Posted on 8 ខែកុម្ភៈ 2013by ឃ្លាំងគំនិត
ភ្នំពេញ: អ៊ិន តាំ ជាអ្នកនយោបាយកម្ពុជាដ៏យូរអង្វែង ធ្លាប់ជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃសង្គម រាស្ត្រនិយម, ជាប្រធានរដ្ឋសភា ជាមនុស្សទី៣ នៅពីក្រោយរដ្ឋប្រហារ១៨ មីនា ១៩៧០, ជាគូប្រជែងដ៏ប្រកៀកប្រកើយបំផុតរបស់ លន់ នល់ និង ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ។ អ៊ិន តាំ កើតនៅថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩១៦ នាភូមិព្រែកកក់ ស្រុកស្ទឹងត្រង់ ខេត្តកំពង់ចាម ។ កាលនៅកុមារ គាត់បានសិក្សាភាសាបាលី នៅវត្តស្ទឹងត្រង់ បន្ទាប់មកបានបន្តការសិក្សានៅសាលាស៊ីសុវត្ថិ នាក្រុងភ្នំពេញ ។ បន្ទាប់ពីបានធ្វើជាប្រធានកងជីវពលខេត្តមក គាត់បានឡើងឋានៈយ៉ាងឆាប់រហ័ស ហើយក៏បានឡើងជាអភិបាលខេត្តតាកែវ ។
ក្នុងអំឡុងទសវត្ស៍ឆ្នាំ១៩៦០ អ៊ិន តាំ បានបម្រើមុខងារជាច្រើននៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលសង្គមរាស្ត្រ និយមរបស់សម្តេចសីហនុ ហើយពីឆ្នាំ ១៩៦៤-១៩៦៦ គាត់ជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ។ ក្មួយ ប្រុសរបស់គាត់ ព្រាប អ៊ិន ត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាជាសមាជិកខ្មែរសេរី ជាក្រុមប្រឆាំងសម្តេចសីហនុ។ ព្រាប អ៊ិន ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងកាត់ទោសប្រហារជីវិតហើយថតជាខ្សែភាពយន្តបញ្ចាំង តាមរោងភាពយន្តទាំងឡាយនៅភ្នំពេញ ធ្វើឱ្យប្រជាជនខ្មែរដក់ជាប់ក្នុងចិត្ត ដិតក្នុងអារម្មណ៍នូវព្រឹត្តិការណ៍នោះអស់រយៈពេលយ៉ាងយូរ ។ អ៊ិន តាំ ត្រូវបានគេបន្ទោសថា មិនបានការពារ ព្រាប អ៊ិន ឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់។
អ៊ិន តាំ ត្រូវបានគេទុកថាជាជនសំខាន់ម្នាក់ក្នុងចំណោមជនសំខាន់ៗទាំង៣រូប នៃរដ្ឋប្រហារ១៨មីនា ១៩៧០ ទម្លាក់សម្តេចសីហនុ ។ ឥស្សរជន២រូបផ្សេងទៀតគឺ ឧត្តមសេនីយ៍ លន់ នល់ ជាមនុស្សជំនិតរបស់សម្តេចសីហនុ , ព្រះអង្គម្ចាស់ស៊ីសុវត្ថិ សិរិមតៈ ជាបងប្អូនជីដូនមួយរបស់សម្តេចសីហនុ ។ កាលនោះ អ៊ិន តាំ កំពុងនៅក្នុងឋានៈជាប្រធានរដ្ឋសភា ហេតុនេះគាត់មានភារៈជាអ្នកដឹកនាំសមាជិករដ្ឋសភាបោះឆ្នោតដកហូតតំណែងរបស់សម្តេចសីហនុ។ ដោយហេតុ នេះ អ៊ិន តាំ ក៏ដូចជាលន់ នល់ និង សិរិមតៈ ដែរ កាលនោះត្រូវបានគេហៅថា “ មនុស្ស១៨មីនា” ។ ក្នុងឋានៈជាប្រធានរដ្ឋសភានេះដែរ អ៊ិន តាំ ក៏គឺជាអ្នកប្រកាសបង្កើតរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ នាថ្ងៃទី៩ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧០ បន្ទាប់ពីមនុស្សរបស់ លន់ ណុន បានបំបែកនូវការរាំងខ្ទប់ដោយជោគជ័យនៃមនុស្សរបស់ សិរិមតៈ មក ។
ទោះយ៉ាងណា បន្ទាប់ពីឆ្នាំ១៩៧០ មក អ៊ិន តាំ មានទំនាស់ជាមួយលន់ នល់ ខ្លាំងឡើងៗ ។ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧១ គាត់បានប្រកាសបិទរដ្ឋសភា ដោយសំអាងថា មានភាពអាសន្ននៃសង្គ្រាម ស៊ីវិល ដែលប្រការនេះត្រូវបានបង្កឡើងដោយអ៊ិន តាំ ខ្លួនឯង និងព្រះសង្ឃប្រមាណជា៤០០អង្គ ។
បន្ទាប់ពីព្រឹត្តិការណ៍វាយប្រហារពីសំណាក់កងកម្លាំងដែលមិនស្គាល់អត្តសញ្ញាណជាក់លាក់ ទៅលើហ្វូងបាតុករនៅមុខមហាវិទ្យាល័យច្បាប់ នាទីក្រុងភ្នំពេញ ( គេសន្និដ្ឋានថាបញ្ជាដោយ លន់ ណុន ដើម្បីបំផ្លាញភាពសាន្ដត្រាណនៃរដ្ឋាភិបាលរបស់ សឺង ង៉ុក ថាញ់ ) នាថ្ងៃទី២៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧២ មក ច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី នៃសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ត្រូវបានអនុម័តនៅថ្ងៃទី ៣០ ខែ មេសាឆ្នាំដដែលនោះ ហើយច្បាប់នេះតម្រូវឱ្យបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីនៅថ្ងៃទី ៤ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៧២នោះ ។
កាលនោះ បេក្ខជនមានតែ៣នាក់ប៉ុណ្ណោះ គឺលន់ នល់ ដែលជាអ្នកមានអំណាចក្នុងដៃរួចជាស្រេច , អ៊ិន តាំ ដែលទើបតែមាន ទំនាស់នឹងក្រុម លន់ នល់ បន្ទាប់ពីរដ្ឋប្រហារ និង កែវ អន ជាមនុស្សដែលគេមើលឃើញថា ពុំមានអ្វីគួរឱ្យកត់សម្គាល់ជាសំខាន់ ។ គេចាត់ទុក អ៊ិន តាំ ថាជាមនុស្សម្នាក់ ក្នុងចំណោមពួកអ្នកមានភាពចាស់ទុំទាំងឡាយ ផ្នែកនយោបាយកម្ពុជានាសម័យនោះ ហើយគាត់មាន កេរ្តិ៍ឈ្មោះថាជាអ្នកសុចរិត ស្អាតស្អំ និងរបៀបរស់នៅយ៉ាងសាមញ្ញ ។
នៅក្នុងការបោះឆ្នោតនោះ គាត់បានក្លាយជាមនុស្សទី២បន្ទាប់ពីលន់ នល់ ដោយគាត់ទទួល បានសំឡេងឆ្នោតគាំទ្រ ២៤ ភាគរយ ។ គេបានដឹងជាទូទៅថា ប្រសិនបើដំណើរការបោះឆ្នោតនោះប្រព្រឹត្តទៅដោយយុត្តិធម៌នោះ អ៊ិន តាំ ពិតជាអ្នកឈ្នះលេខ១ជាមិនខាន ប៉ុន្តែជាអកុសល ការបោះឆ្នោតនោះត្រូវបានរៀបចំគៃបន្លំដើម្បីធានានូវជោគជ័យសម្រាប់ លន់ នល់ ដូចជានៅគ្រប់ទីកន្លែង ទាហានម្នាក់មានករណីយកិច្ចត្រូវបោះឆ្នោតជាសម្ងាត់យ៉ាងតិច៣ដងសម្រាប់លន់ នល់ ។ មេខ្លោងចាត់ឧបាយកលទាំងនោះ ពុំមាននរណាក្រៅពីលន់ ណុន ជាប្អូនប្រុសរបស់លន់ នល់ ឡើយ ។
បន្ទាប់មក គេបានកំណត់ឱ្យធ្វើការបោះឆ្នោតសភាបញ្ញត្តិភ្លាម ពោលគឺនឹងត្រូវធ្វើនៅថ្ងៃទី៣ និងទី១៧ខែកញ្ញាឆ្នាំ១៩៧២នោះ។ដោយមើលឃើញថាច្បាប់បោះឆ្នោតពេលនោះមានលក្ខណៈ ក្លែងបន្លំ និង ធានានូវជោគជ័យសម្រាប់គណបក្សសង្គមសាធារណរដ្ឋរបស់ លន់ នល់ និងប្អូនរបស់គាត់ គឺលន់ ណុន នោះ គណបក្ស សាធារណរដ្ឋ របស់ព្រះអង្គម្ចាស់សិរិមតៈ និង គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ របស់ អ៊ិន តាំ បានស្នើធ្វើការកែប្រែច្បាប់នោះ ប៉ុន្តែវាជាការឥតប្រយោជន៍ ដោយត្រូវបានបដិសេធ ។ ដោយហេតុនោះ គណបក្សសាធារណរដ្ឋរបស់ ព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ សិរិមតៈ និងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ របស់ អ៊ិន តាំ បានបដិសេធមិនចូលរួមប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតសម្រាប់ សភាទាំង២នោះឡើយ ។
របបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ដែលមាន លន់ នល់ ជាប្រធានាធិបតី មានអាយុកាលតែ៥ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ គឺចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧០ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៥ ប៉ុន្តែមានការផ្លាស់ប្តូរគណៈរដ្ឋមន្ត្រីជាច្រើនលើកច្រើនគ្រា ។ នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ គឺចាប់ថ្ងៃទី៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧១-១២ មីនា ១៩៧២ នោះ អ៊ិន តាំ ត្រូវបានតែងតាំងជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទទួលបន្ទុកក្រសួងមហាផ្ទៃ ។ ឆ្លងកាត់រដ្ឋាភិបាលចំនួន២ទៀត គឺរដ្ឋាភិបាលរបស់ សឺង ង៉ុក ថាញ់ និង ហង្ស ធុនហាក់ មក អ៊ិន តាំ បានត្រូវតែងតាំងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី នៅថ្ងៃទី១៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៣ ។
ថ្ងៃទី១៤ ខែតុលាឆ្នាំ១៩៧៣ អ៊ិន តាំ បានដាក់ពាក្យលាលែងពីតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ប៉ុន្តែត្រូវបានប្រធានាធិបតី លន់ នល់ បដិសេធ ព្រោះប្រធានាធិបតី យល់ឃើញថា ការលាលែងពីតំណែងរបស់អ៊ិន តាំ អាចនាំមកនូវផលលំបាកច្រើនសម្រាប់សាធារណរដ្ឋខ្មែរនៅក្នុងសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ ត្បិតរដ្ឋាភិបាលនិរទេសរបស់សម្តេចនរោត្តម សីហនុ ក៏ទាមទារយកអាសនៈ ឬ ភាពជាតំណាងកម្ពុជា នៅ អង្គការសហប្រជាជាតិយ៉ាងប្រផិតប្រផើយណាស់ដែរ ។
ទោះយ៉ាងណា អ៊ិន តាំ បានរើរុះគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់គាត់ឡើងវិញនៅថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧៣ ។ ដោយហេតុនេះ រដ្ឋាភិបាលទី១ របស់គាត់បានត្រូវបញ្ចប់នៅត្រឹមថ្ងៃទី២២ តុលា នាឆ្នាំនោះឯង ហើយរដ្ឋាភិបាលទី២ របស់គាត់ក៏បានចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ ១៩៧៣នោះដែរ ។
ថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូឆ្នាំ ១៩៧៣ បន្ទាប់ពីការជជែកដ៏តានតឹងមក មហាសន្និបាត អ.ស.ប បានផ្តល់អាសនៈឱ្យសាធារណរដ្ឋខ្មែរធ្វើជាតំណាងកម្ពុជាម្តងទៀតយ៉ាងប្រផិតប្រផើយនាំមុខក្រុមរបស់សម្តេចសីហនុ ។ ថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៣ បន្ទាប់ពីទទួលបានអាសនៈនៅអង្គការសហប្រជាជាតិមក អ៊ិន តាំ បានដាក់ពាក្យសុំលាលែងពីតំណែងម្តងទៀត ។ ម្តងនេះសំណើរបស់គាត់ត្រូវបានប្រធានាធិបតី លន់ នល់ ព្រមទទួលភ្លាម ។ ហេតុនេះឋានៈជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់ អ៊ិន តាំ នារបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ត្រូវបានបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី៧ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៣នោះឯង ហើយអ្នកដែលត្រូវឡើងមកជំនួសគាត់ គឺ ឡុង បូរ៉េត ។ គិតទៅ អ៊ិន តាំ បានកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីយៈពេល៧ខែ ។
លុះក្រោយមក គាត់ត្រូវបានដាក់ឱ្យនៅតាមកម្មវិធីដែលរៀបចំ ដើម្បីទាក់ទាញកម្មាភិបាលកុម្មុយនិស្ត បន្ទាប់ពីបានចូលនិវត្តន៍ពីនយោបាយ និងរស់នៅជាមួយគ្រួសារ និងពួកអ្នកគាំទ្រគាត់ នៅខេត្តបាត់ដំបង ។ នៅពេលដែលពួកខ្មែរក្រហមបានចូលកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញនាខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ អ៊ិន តាំ បានកំពុងរស់នៅឯកសិដ្ឋានរបស់គាត់ ឯប៉ោយប៉ែត ។ គាត់ស្ទើរតែត្រូវបានពួកខ្មែរក្រហមសម្លាប់ ប៉ុន្តែគាត់បានភៀសខ្លួនចូលប្រទេសថៃ ហើយមានបំណងរៀបចំទ័ពព្រៃប្រឆាំងពួកខ្មែរក្រហមនៅតាមតំបន់ព្រំដែន ។ ទោះយ៉ាងណា សកម្មភាពនេះមិនសិ្ថតបានយូរឡើយ ដោយសារគាត់ត្រូវបានអាជ្ញាធរថៃនិរទេស ។ គាត់បានទៅប្រទេសបារាំង បន្ទាប់មកនៅឆ្នាំ១៩៧៦ គាត់បានផ្លាស់ ទៅ ស.រ.អា ជាទីដែលគាត់ទទួលបានសិទ្ធិជ្រកកោន ។
ថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ របបខ្មែរក្រហមរបស់ប៉ុល ពត ត្រូវបានផ្តួលរំលំ ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋាភិបាលលើកបន្តុបដោយវៀតណាម ។ សម្តេចសីហនុ បានបង្កើតចលនាហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច (FUNCINPEC) ប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលមួយនេះ ។ លោក អ៊ិន តាំ គឺជាមេ បញ្ជាការនៃកងទ័ពម៉ូលីណាកា (MOULINAKA) របស់សម្តេចសីហនុ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៨៥ ទើបតំណែងនេះត្រូវបានជំនួសដោយព្រះអង្គម្ចាស់នរោត្តម រណប្ញទ្ធិ ។
បន្ទាប់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីសមក ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបោះឆ្នោតរៀបចំដោយ អ.ស.ប (UNTAC) ។ អ៊ិន តាំ បានស្ថាបនាគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យរបស់គាត់ឡើងវិញ សម្រាប់បោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៣នោះ ប៉ុន្តែគណបក្សរបស់គាត់ពុំបានជោគជ័យ ។ ឆ្នាំ១៩៩៧ គណបក្សគាត់ធ្វើសម្ព័ន្ធភាពជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា (CPP) ។អ៊ិន តាំ បានអនិច្ចកម្មនៅទីក្រុង ឆេនដ៍ល័រ រដ្ឋអារីហ្សូណា ភាគនិរតី នៃសហរដ្ឋ អាមេរិក នាឆ្នាំ២០០៦ ៕
អត្ថបទដកស្រង់អំពីវិរបុរសខ្មែរលោកតាព្រាបអ៊ិន ដែលត្រូវសម្ដេចសីហនុ យកទៅប្រហាជីវិត។
ព្រាបអ៊ិន ត្រូវគេយកទៅកាត់ទោសប្ហាជីវិតដោយបញ្ជាសម្ដេចសីហនុ, ព្រាបអ៊ិន ជាបញ្ញវ័ន្តខ្មែរវ័យក្មេងមួយរូបដែលមានអាយុប្រមាណជា៣០ឆ្នាំ។ មាឌស្គម រាងចំអឹង ប្រកបដោយថ្ងាសវែងសក់រួញ មុខមាត់ធ្វើឪ្យខ្ញុំនឹករលឹកដល់លោកអ៊ីវកើស។ ប្រសិនបើ លោកព្រាបអ៊ិន ត្រូវសម្ដេចសីហនុ ចាប់ខ្លួនបាន ក៍មតិមហាជនមិនបានសូវប្រកាន់ប្រកួតអ្វីដែ ប៉ុន្តែសម្ដេចសីហនុ ជាអ្នកល្បងបោក ព្រាបអ៊ិន យកទៅសម្លាប់ ដែលជាការក្បត់សីលធម៍នៃនយោបាយទូត។
លោកព្រាបអ៊ិន មិនបានមកធ្វើវិច្ឆេតកម្មដុតបំផ្លាញស្ពាន ដុតផ្ទះអ្នកស្រុក ឬប្រយុទ្ធជាមួយកងទ័ពជាតិ ឬចូលមកធ្វើវិទ្ធង្សនា បំផ្លាញរបបសង្គមរាស្ត្រនិយម នៅកម្ពុជានោះទេ។ ក្រៅពីវត្តមានវិទ្យុរខ្មែរសេរីនៅព្រៃនគរ (ខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់មិនទាំងបានស្ដាប់សម្លេងវិទ្យុរនោះម្ដងផង ធ្លាប់តែស្ដាប់វិទ្យុរបស់សម្ដេចសីហនុ) ចលនាខ្មែរសេរីរបស់ លោកស៊ឺនង៉ុកថាញ់ មិនដែលទៅប៉ះពាល់ផលប្រយោជន៍ភូមិដ្ឋានខ្មែរ ដែលស្ថិតក្រោមរបបសម្ដេចសីហនុ បន្តិចបន្តួចសោះ, ផ្ទុយពីចលនាខ្មែរក្រហម។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ,ថ្ងៃក្រោយមក នៅខែមករា ឆ្នាំ១៩៦៩ មានពួកខ្មែរសេរីចំនួន ២០៥នាក់បានមកចុះចូលជាមួយនឹងរបបសម្ដេចសីហនុ។ ទំនងមើលទៅ លោកស៊ឺនង៉ុកថាញ់ បានអនុញ្ញាត្តិឪ្យពួកខ្មែរសេរីទាំងនេះមកពួតកម្លាំងគ្នាជាមួយសម្ដេចសីហនុ #ដើម្បីទប់ទល់នឹងការរាតត្បាតរបស់ពួកវៀតកុង(លោកស៊ឺនង៉ុកថាញ់ បានគិតប្រយោជន៍ជាតិខ្មែរជាមុន, មិនបានគិតផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួននោះទេ).... តើអ្នកណាអាចគិតដឹងជាមុនថា សម្ដេចសីហនុ រត់ទៅចូលជាមួយពួកយៀកកុងមកវ៉ៃប្រហាជាតិឯងអញ្ចឹងនោះ?។ នៅក្នុងរឿងក្បត់ជាតិរបស់ សមសេរី និងដាបឈួនទៀតសោត មានស្នាមប្រឡាក់ប្រឡូសរបស់រដ្ឋការយៀកណាមខាងត្បូង ង៉ោឌិនយាមនិងង៉ោឌិនញូ តែពុំបានត្រាសញ្ញារបស់ ស៊ឺនង៉ុកថាញ់ ទាល់តែសោះ សម្រេចសម្រួលទៅ លោកស៊ឺនង៉ុកថាញ ក៍ដូចជា លន់នល់ ដែលប្រវត្តសាស្ត្រនៅតែចងចាំថា ជាអ្នកនយោបាយរេរា ស្ទាក់ស្ទើ រហូតដល់ទីបំផុត ជាអ្នកដែលសម្រេចឪ្យសម្ដេចសីហនុ នៅមានជីវិតរស់ ដោយស្របតាមពាក្យស្លោកថា ( ចិត្តមិនដាច់ ធ្វើស្ដេចមិនកើត )។ ចំណែកប៉ុលពតនិងខ្មែរក្រហម ជារឿងផ្សេង ប៉ុលពត បានទាញយកមេរៀនពីសេចក្ដីទន់ខ្សោយរបស់ ស៊ឺនង៉ុកថាញ់ និងរបស់ លន់នល់ ជាមួយស្ដេច។
ត្រឡប់មកព្រាបអ៊ិនវិញ លោកជាខ្មែរសេរីទី១ដែលសម្ដេចសីហនុ យកមកបាញ់សម្លាប់ចោលជាសាធារណរ។ #លោកតាព្រាបអ៊ិនបានចូលមកស្រុកខ្មែរដើម្បីល្បួងសម្ដេចសីហនុឪ្យដើចេញពីមាគា៍នយោបាយគុម្មុយនិស្ដ ចំណែកសម្ដេចសីហនុវិញ មានគោលបំណងល្បួងគេឪ្យចុះចូលនឹងខ្លួនឯង។នេះសុទ្ធសឹងជាការយល់ច្រឡំនៃភាគីទាំងសងខាង ហើយអ្នកដែលធ្វើអាជ្ញាកណ្ដាលទាក់ទាញលោកព្រាបអ៊ិន ឪ្យចូលមកក្នុងសំណាញ់របស់សម្ដេចសីហនុ គឺ #លោកអ៊ិនតាំ ចៅហ្វាយខេត្តតាកែវ ថ្ងៃក្រោយមកទើបខ្ញុំដឹងថា លោកព្រាបអ៊ិន ត្រូវជាក្មួយរបស់លោក អ៊ិនតាំ ហើយនៅពេលដែលលោកព្រាបអ៊ិនត្រូវបានគេបាញ់ប្រហារួចហើយ។ ក្រុមគ្រួសាររបស់លោក អ៊ិនតាំ បានស្ដីបន្ទោសគាត់ជាច្រើននាក់។ បើយោងតាមប្រភពខ្លះ អ៊ិនតាំ បានបញ្ជេញវាចារយ៉ាងខ្លាំងថា វាសមតែស្លាប់ ព្រោះវាមាត់រឹង ប្រហើនមិនព្រមលន់តួរជាស្ដេចសីហនុ។ តាមពិត ព្រាបអ៊ិន បានពោលប្រាប់សម្ដេចសីហនុថា ខ្លួនលោកពុំមែនមកចុះចូលជាមួយស្ដេចទេ លោកមកក្នុងឋានជាអ្នកចចារ។
ខ្ញុំនៅនឹកឃើញដូចកាលម្សិលមិញ អំពីថ្ងៃដំបូងដែលខ្ញុំជួបប្រទះនឹងព្រិត្តការណ៍ ព្រាបអ៊ិន។ គឺជាឪកាសពិធីប្រារព្ធសមាជជាតិដែលចូលដល់ថ្ងៃទី២ទៅហើយ ខ្ញុំបានជិះម៉ូតូ មូប៊ីឡែត ពណ៍ខៀវ ទៅវាលមេរុ វេលាម៉ោង១១ព្រឹក ទៅកន្លែងដែលមនុស្សតូចធំទាំងឡាយមកពីគ្រប់ខេត្តខ័ណ្ឌមករួមធ្វើសមាជ។ ខ្ញុំបញ្ឈប់មូតូនៅក្បែកំផែងវាំង ហើយកំពុងតែទិញម្កាក់ត្រាំមួយពីចិន ស្រាប់តែខ្ញុំឃើញមនុស្សជាប់ទ្រុងម្នាក់ពីមាត់ទន្លេ គឺជាទ្រង់ខ្ពស់ដាក់នៅលើឡាន ប្រកបដោយចំរឹងដែក មានដំពូលរាងមូល ពណ៍ខៀវប្រហែលគ្នានឹងខ្លោះរបស់ស្ដេច។ មនុស្សនៅក្នុងទ្រុងអាវស ឈឆ្មឹង នឹងថ្កល់ ចំណែកមនុស្សនៅក្រៅទ្រង់រាបរយនាក់ យកដុំថ្ម ដុំគ្រួសរត់តាមគប់ដាកជនដែលជាប់ទ្រុងនោះ ដូចគេគប់ទៅលើស្វាគីងកុង ដោយគេជេប្រទេចផ្ដាសាថា #ជាជនក្បត់ជាតិ។ បុរសក្បត់ជាតិនោះហើយគឺជាលោកព្រាបអ៊ិន ចំណែកសម្ដេចសីហនុ បង្វិលមេក្រូ ដូចគេបង្វិលកាំភ្លើងមេត្រើយើ ដើម្បីឪ្យមាហាជនខឹងក្រោធនឹងជនជាប់ទោស។ ខ្ញុំមើលទៅសម្ដេចសីហនុ ដូចជាស្ដេចអធិរាជរ៉ូមាំ ដែលពន្យុះឪ្យរាស្ត្រស្រែកហោកញ្ជ្រាវ ក្នុងពេលដែលចាប់មនុស្សបោះឪ្យខ្លាស៊ី។ នៅពេលនោះសម្ដេចហាក់ដូចជាពោលមកខ្ញុំថា អញជាស្ដេច! ចំណែកពួកឯងជាសត្វ! អញធ្វើអញ្ចឹង តើអ្នកណាហ៊ានធ្វើអីអញ! ទ្រុងរបស់ព្រាបអ៊ិន ក៍ខិតមកជិតខ្ញុំបន្តិចម្ដងៗ ខ្ញុំទ្រាំមិនបាននឹងទិដ្ឋភាពនេះ ក៍ប្រញ៉ាប់បត់ក្បាលម៉ូតូចេញបាត់ទៅ។
គ្មានវិចារណញ្ញាណអ្វី ដើម្បីប្រឆាំងមាតុភូមិអ្នកនិពន្ធបារាំងម្នាក់ បានទុកឧត្តមគតិជាតិនិយមថា “គេមិនអាចនឹងសំអាងលើវិចារណញ្ញាណអ្វី ដើម្បីធ្វើការប្រឆាំង នឹងប្រទេសជាតិ មាតុភូមិរបស់ខ្លួនបានឡើយ” (On ne peut avoir raison contre son pays) មានខ្លឹមសារអប់រំល្អណាស់ សម្រាប់មនុស្សគ្រប់ជាតិសាសន៍ ជាពិសេស អ្នកនយោបាយ មានកាតព្វកិច្ចចំពោះជាតិមាតុភូមិ។ ខណៈដែលអ្នកនយោបាយនៅកម្ពុជា ចោទឆ្លើយគ្នាពីរឿង “ក្បត់ជាតិ” នោះ គ្រាន់តែជាការលាបពណ៌គ្នាតែប៉ុណ្ណោះ ព្រោះ “គ្មានវិចារណញ្ញាណអ្វី ដើម្បីប្រឆាំងមាតុភូមិ” ដែល “នគរធំ” សូមលើកមកធ្វើប្រធានបទបរិយាយថ្ងៃនេះ…។
សារ និងពាក្យសម្តីឆ្លើយឆ្លងគ្នារវាងមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច និងអតីតមេបក្សប្រឆាំង ចោទប្រកាន់គ្នាពីរឿង “កូនអាក្បត់ជាតិ” និង “ជនក្បត់ជាតិ” នោះ ធ្វើឱ្យអ្នកតាមដាននយោបាយមើលឃើញថា កំពុងដើរជាន់ដានប្រវត្តិសាស្ត្រទៀត ហើយ។ ពាក្យថា “ក្បត់ជាតិ” សំដៅដល់មនុស្សលក់ក្បាលឱ្យប្រទេសជិតខាង ដោយចូលបម្រើគេ ស្រេចតែគេប្រើឱ្យបំផ្លាញជាតិរបស់ខ្លួន ដូចជាលើកទ័ពមកច្បាំងកាប់សម្លាប់ជនជាតិឯងជាដើម។ កាលពីសម័យលង្វែក យើងដឹងថា មានពាក្យក្បត់ជាតិកើតឡើង ខណៈដែល “ពញាអុង” ដែលជារាជវង្សខ្មែរ ត្រូវស្តេចសៀម លើកបន្តុបជាចៅហ្វាយខេត្ត ភ្លេចជាតិមាតុភូមិកម្ពុជា ហ៊ានលើកទ័ពសៀម ចំនួន១០ម៉ឺននាក់ វាយលុកចូលទឹកដីកម្ពុជា ប៉ុន្តែ ព្រះអង្គត្រូវក្ស័យព្រះជន្ម ធ្លាក់ពីលើខ្នងដំរី ចុះចាញ់កងទ័ពព្រះចន្ទរាជា។ កាលនោះមានការចោទប្រកាន់ពញាអុង ជាស្តេចក្បត់ជាតិ ប៉ុន្តែ ក៏មានអ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រមួយចំនួន លើកឡើងថា ពញាអុង ត្រូវស្តេចសៀមចិញ្ចឹមតាំងពីតូច ចូលសញ្ជាតិសៀមទៅហើយ ក៏ភ្លេចធាតុកំណើត មិនចាត់ទុកថាក្បត់ជាតិបានទេ គ្រាន់តែ “ភ្លេចជាតិ” តែប៉ុណ្ណោះ។ នៅសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ក៏មានការចោទប្រកាន់លោកសឺង ង៉ុកថាញ់ លោកសម សារី ថា ក្បត់ជាតិដែរ ដោយសារឥស្សរជនទាំងពីរនេះ បង្កើត “ចលនាខ្មែរសេរី” ប្រឆាំងរាជរដ្ឋាភិបាល។ ក្រោយមក លោកសេនាប្រមុខលន់ នល់ បានអញ្ជើញលោកសឺង ង៉ុកថាញ់ ឱ្យមកធ្វើនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ពោលគឺបើលោកសឺង ង៉ុកថាញ់ ក្បត់ជាតិ តើអ្នកណាហៅឱ្យធ្វើនាយករដ្ឋមន្ត្រី? ដែលតាមពិត គាត់គ្រាន់តែ “ក្បត់រដ្ឋាភិបាល” និងចង់អូសទាញសង្គមទៅរករបបប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស តែប៉ុណ្ណោះ។ សម័យនោះ គេបានបង្កើតបទចម្រៀងមួយ ថា “ឱ! ស្វាយចន្ទី អាសម សារី អាសឺង ង៉ុកថាញ់ កុំជេរសម្តេចឪអញ ប្រយ័ត្នអញបាញ់ដូចអាព្រាប អ៊ិន” ចម្រៀងនេះ សិស្សានុសិស្សគ្រប់សាលារៀនទូទាំងប្រទេស ចេះច្រៀងគ្រប់គ្នា សូម្បីអាចារ្យថាំ ក៏ចេះច្រៀងបទនេះដែរ តែមិនទាន់យល់ពីខ្លឹមសាររបស់ទំនុកច្រៀង មិនខុសពីសារិកាកែវវង គេបង្ហាត់ឱ្យនិយាយ ក៏ចេះនិយាយ ដោយមិនយល់ពីអត្ថន័យ។ សម័យនោះ ក៏មានពាក្យចចាមអារ៉ាមថា លោកសម សារី (ឪពុកលោកសម រង្ស៊ី) ជាភ្នាក់ងារសម្ងាត់របស់សម្តេចឪ ប្លមខ្លួនចូល ក្នុងចលនាខ្មែរសេរី ហើយត្រូវពួកសេអ៊ីអា ស៊ើបដឹង ក៏បញ្ឆោតនាំលោកទៅសម្លាប់នៅចំណុចព្រំដែនកម្ពុជា-លាវ ប៉ុន្តែ លោក សម សារី ត្រូវជាប់ឈ្មោះថា ក្បត់ជាតិរហូតមក។
ដូច្នេះយើងឃើញថា ទោះជាស្តេចពញាអុង បម្រើសៀម ក៏ដូចលោកសឺង ង៉ុកថាញ់ លោកសម សារី ដែលបម្រើចលនាខ្មែរសេរី មានអាមេរិកនៅពីក្រោយក៏ឥស្សរជនទាំងនោះ “គ្មានវិចារណញ្ញាណអ្វី ដើម្បីធ្វើការប្រឆាំងនឹងជាតិមាតុភូមិរបស់ខ្លួនបានឡើយ” ពោលគឺពាក្យ “ក្បត់ជាតិ” ត្រូវភាគីរដ្ឋាភិបាលដាក់ឱ្យតែប៉ុណ្ណោះ។ សាមីខ្លួននោះ មិនអាចអួតអាងប្រាប់គេថា ខ្លួនក្បត់ជាតិ លក់ក្បាលឱ្យបរទេសនោះឡើយ ប៉ុន្តែ “យុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយប្រឆាំង” ចាំបាច់ត្រូវតែមានឈ្មោះថា “ក្បត់ជាតិ”។
ក្រឡេកមើលស្ថានការណ៍បច្ចុប្បន្នវិញ យើងឃើញលោកសម រង្ស៊ី ត្រូវបានអ្នកមាននិន្នាការផ្ទុយហៅថា “កូនអាក្បត់ ជាតិ” ឬ “កូនជនក្បត់ជាតិ” និងរងការចោទប្រកាន់ពីបក្សកាន់អំណាចថា លោកសម រង្ស៊ី បំផ្លាញជាតិឯង តាមរយៈ “ការប្រឆាំងផ្កាប់មុខ” ញុះញង់អន្តរជាតិឱ្យផ្តាច់ជំនួយជាដើម។ ការដៀលពូជដល់ឪពុកបែបនេះ ធ្វើឱ្យអតីតមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះ នៅមិនសុខ ក៏ចោទប្រកាន់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាវិញ ថា “ក្បត់ជាតិ” ដោយលើក៤ចំណុចសំខាន់ៗបង្ហោះតាមទំព័រហ្វេសប៊ុកមានជាអាទិ៍ បម្រើផលប្រយោជន៍បរទេស កាត់ទឹកដីប្រទេសខ្លួនឱ្យទៅប្រទេសជិតខាង សម្លាប់ប្រជារាស្ត្រខ្លួនឯង ដូចផែនការក៥ បំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិជាតិ ដើម្បីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។
ការចោទប្រកាន់គ្នាទៅវិញទៅមកថា “ក្បត់ជាតិ” នេះ បានត្រឹមដុតកំហឹងឱ្យឆាបឆេះសន្ធោសន្ធៅតែប៉ុណ្ណោះ។
តាមពិតទៅ អ្នកនយោបាយខ្មែរ “គ្មានជនក្បត់ជាតិទេ” ប៉ុន្តែ អ្វីៗទាំងអស់ កើតឡើងដោយការចោទប្រកាន់តែប៉ុណ្ណោះ ស្របនឹងសំណេរអ្នកនិពន្ធបារាំងខាងលើនេះឯង។ សូម្បីព្រាប អ៊ិន, ចៅ បូរី, មធុរ៉ា ដែលត្រូវតុលាការសឹកកាត់ទោសប្រហារជីវិត ដោយយកទៅបាញ់ចោលនៅភ្នំត្រពាំងក្រឡឹង ខេត្តកំពង់ស្ពឺ កាលពីទសវត្សឆ្នាំ១៩៦០នោះ ក៏ពួកគាត់មិនសារភាពថា ក្បត់ជាតិនោះដែរ តែតុលាការបានចោទប្រកាន់ ព្រោះតែពួកគាត់ចូលចលនាខ្មែរសេរី ប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលសង្គមរាស្ត្រនិយម។ ការប្រឆាំងរហូតទៅពឹងបរទេសនោះ គឺដើម្បី “ដណ្តើមអំណាច” មានន័យថា “ក្បត់រដ្ឋាភិបាល” មិនមែន “ក្បត់ជាតិ” នោះទេ។
យ៉ាងណាមិញ ករណីលោកសម រង្ស៊ី ចោទប្រកាន់សម្តេចហ៊ុន សែន ថាក្បត់ជាតិ ក្រោមលេស៤ចំណុចនោះ មិនត្រឹមត្រូវទេ ព្រោះសម្តេចបានដឹកនាំប្រទេសជាង៣០ឆ្នាំហើយ ដោយឈានពីបាតដៃទទេ រហូតមានអ្វីៗទាំងអស់។ ដូចគ្នានេះដែរ ករណីចោទប្រកាន់ដៀលលោកសម រង្ស៊ី ជាកូនជនក្បត់ជាតិនោះ ក៏មិនត្រឹមត្រូវដែរ ព្រោះបើពិចារណាទៅ ហេតុអ្វីបានជាសម្តេចចក្រីញឹក ជូឡុង ជាសហការីជំនិតរបស់សម្តេចឪ សុខចិត្តយកលោកសម រង្ស៊ី ជាកូនប្រសា? ហេតុអ្វីបានជាលោក សម រង្ស៊ី ជាកូនជនក្បត់ជាតិ បានឡើងជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច កាលចាប់ផ្តើមតស៊ូទៅក្រៅប្រទេស?
ដូច្នេះអ្វីៗទាំងអស់ គឺជាការចោទប្រកាន់របស់ភាគីម្ខាងតាម “យុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយ” ឬដោយសារនិន្នាការនយោបាយ ផ្ទុយគ្នាតែប៉ុណ្ណោះ។
ការលើកឡើងខាងលើនេះ ស្តែងឱ្យឃើញថា “គ្មានវិចារណញ្ញាណអ្វី ដើម្បីប្រឆាំងជាតិមាតុភូមិរបស់ខ្លួនបានឡើយ” ពោលគឺទោះក្នុងកាលៈទេសៈណា ក៏ប្រជាជាតិខ្មែរ សុទ្ធតែស្នេហាជាតិមាតុភូមិដូចគ្នា។ សូម្បីអាណិកជនខ្មែររស់នៅអាមេរិក បារាំង អូស្ត្រាលី ក៏គ្មានជនណាម្នាក់ភ្លេចធាតុកំណើតនោះឡើយ សូម្បីកុមារកើតនៅស្រុកគេ មិនចេះភាសាខ្មែរ ក៏បានម៉ែឪ ប្រៀនប្រដៅមិនឱ្យភ្លេចមាតុភូមិកម្ពុជា។ ដូចគ្នានេះដែរ អាណិកជនចិន មករស់នៅកម្ពុជា មិនដែលភ្លេចប្រទេសចិននោះឡើយ តែក្នុងករណីខ្លះមានការចោទប្រកាន់ថា ក្បត់ជាតិ ក៏ដោយសារជនជាប់ចោទនោះ ធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល តែប៉ុណ្ណោះ។ យ៉ាងណាមិញ “អ្នកនយោបាយណាក៏ស្នេហាជាតិដែរ” ឯរឿងចោទប្រកាន់ថា “ក្បត់ជាតិ” គ្រាន់តែជាការលាបពណ៌តាមយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយដណ្តើមសន្លឹកឆ្នោតតែប៉ុណ្ណោះ។
សរុបទៅ “គ្មានវិចារណញ្ញាណអ្វី ដើម្បីប្រឆាំងមាតុភូមិ” មានន័យយ៉ាងនេះឯង ពោលគឺអ្នកនយោបាយគ្រប់និន្នាការ គ្រប់គណបក្ស គ្មានអ្នកណាម្នាក់ទូលផែនដីទៅលក់ឱ្យបរទេសនោះឡើយ។ ហេតុនេះការចោទប្រកាន់គ្នាពីរឿងក្បត់ជាតិ នោះ កំពុងដើរជាន់ប្រវត្តិសាស្ត្រទៀតហើយ គួរទុកឱ្យប្រជាពលរដ្ឋពិចារណាវាយតម្លៃវិញ ព្រោះរាស្ត្រសម័យនេះចេះវិភាគ រឿងនយោបាយច្បាស់ណាស់៕
ដោយ អាចារ្យថាំ
លោកអ៊ិន តាំ, វីរជនខ្មែរមួយរូប ក្នុងសម័យសាធារណរដ្ឋកម្ពុជា ដែលកូនខ្មែរសម័យថ្មីពុំស្គាល់លោក អ៊ិន តាំ ជាវីរជនខ្មែរមួយរូប ក្នុងចំណោមវីរជនខ្មែរជាច្រើនរូបទៀត ដែលពុំសូវមានអ្នកស្គាល់។ លោក អ៊ិន តាំ ត្រូវមហាជនជាច្រើន ចាត់ទុកលោកថា ជាមនុស្សម្នាក់ ក្នុងចំណោមពួកអ្នកមានភាពចាស់ទុំទាំងឡាយ ខាងផ្នែកនយោបាយកម្ពុជា នាសម័យមុន ហើយលោកមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះថា ជាអ្នកសុចរិត ស្អាតស្អំ និងមានរបៀបរស់នៅយ៉ាងសាមញ្ញបំផុត។ លោកអ៊ិន តាំ ត្រូវជាពូ របស់លោក ព្រាប អ៊ិន ជាបញ្ញវន្តខ្មែរប្រជាធិបតេយ្យមួយរូប ដែលសម្ដេចសីហនុ បានចោទប្រកាន់លោកថា ជាជនក្បត់ជាតិ ហើយចាប់យកលោកទៅបាញ់សម្លាប់ ចង់ផ្អោបនឹងសសរ នៅត្រពាំងក្រឡឹង ខេត្តកំពង់ស្ពឺ យ៉ាងសាហាវព្រៃផ្សៃ។
អ៊ិន តាំ កើតនៅថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩១៦ នាភូមិព្រែកកក់ ស្រុកស្ទឹងត្រង់ ខេត្តកំពង់ចាម ។ កាលនៅកុមារ គាត់បានសិក្សាភាសាបាលី នៅវត្តស្ទឹងត្រង់ បន្ទាប់មកបានបន្តការសិក្សានៅសាលាស៊ីសុវត្ថិ នាក្រុងភ្នំពេញ ។ បន្ទាប់ពីបានធ្វើជាប្រធានកងជីវពលខេត្តមក គាត់បានឡើងឋានៈយ៉ាងឆាប់រហ័ស ហើយក៏បានឡើងជាអភិបាលខេត្តតាកែវ។ ក្នុងអំឡុងទសវត្ស៍ឆ្នាំ១៩៦០ លោក អ៊ិន តាំ បានបម្រើមុខងារជាច្រើននៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលសង្គមរាស្ត្រនិយម របស់សម្តេចសីហនុ ហើយពីឆ្នាំ ១៩៦៤-១៩៦៦ គាត់បានឡើងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។ លោក អ៊ិន តាំ ជាជនសំខាន់ម្នាក់ក្នុងចំណោមជនសំខាន់ៗ ២រូបទៀត នៃការបោះឆ្នោតដកសេចក្ដីទុកចិត្តសម្ដេចសីហនុ នៅថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ ដើម្បីដេញកងទ័ពយួនចេញពីស្រុកខ្មែរ ។ ឥស្សរជនសំខាន់ពីររូប ផ្សេងទៀត គឺលោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ ជាមនុស្សជំនិតរបស់សម្តេចសីហនុ. ព្រះអង្គម្ចាស់ស៊ីសុវត្ថិិ សិរិមតៈ ជាបងប្អូនជីដូនមួយរបស់សម្តេចសីហនុ ។
នៅក្នុងរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ លោក អ៊ិន តាំ មានតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ហើយនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៣ ក៏មានរឿងយល់ច្រឡំខ្លះ (ដោយសារ លន់ ណុន ត្រូវជាប្អូនរបស់លោកសេនាប្រមុខលន់ នល់) ជាមួយនិងលោកសេនាប្រមុខលន់នល់ ផងដែរ រហូតដល់មានការសុំលាលែងចុះចេញពីតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីថែមទៀត។ តែលើកទីមួយ ត្រូវបានលោកសេនាប្រមុខលន់ នល់ បដិសេធ រហូតដល់ថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៣ លោកបានសុំលាលែងម្ដងទៀត ទើបសេនាប្រមុខលន់ នល់ យល់ព្រម ។ លោក អ៊ិន តាំ ក៏មិនខុសពីលោកសឺង ង៉ុកថាញ់ និងព្រះអង្គម្ចាស់ស៊ីសុវត្ថិ សិរីមតៈ ដែរ នៅក្នុងសម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ត្រូវបាន លន់ ណុន វាចាក់រុកបំភ្លៃ បង្កើតបាតុកម្មប្រឆាំងជានិច្ច។ មុនពេលកងទ័ពខ្មែរក្រហម វាយបែកទីក្រុងភ្នំពេញ បានប្រកាសថា មានមនុស្ស៧រូប ដែលត្រូវកម្ទេចចោល មានដូចជា លោកសេនាប្រមុខលន់ នល់. ព្រះអង្គម្ចាស់ស៊ីសុវត្ថិ សិរិមតៈ. លោក អ៊ិន តាំ. លោក ចេង ហេង. លោកសុស្តែន ហ្វែណង់ដេស្ត. លោក លន់ ណុន. និង លោក ឡុង បូរ៉េត។
នៅពេលពួកខ្មែរក្រហមវាយបែកទីក្រុងភ្នំពេញ លោកអ៊ិន តាំ កំពុងស្ថិតនៅឯចម្ការ របស់លោកនៅឯប៉ោយប៉ែត លោកបាននាំគ្រួសាររត់ភៀសខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសថៃ ហើយបានចាប់ផ្ដើមធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងនឹងរបបខ្មែរក្រហម ប៉ុន្តែត្រូវបានអាជ្ញាធរថៃមិនសប្បាយនិងសកម្មភាពលោក ក៏ចាប់បញ្ជូនលោកចេញពីប្រទេសថៃ ទៅប្រទេសបារាំង និងនៅឆ្នាំ១៩៧៦ លោកបានទទួលសិទ្ធិជ្រកកោននៅប្រទេសអាមេរិក។ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣ ក្រោយប្រទេសខ្មែរទទួលបានសន្ធិសញ្ញា ទីក្រុងប៉ារីស នៅថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១ ប្រទេសខ្មែរបានរៀបចំការបោះឆ្នោតដោយអ៊ុនតាក់ លោក អ៊ិន តាំ បានវិលត្រឡប់មកស្រុកខ្មែរម្ដងទៀត ហើយបង្កើតគណបក្សមួយ ឈ្មោះគណបក្ស សម្ព័ន្ធសាធារណរដ្ឋ ដើម្បីចូលប្រកួតប្រជែងយកអាសនៈនៅសភាធម្មនុញ្ញ ក៏ប៉ុន្តែត្រូវទទួលបរាជ័យ ដោយគ្មានបានជាប់ឆ្នោតមួយអាសនៈឡើយ។ លោក អ៊ិន តាំ បានទទួលមរណភាពនាថ្ងៃទី០១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០៦ នៅឯក្រុង Chandler រដ្ឋ Arizona ប្រទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងជន្មាយុ៩០ ដោយជរាពាធ ៕
ហេតុអ្វីខ្មែរចូលចិត្តចោទគ្នាថាក្បត់ជាតិ? កាលនៅពីក្មេង ឱពុកខ្ញុំធ្លាប់បរិយាយប្រាប់អំពីរឿងលោក ព្រាប អ៊ិន ដែលត្រូវគេបាញ់សម្លាប់នៅត្រពាំងក្រឡឹងក្នុងឆ្នាំ១៩៦៤ ដោយរាជរដ្ឋាភិបាលសម័យសម្តេចឪចោទគាត់ថា ក្បត់ជាតិ ពីព្រោះធ្វើនយោបាយប្រឆាំងនឹងសង្គមរាស្រ្តនិយម។
ក្រោយថ្ងៃ១៨ មិនា ឆ្នាំ១៩៧០ សម្តេច នរោត្តម សីហនុ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលលោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ ចោទព្រះអង្គថា ក្បត់ជាតិ ពីព្រោះបានឃុបឃិតឱ្យយៀកកុងចូលប្រើប្រាស់ទឹកដីខ្មែរ។ កាលនៅសម័យសាធារណរដ្ឋកម្ពុជា ខ្ញុំបានស្តាប់បទចម្រៀង និងប្រព័ន្ធឃោសនាអប់រំថា សម្តេច នរោត្តម សីហនុ ក្បត់ជាតិ ពីព្រោះបានឃុបឃិតជាមួយបនប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត។
កាលពីឆ្នាំ២០១៧ លោក កឹម សុខា ត្រូវបានរាជរដ្ឋាភិបាលចាប់ខ្លួន និងចោទថា ក្បត់ជាតិ ពីព្រោះបានចូលដៃជាមួយបរទេសចង់ផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាល។ កាលពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០១៨ ថ្នាក់ដឹកនាំ GDP រួមទាំងខ្ញុំផង ត្រូវបានមនុស្សមួយចំនួនចោទថា ជាអាយ៉ង និងក្បត់ជាតិ ពីព្រោះបានចូលរួមបោះឆ្នោតលម្អសួនប្រជាធិបតេយ្យកាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨។ តើដល់ពេលណាទើបខ្មែរឈប់ចោទគ្នាថា ក្បត់ជាតិ ដោយសារគ្រាន់តែមានគំនិត និងទស្សនៈនយោបាយផ្សេងគ្នា?
(អត្ថបទនេះ គឺជាសំណេរទាំងស្រុងរបស់លោក សាម អ៊ីន អគ្គលេខាធិការគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន ដែលត្រូវបានបង្ហោះនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៩)
No comments:
Post a Comment