Chan Born រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអំពាវនាវឲ្យបក្សនយោបាយដ៍ទៃចូលរួមជាមួយ បក្សភ្លើងទៀន ត្រូវដកខ្លួនជាបន្ទាន់ ដោយសារ បក្សភ្លើងទៀនក្លាយជាបក្សក្បត់ជាតិ។ បក្សប្រឆាំងតូចៗមួយចំនួន ចុះចូលជាមួយបក្សភ្លើងទៀន ដើម្បី បានជំនួយថវិការពី បរទេស និង បានការគាំទ្រពី សមាជិកបក្សក្នុងស្រុក។ មូលហេតុដែលគេគាំទ្រ ដោយសារ មេបក្សឃោសនាថា ដើម្បីតុល្យភាព The Balance of Power អំណាចជាមួយ បក្សប្រជាជនកម្ពុជា .តុល្យភាពអំណាច គឺជាសញ្ញានៃសន្តិភាព និងក៍ជាសញ្ញានៃសង្រ្គាមដែរ ឧ សព្វថ្ងៃមានសន្តិភាព បើសិនបក្សប្រឆាំងមានតុល្យភាព ដូច្នេះកម្ពុជានឹងធ្លាក់ក្នុងសង្រ្គាមភ្លាម។ ឆ្នាំ ១៩៩៧ តុល្យភាពរវាង ហ្វុនស៊ិនប៉ិចនិង CPP នាំឲ្យមានសង្រ្គាម។ អ៊ុយក្រែនមានតុល្យភាពជាមួយ រុស្សីនាំឲ្យមានសង្រ្គាម។ វៀតណាមជើង វៀតណាមត្បូង កូរ៉េខាងជើង កូរ៉េខាងត្បូង...គេអាចសួរបកវិញថា បក្សប្រឆាំងគ្មានអាវុធ គ្មានទ័ព ធ្វើម៉េចបង្ករបង្រ្គាម? ខ្ញុំអាចជំរាបថា សង្រ្គាម ចាប់ផ្តើមចេញពី សង្រ្គាមប្រជាជនសិន...ទើបឈានដល់សង្រ្គាមប្រដាប់អាវុធ Armed conflict ..
គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន (អង់គ្លេស៖ Grassroots Democratic Party ហៅកាត់: គបម) គឺជាគណបក្សមួយនៅប្រទេសកម្ពុជាដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី០២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៥។ គណបក្សនេះគឺត្រូវបានដឹកនាំដោយ លោក យ៉េង វីរៈ ជាប្រធានគណបក្ស លោកបណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ ជាប្រធានគណៈកម្មាធិការនាយក និងលោកបណ្ឌិត សាម អ៊ីន ជាអគ្គលេខាធិការ។ គណបក្សនេះក៏បានចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ នីតិកាលទី៦ ឆ្នាំ២០១៨។
តំណាងគណបក្ស៤ថា ក្រសួងមហាផ្ទៃមិនបានបង្ហាញជំហរក្នុងការស្វែងរកអ្នកប្រើហិង្សាលើសកម្មជនបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាល តំណាងអ្នកនយោបាយដែលជាភាគីមួយក្នុងចំណោមបក្សនយោបាយទាំង៤ បានលើកឡើងពីការខកចិត្តចំពោះការឆ្លើយតបពីក្រសួងមហាផ្ទៃ ដែលនៅមិនទាន់បង្ហាញឆន្ទៈពិតប្រាកដក្នុងការចាត់វិធានការប្រឆាំងអ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសដែលធ្លាប់លបវាយប្រហារនិងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទៅលើអ្នកគាំទ្រគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលក្នុងពេលកន្លងទៅ។
លោក សុន ឆ័យ មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់កូតាមកពីគណបក្សភ្លើងទៀន ក្នុងចំណោមបក្សនយោបាយចំនួន៤ ប្រាប់ វីអូឌី នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា តំណាងក្រសួងមហាផ្ទៃ ដែលទទួលជួបពិគ្រោះយោបល់ នៅតែមានភាពលាក់លៀមអំពីជំហរក្នុងការទប់ស្កាត់ និងវែកមុខអ្នកលបវាយប្រហារសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង ក្នុងពេលកន្លងទៅ បើទោះជាមានភស្តុតាង និងមានកិច្ចសហការពីជនរងគ្រោះក្តី។ លោកបន្តថា ឥរិយាបថនេះនឹងនៅតែជាមន្ទិលសង្ស័យ ចំពោះការបំពេញនីតិវិធី និងការអនុវត្តច្បាប់របស់សមត្ថកិច្ចជំនាញ ក្នុងការកំណត់មុខសញ្ញាជនដៃដល់យកទៅផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ ដើម្បីផ្តល់យុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះ។
លោកបន្តថា៖ «ពាក់ព័ន្ធនឹងការស្រាវជ្រាវជនខិលខូច ឬអ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសហ្នឹងមកផ្តន្ទាទោស មកដល់ថ្ងៃនេះ សូម្បីតែរបាយការណ៍ក៏យើងមិនទាន់បានទទួល។ ចំណុចនេះហាក់ដូចជានៅប្រឈមគ្នា ខាងក្រសួងនៅតែនិយាយថាត្រូវការកិច្ចសហការពីជនរងគ្រោះអីៗជាដើម។ ប៉ុន្តែភស្តុតាងនៃការវាយបែកក្បាល វាយអីហ្នឹង គឺមានតាំងពីកាមេរ៉ា មានតាំងពីលេខម៉ូតូ និងមានអីទាំងអស់ ហើយជនរងគ្រោះតែងតែប្តឹងទៅសមត្ថកិច្ច ហើយផ្តល់កិច្ចសហការ ប៉ុន្តែយើងមិនដែលឃើញរបាយការណ៍ និងការបង្ហាញពីការខិតខំរបស់ក្រសួងក្នុងការស្រាវជ្រាវរកឧក្រិដ្ឋជននេះនៅឡើយទេ»។
បើទោះជាបែបណា សម្រាប់លោក សុន ឆ័យ ថ្វីបើមានចំណុចខ្លះនៅមិនទាន់ស្របគ្នា ក៏ជំនួបជាមួយលោក សក់ សេដ្ឋា ដែលជារដ្ឋលេខាធិការ និងជាតំណាងពីខាងក្រសួងមហាផ្ទៃ នៅថ្ងៃនេះ ក៏មានលទ្ធផលមួយវិជ្ជមានដែរ។ ជាងនេះទៀត លោកថា ជាការបើកផ្លូវមួយ សម្រាប់បក្សនយោបាយនៅក្រៅរដ្ឋាភិបាលអាចមានឱកាសជួបពិគ្រោះយោបល់គ្នាទៅថ្ងៃខាងមុខទៀត ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហារួមគ្នា។
បើតាមអ្នកនយោបាយចាស់វង្សារូបនេះ ក្នុងចំណោមបញ្ហាអាទិភាពទាំង៧ចំណុចដែលស្នើឡើងដោយគណបក្សនយោបាយទាំង៤ ដូចជា ស្នើឱ្យមានការបើកទូលាយលំហសេរីភាពខាងនយោបាយ ជាដើម ភាគីតំណាងក្រសួងមហាផ្ទៃសន្យាដោះស្រាយ និងជួយសម្របសម្រួលករណីនេះ។
គណបក្សនយោបាយទាំង៤ ដែលបានជួបជាមួយតំណាងក្រសួងមហាផ្ទៃ នៅថ្ងៃនេះ រួមមាន គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ គណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា គណបក្សភ្លើងទៀន និងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន។
វីអូឌី បានព្យាយាមសុំការបំភ្លឺជុំវិញបញ្ហានេះជាមួយលោក ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ ប៉ុន្តែមិនមានការឆ្លើយតប នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញានេះ។ យ៉ាងនេះក្តី អ្នកនាំពាក្យរូបនេះធ្លាប់អះអាងជាមួយ វីអូឌី ថា សមត្ថកិច្ចជំនាញមិនដែលព្រងើយកន្តើយទេ ឱ្យតែមានពាក្យបណ្តឹងពីជនរងគ្រោះ។
ដោយឡែក លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានព្រមាននៅក្នុងពិធីមួយកាលពីអំឡុងឆ្នាំ២០១៩ ដែលទំនងសំដៅលើលោក សម រង្ស៊ី ពាក់ព័ន្ធនឹងការអំពាវនាវឱ្យសហភាពអឺរ៉ុបផ្តាច់ជំនួយពីកម្ពុជា។ អំឡុងពេលនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ព្រមានថា ប្រសិនបើផែនការនេះត្រូវលេចចេញជារូបរាងមែន នោះវាសនាក្រុមអ្នកប្រឆាំងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏រស់នៅគ្មានសេចក្តីសុខដែរ។
លោកបន្តថា៖ «អ៊ីចឹងអាណាត្រៀមខ្លួនរត់ ត្រៀមទៅ! បើថាអាហ្នឹងមកដល់ [ទណ្ឌកម្មផ្តាច់ជំនួយ] អ្នកត្រៀមរត់ ត្រូវត្រៀមឱ្យហើយទៅ។ ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនទៅតាមចាប់ត្រលប់ពីថៃមកវិញទេ ឯងត្រៀមរត់ទៅ។ ពិតហើយ ខ្ញុំនិយាយត្រឹមប៉ុណ្ណឹង ល្មមយល់គ្រប់គ្នាហើយ។ បើចង់ឱ្យពួកប្រឆាំងងាប់ អាហ្នឹងកាត់ទៅ។ បើចង់ឱ្យពួកប្រឆាំងរស់ អាហ្នឹងធ្វើ ហើយមកជជែកគ្នា កែលម្អសភាពការណ៍ជាមួយគ្នា បន្តទៅមុខជាមួយគ្នា ជាដៃគូស្មើភាពលើការគោរពឯករាជ្យ និងអធិបតេយ្យ»។
នេះមិនមែនជារឿងថ្មីទេដែលគណបក្សនយោបាយទាំង៤ ព្យាយាមសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីក្រសួងមហាផ្ទៃ។ ស្របពេលដែលពិនិត្យឃើញថា ដំណើរការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់កន្លងទៅនេះ មានចំណុចដែលគួរមានការកែលម្អបន្ថែម បក្សនយោបាយទាំង៤ក៏បានព្យាយាមសុំការពិគ្រោះយោបល់ពីស្ថាប័នជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត និងស្ថាប័នរដ្ឋសភាដែរ។
តំណាងសម្ពន្ធភាពអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ លោក យ៉េង វីរៈ ធ្លាប់លើកឡើងថា មូលហេតុចម្បងដែលជំរុញឱ្យគណបក្សទាំង៤ទាមទារចង់ឱ្យមានការកែលម្អចំណុចខ្វះខាតនេះ ដោយសារតែរកឃើញថា លំហសេរីភាពខាងនយោបាយ ប្រព័ន្ធនៃការបោះឆ្នោត នៅតែមិនអាចជឿទុកចិត្តបាន និងវិសោធនកម្មមាត្រាច្បាប់មួយចំនួននៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញផង ឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពប្រឈមកាន់តែខ្ពស់ទៅដល់លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិ នាពេលខាងមុខនេះ។
គេសង្កេតឃើញថា មួយរយៈពេលកន្លងទៅនេះ ស្របពេលស្ថានភាពនយោបាយកាន់តែមានភាពតានតឹង មានសកម្មជននិងអ្នកគាំទ្របក្សប្រឆាំងត្រូវទទួលរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងយាយីខាងនយោបាយជាបន្តបន្ទាប់។ ក្នុងចំណោមអ្នករងអំពើហិង្សា មានអ្នកខ្លះត្រូវជនមិនស្គាល់អត្តសញ្ញាណលបវាយរហូតដល់ស្លាប់ និងពិការក៏មាន។
សម្រាប់លោក អំ សំអាត នាយកចាត់ការទូទៅ នៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ សង្កេតឃើញថា ភាពយឺតយ៉ាវក្នុងការចាត់វិធានការ ប្រឆាំងការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សានេះ បណ្តាលមកពីឆន្ទៈនយោបាយច្រើនជាង។ លោកបន្តថា មានសំណុំរឿងច្រើនណាស់ដែលសមត្ថកិច្ចជំនាញអាចធ្វើអន្តរាគមន៍បានភ្លាមៗ ខុសពីអ្វីដែលកើតឡើងចំពោះសកម្មជននយោបាយ និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស គឺអ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើស កម្រឃើញសមត្ថកិច្ចនាំខ្លួនទៅអនុវត្តទោសបានណាស់។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំយល់ថា អាជ្ញាធរកម្ពុជាមិនមែនអសមត្ថភាពទេ។ យើងឃើញហើយរឿងធំៗជាច្រើន អាជ្ញាធរបានធ្វើការស៊ើបអង្កេត បង្រ្កាប ទប់ស្កាត់ និងធ្វើការចាប់ខ្លួនបានភ្លាមៗ ប៉ុន្តែមានករណីមួយចំនួនដែលគេមើលឃើញថា ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងនិន្នាការនយោបាយហ្នឹង វាហាក់ដូចជាមិនមានការជឿនលឿនទៅមុខទេ ជាពិសេសទាក់ទងការលបវាយដំទៅលើអតីតសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង ឬក៏ថ្មីៗទៅលើសកម្មជនគណបក្សភ្លើងទៀនអីជាដើមហ្នឹង»។
គណបក្សនយោបាយទាំង៤ លើកឡើងថា បើទោះជានៅចំពោះមុខនេះត្រូវជួបឧបសគ្គខ្លះក្តី ក្នុងដំណើរការស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីភាគីរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការស្វែងរកយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះ ការជំរុញឱ្យមានយុត្តិធម៌សង្គម ការលើកកម្ពស់ឱ្យមានលំហសេរីភាពខាងនយោបាយ និងការកែលម្អប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតក្តី ក៏គណបក្សទាំងនេះនៅតែបន្តសកម្មភាពដើម្បីទាមទារឱ្យតម្លាភាពសង្គម និងបញ្ចៀសបានពីការខ្វែងគំនិតគ្នាខាងនយោបាយ៕
No comments:
Post a Comment