាំងនឹង ប៉ុល ពត ។

ភាពមិនទុកចិត្ត និងកាប់សម្លាប់គ្នារបស់កម្មាភិបាលខ្មែរក្រហម កើតមានតាំងពីឆ្នាំ១៩៧៦ និង១៩៧៧មក ។ លុះដល់ថ្ងៃទី២ឆ្នូឆ្នាំ១៩៧៨ក្រុមអ្នកតស៊ូបាននៅភូមិភាគបូព៌ា បានបង្កើតជា “រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា” នៅក្នុងស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ ដោយមានការជ្រោមជ្រែងពីវៀតណាម ដើម្បីបំពេញការងារផ្តួលរំលំរបបខ្មែរក្រហម ។

រណរសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា បានតស៊ូវាយខ្មែរក្រហមរហូតដល់ទទួលបានជោគជ័យនៅឆ្នាំ១៩៧៩ ។

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជាតួអង្គសំខាន់ក្នុងការបង្កើត រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិនេះដែរ ហើយថ្ងៃ២ឆ្នូនេះ ជាថ្ងៃបង្កើតរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ឆ្ពោះទៅរកថ្ងៃ៧មករា១៩៧៩ ផ្តួលរំលំរបបខ្មែរក្រហម និង ជាព្រឹត្តិការណ៍ ការចរចាជាលើកដំបូងរវាងព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេច នរោត្តម សីហនុ និងខ្ញុំ(លោកហ៊ុនសែន)នៅហ្វែរអង់តាដឺន័រ ប្រទេសបារាំង ២ធ្នូ ១៩៨៧ ។

បើទោះជាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ចាត់ទុកថា ថ្ងៃ២ឆ្នូ ជាចំណុចចាប់ផ្តើមនៃការរំដោះជាតិ តែសម្រាប់គណបក្សប្រឆាំងចាត់ទុកថា ថ្ងៃនោះជាការចាប់ផ្តើមជាថ្មីឲ្យវៀតណាមឈ្លានពានកម្ពុជា ។

លោក សំបូរ មាណ្ណារ៉ា ថ្លែងថា ២ឆ្នូឈានដល់៧មករាផ្តួលរំលំខ្មែរក្រហមនោះ ជាករណីដែលពលរដ្ឋខ្មែរត្រូវសិក្សាពីភាពទន់ខ្សោយរបស់ខ្លួន នាំឲ្យរងឥទ្ធិពលពីប្រទេសជិតខាង៕

Monday, December 2, 2019

២ ធ្នូ ១៩៧៨

No comments:

Post a Comment

Monday, December 2, 2019

២​ ធ្នូ ១៩៧៨

No comments:

Post a Comment

២ ធ្នូ ១៩៧៨