លោក អុិន តាំ កើតនៅថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩១៦ នាភូមិព្រែកកក់ ស្រុកស្ទឹងត្រង់ ខេត្តកំពង់ចាម ។ កាលនៅកុមារ គាត់បានសិក្សាភាសាបាលី នៅវត្តស្ទឹងត្រង់ បន្ទាប់មកបានបន្តការសិក្សានៅសាលាសុីសុវត្ថិ នាក្រុងភ្នំពេញ។ បន្ទាប់ពីបានធ្វើជាប្រធានកងជីវពលខេត្តមក គាត់បានឡើងឋានៈយ៉ាងឆាប់រហ័ស ហើយក៏បានឡើងជាអភិបាលខេត្តតាកែវ ។
ក្នុងអំឡុងទសវត្ស៍ឆ្នាំ១៩៦០ លោក អុិន តាំ បានបម្រើមុខងារជាច្រើននៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលសង្គមរាស្ត្រនិយមរបស់សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ហើយពីឆ្នាំ១៩៦៤-១៩៦៦ គាត់ជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។ ក្មួយប្រុសរបស់គាត់ ព្រាប អុិន ត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាជាសមាជិកខ្មែរសេរី ជាក្រុមប្រឆាំងសម្តេចព្រះ សីហនុ។ លោក ព្រាប អុិន ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងកាត់ទោសប្រហារជីវិត ហើយថតជាខ្សែភាពយន្តបញ្ចាំងតាមរោងភាពយន្តទាំងឡាយនៅភ្នំពេញ ធ្វើឱ្យប្រជាជនខ្មែរដក់ជាប់ក្នុងចិត្ត ដិតក្នុងអារម្មណ៍នូវព្រឹត្តិការណ៍នោះអស់រយៈពេលយ៉ាងយូរ។ អ៊ិន តាំ ត្រូវបានគេបន្ទោសថា មិនបានការពារលោក ព្រាប អុិន ឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់។
លោក អុិន តាំ ត្រូវបានគេទុកថាជាជនសំខាន់ម្នាក់ក្នុងចំណោមជនសំខាន់ៗទាំង៣រូប នៃរដ្ឋប្រហារ ថ្ងៃទី១៨ មីនា ១៩៧០ ទម្លាក់សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ។ ឥស្សរជន២រូបផ្សេងទៀតគឺ ឧត្តមសេនីយ៍ លន់ នល់ ជាមនុស្សជំនិតរបស់សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ , ព្រះអង្គម្ចាស់សុីសុវត្ថិ សិរិមតៈ ជាបងប្អូនជីដូនមួយរបស់សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ។ កាលនោះ លោក អុិន តាំ កំពុងនៅក្នុងឋានៈជាប្រធានរដ្ឋសភា ហេតុនេះគាត់មានភារៈជាអ្នកដឹកនាំសមាជិករដ្ឋសភាបោះឆ្នោតដកហូតតំណែងរបស់សម្តេចសីហនុ។ ដោយហេតុនេះ លោក អុិន តាំ ក៏ដូចជាលោក លន់ នល់ និងព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ ដែរ កាលនោះត្រូវបានគេហៅថា “ មនុស្ស១៨មីនា” ។ ក្នុងឋានៈជាប្រធានរដ្ឋសភានេះដែរ លោក អុិន តាំ ក៏គឺជាអ្នកប្រកាសបង្កើតរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ នាថ្ងៃទី៩ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧០ បន្ទាប់ពីមនុស្សរបស់ លន់ ណុន (ប្អូនប្រុសលោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់) បានបំបែកនូវការរាំងខ្ទប់ដោយជោគជ័យនៃមនុស្សរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ មក ។
ទោះយ៉ាងណា បន្ទាប់ពីឆ្នាំ១៩៧០ មក លោក អុិន តាំ មានទំនាស់ជាមួយលោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ ខ្លាំងឡើងៗ។ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧១ គាត់បានប្រកាសបិទរដ្ឋសភា ដោយសំអាងថា មានភាពអាសន្ននៃសង្គ្រាមស៊ីវិល ដែលប្រការនេះត្រូវបានបង្កឡើងដោយ លោក អុិន តាំ ខ្លួនឯង និងព្រះសង្ឃប្រមាណជា៤០០អង្គ ។
បន្ទាប់ពីព្រឹត្តិការណ៍វាយប្រហារពីសំណាក់កងកម្លាំងដែលមិនស្គាល់អត្តសញ្ញាណជាក់លាក់ ទៅលើហ្វូងបាតុករនៅមុខមហាវិទ្យាល័យច្បាប់ នាទីក្រុងភ្នំពេញ នាថ្ងៃទី២៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧២ មក ច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី នៃសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ត្រូវបានអនុម័តនៅថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ឆ្នាំដដែលនោះ ហើយច្បាប់នេះតម្រូវឱ្យបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីនៅថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧២នោះ ។
កាលនោះ បេក្ខជនមានតែ៣នាក់ប៉ុណ្ណោះ គឺលោក លន់ នល់ ដែលជាអ្នកមានអំណាចក្នុងដៃរួចជាស្រេច , លោក អុិន តាំ ដែលទើបតែមានទំនាស់នឹងក្រុមលោក លន់ នល់ បន្ទាប់ពីរដ្ឋប្រហារ និង លោក កែវ អន ជាមនុស្សដែលគេមើលឃើញថា ពុំមានអ្វីគួរឱ្យកត់សម្គាល់ជាសំខាន់។ គេចាត់ទុក លោក អុិន តាំ ថាជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកអ្នកមានភាពចាស់ទុំទាំងឡាយផ្នែកនយោបាយកម្ពុជានាសម័យនោះ ហើយគាត់មានកេរ្តិ៍ឈ្មោះថាជាអ្នកសុចរិត ស្អាតស្អំ និងរបៀបរស់នៅយ៉ាងសាមញ្ញ។
នៅក្នុងការបោះឆ្នោតនោះ គាត់បានក្លាយជាមនុស្សទី២បន្ទាប់ពីលោក លន់ នល់ ដោយគាត់ទទួលបានសំឡេងឆ្នោតគាំទ្រ២៤ ភាគរយ។ គេបានដឹងជាទូទៅថា ប្រសិនបើដំណើរការបោះឆ្នោតនោះប្រព្រឹត្តទៅដោយយុត្តិធម៌នោះ លោក អុិន តាំ ពិតជាអ្នកឈ្នះលេខ១ជាមិនខាន ប៉ុន្តែជាអកុសល ការបោះឆ្នោតនោះត្រូវបានរៀបចំគៃបន្លំដើម្បីធានានូវជោគជ័យសម្រាប់លោក លន់ នល់ ដូចជានៅគ្រប់ទីកន្លែង ទាហានម្នាក់មានករណីយកិច្ចត្រូវបោះឆ្នោតជាសម្ងាត់យ៉ាងតិច៣ដងសម្រាប់លោក លន់ នល់។ មេខ្លោងចាត់ឧបាយកលទាំងនោះ ពុំមាននរណាក្រៅពីលន់ ណុន ជាប្អូនប្រុសរបស់លោក លន់ នល់ ឡើយ។
បន្ទាប់មក គេបានកំណត់ឱ្យធ្វើការបោះឆ្នោតសភាបញ្ញត្តិភ្លាម ពោលគឺនឹងត្រូវធ្វើនៅថ្ងៃទី៣ និង ទី១៧ ខែកញ្ញាឆ្នាំ១៩៧២នោះ ។ ដោយមើលឃើញថា ច្បាប់បោះឆ្នោតពេលនោះមានលក្ខណៈក្លែងបន្លំ និងធានានូវជោគជ័យសម្រាប់គណបក្សសង្គមសាធារណរដ្ឋរបស់លោក លន់ នល់ និងប្អូនរបស់គាត់ គឺលោកលន់ ណុន នោះ គណបក្សសាធារណរដ្ឋរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់សិរិមតៈ និងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យរបស់លោក អុិន តាំ បានស្នើធ្វើការកែប្រែច្បាប់នោះ ប៉ុន្តែវាជាការឥតប្រយោជន៍ ដោយត្រូវបានបដិសេធ។ ដោយហេតុនោះ គណបក្សសាធារណរដ្ឋរបស់ ព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ សិរិមតៈ និងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ របស់លោក អុិន តាំ បានបដិសេធមិនចូលរួមប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតសម្រាប់សភាទាំង២នោះឡើយ ។
របបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ដែលមាន លោកលន់ នល់ ជាប្រធានាធិបតី មានអាយុកាលតែ៥ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ គឺចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧០ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៥ ប៉ុន្តែមានការផ្លាស់ប្តូរគណៈរដ្ឋមន្ត្រីជាច្រើនលើកច្រើនគ្រា ។ នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ គឺចាប់ថ្ងៃទី៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧១-១២ មីនា ១៩៧២ នោះ លោក អុិន តាំ ត្រូវបានតែងតាំងជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទទួលបន្ទុកក្រសួងមហាផ្ទៃ ។ ឆ្លងកាត់រដ្ឋាភិបាលចំនួន២ទៀត គឺរដ្ឋាភិបាលរបស់ សឺង ង៉ុក ថាញ់ និង ហង្ស ធុនហាក់ តមកលោក អុិន តាំ បានត្រូវតែងតាំងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី នៅថ្ងៃទី១៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៣ ។
ថ្ងៃទី១៤ ខែតុលាឆ្នាំ១៩៧៣ លោក អុិន តាំ បានដាក់ពាក្យលាលែងពីតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ប៉ុន្តែត្រូវបានប្រធានាធិបតី លន់ នល់ បដិសេធ ព្រោះប្រធានាធិបតី យល់ឃើញថា ការលាលែងពីតំណែងរបស់លោក អុិន តាំ អាចនាំមកនូវផលលំបាកច្រើនសម្រាប់សាធារណរដ្ឋខ្មែរនៅក្នុងសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ ត្បិតរដ្ឋាភិបាលនិរទេសរបស់សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ក៏ទាមទារយកអាសនៈ ឬភាពជាតំណាងកម្ពុជា នៅអង្គការសហប្រជាជាតិយ៉ាងប្រផិតប្រផើយណាស់ដែរ ។
ទោះយ៉ាងណា លោក អុិន តាំ បានរើរុះគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់គាត់ឡើងវិញនៅថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧៣។ ដោយហេតុនេះ រដ្ឋាភិបាលទី១ របស់គាត់បានត្រូវបញ្ចប់នៅត្រឹមថ្ងៃទី២២ តុលា នាឆ្នាំនោះឯង ហើយរដ្ឋាភិបាលទី២ របស់គាត់ក៏បានចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ ១៩៧៣នោះដែរ ។
ថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូឆ្នាំ ១៩៧៣ បន្ទាប់ពីការជជែកដ៏តានតឹងមក មហាសន្និបាត អ.ស.ប បានផ្តល់អាសនៈឱ្យសាធារណរដ្ឋខ្មែរធ្វើជាតំណាងកម្ពុជាម្តងទៀតយ៉ាងប្រផិតប្រផើយនាំមុខក្រុមរបស់សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ។ ថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៣ បន្ទាប់ពីទទួលបានអាសនៈនៅអង្គការសហប្រជាជាតិមកលោក អុិន តាំ បានដាក់ពាក្យសុំលាលែងពីតំណែងម្តងទៀត ។ ម្តងនេះសំណើរបស់គាត់ត្រូវបានប្រធានាធិបតី លន់ នល់ ព្រមទទួលភ្លាម។ ហេតុនេះឋានៈជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់ អ៊ិន តាំ នារបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ត្រូវបានបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី៧ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៣នោះឯង ហើយអ្នកដែលត្រូវឡើងមកជំនួសគាត់ គឺលោក ឡុង បូរ៉េត។ គិតទៅ អុិន តាំ បានកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីយៈពេល៧ខែ ។
លុះក្រោយមក គាត់ត្រូវបានដាក់ឱ្យនៅតាមកម្មវិធីដែលរៀបចំ ដើម្បីទាក់ទាញកម្មាភិបាលកុម្មុយនិស្ត បន្ទាប់ពីបានចូលនិវត្តន៍ពីនយោបាយ និងរស់នៅជាមួយគ្រួសារ និងពួកអ្នកគាំទ្រគាត់ នៅខេត្តបាត់ដំបង ។ នៅពេលដែលពួកខ្មែរក្រហមបានចូលកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញនាខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ លោក អុិន តាំ បានកំពុងរស់នៅឯកសិដ្ឋានរបស់គាត់ ឯប៉ោយប៉ែត ។ គាត់ស្ទើរតែត្រូវបានពួកខ្មែរក្រហមសម្លាប់ ប៉ុន្តែគាត់បានភៀសខ្លួនចូលប្រទេសថៃ ហើយមានបំណងរៀបចំទ័ពព្រៃប្រឆាំងពួកខ្មែរក្រហមនៅតាមតំបន់ព្រំដែន។ ទោះយ៉ាងណា សកម្មភាពនេះមិនសិ្ថតបានយូរឡើយ ដោយសារគាត់ត្រូវបានអាជ្ញាធរថៃនិរទេស។ គាត់បានទៅប្រទេសបារាំង បន្ទាប់មកនៅឆ្នាំ១៩៧៦ គាត់បានផ្លាស់ ទៅ ស.រ.អា ជាទីដែលគាត់ទទួលបានសិទ្ធិជ្រកកោន ។
ថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ របបខ្មែរក្រហមរបស់ប៉ុល ពត ត្រូវបានផ្តួលរំលំ ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋាភិបាលលើកបន្តុបដោយវៀតណាម ។ សម្តេចសីហនុ បានបង្កើតចលនាហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច (FUNCINPEC) ប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលមួយនេះ ។ លោក អុិន តាំ គឺជាមេបញ្ជាការនៃកងទ័ពម៉ូលីណាកា (MOULINAKA) របស់សម្តេចសីហនុ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៨៥ ទើបតំណែងនេះត្រូវបានជំនួសដោយព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម រណប្ញទ្ធិ ។
បន្ទាប់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីសមក ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបោះឆ្នោតរៀបចំដោយអង្គការសហប្រជាជាតិប (UNTAC) ។ លោក អុិន តាំ បានស្ថាបនាគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យរបស់គាត់ឡើងវិញ សម្រាប់បោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៣នោះ ប៉ុន្តែគណបក្សរបស់គាត់ពុំបានជោគជ័យ ។ ឆ្នាំ១៩៩៧ គណបក្សគាត់បានចងសម្ព័ន្ធភាពជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា (CPP) ។
លោក អុិន តាំ បានអនិច្ចកម្មនៅទីក្រុង ឆេនដ៍ល័រ (Chandler) រដ្ឋអារីហ្សូណា (Arizona) ភាគនិរតី នៃសហរដ្ឋអាមេរិក នាថ្ងៃទី០១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០៦ ៕
លោក អ៊ិន តាំ ជាវីរជនខ្មែរមួយរូប ក្នុងចំណោមវីរជនខ្មែរជាច្រើនរូបទៀត ដែលពុំសូវមានអ្នកស្គាល់។ លោក អ៊ិន តាំ ត្រូវមហាជនជាច្រើន ចាត់ទុកលោកថា ជាមនុស្សម្នាក់ ក្នុងចំណោមពួកអ្នកមានភាពចាស់ទុំទាំងឡាយ ខាងផ្នែកនយោបាយកម្ពុជា នាសម័យមុន ហើយលោកមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះថា ជាអ្នកសុចរិត ស្អាតស្អំ និងមានរបៀបរស់នៅយ៉ាងសាមញ្ញបំផុត។ លោកអ៊ិន តាំ ត្រូវជាពូ របស់លោក ព្រាប អ៊ិន ជាបញ្ញវន្តខ្មែរប្រជាធិបតេយ្យមួយរូប ដែលសម្ដេចសីហនុ បានចោទប្រកាន់លោកថា ជាជនក្បត់ជាតិ ហើយចាប់យកលោកទៅបាញ់សម្លាប់ ចង់ផ្អោបនឹងសសរ នៅត្រពាំងក្រឡឹង ខេត្តកំពង់ស្ពឺ យ៉ាងសាហាវព្រៃផ្សៃ។
- ១៩១៦ អ៊ិន តាំ កើតនៅថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩១៦ នាភូមិព្រែកកក់ ស្រុកស្ទឹងត្រង់ ខេត្តកំពង់ចាម ។ កាលនៅកុមារ គាត់បានសិក្សាភាសាបាលី នៅវត្តស្ទឹងត្រង់ បន្ទាប់មកបានបន្តការសិក្សានៅសាលាស៊ីសុវត្ថិ នាក្រុងភ្នំពេញ ។ បន្ទាប់ពីបានធ្វើជាប្រធានកងជីវពលខេត្តមក គាត់បានឡើងឋានៈយ៉ាងឆាប់រហ័ស ហើយក៏បានឡើងជាអភិបាលខេត្តតាកែវ។ ក្នុងអំឡុងទសវត្ស៍ឆ្នាំ១៩៦០ លោក អ៊ិន តាំ បានបម្រើមុខងារជាច្រើននៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលសង្គមរាស្ត្រនិយម របស់សម្តេចសីហនុ ហើយពីឆ្នាំ ១៩៦៤-១៩៦៦ គាត់បានឡើងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។ លោក អ៊ិន តាំ ជាជនសំខាន់ម្នាក់ក្នុងចំណោមជនសំខាន់ៗ ២រូបទៀត នៃការបោះឆ្នោតដកសេចក្ដីទុកចិត្តសម្ដេចសីហនុ នៅថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ ដើម្បីដេញកងទ័ពយួនចេញពីស្រុកខ្មែរ ។ ឥស្សរជនសំខាន់ពីររូប ផ្សេងទៀត គឺលោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ ជាមនុស្សជំនិតរបស់សម្តេចសីហនុ. ព្រះអង្គម្ចាស់ស៊ីសុវត្ថិិ សិរិមតៈ ជាបងប្អូនជីដូនមួយរបស់សម្តេចសីហនុ។
- ១៩៦០ ក្នុងអំឡុងទសវត្ស៍ឆ្នាំ១៩៦០ អ៊ិន តាំ បានបម្រើមុខងារជាច្រើននៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលសង្គមរាស្ត្រ និយមរបស់សម្តេចសីហនុ ហើយពីឆ្នាំ ១៩៦៤-១៩៦៦ គាត់ជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ។ ក្មួយ ប្រុសរបស់គាត់ ព្រាប អ៊ិន ត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាជាសមាជិកខ្មែរសេរី ជាក្រុមប្រឆាំងសម្តេចសីហនុ។ ព្រាប អ៊ិន ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងកាត់ទោសប្រហារជីវិតហើយថតជាខ្សែភាពយន្តបញ្ចាំង តាមរោងភាពយន្តទាំងឡាយនៅភ្នំពេញ ធ្វើឱ្យប្រជាជនខ្មែរដក់ជាប់ក្នុងចិត្ត ដិតក្នុងអារម្មណ៍នូវព្រឹត្តិការណ៍នោះអស់រយៈពេលយ៉ាងយូរ ។ អ៊ិន តាំ ត្រូវបានគេបន្ទោសថា មិនបានការពារ ព្រាប អ៊ិន ឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់។
- ១៩៧០ ភ្នំពេញ: អ៊ិន តាំ ជាអ្នកនយោបាយកម្ពុជាដ៏យូរអង្វែង ធ្លាប់ជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃសង្គម រាស្ត្រនិយម, ជាប្រធានរដ្ឋសភា ជាមនុស្សទី៣ នៅពីក្រោយរដ្ឋប្រហារ១៨ មីនា ១៩៧០, ជាគូប្រជែងដ៏ប្រកៀកប្រកើយបំផុតរបស់ លន់ នល់ និង ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ។ អ៊ិន តាំ កើតនៅថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩១៦ នាភូមិព្រែកកក់ ស្រុកស្ទឹងត្រង់ ខេត្តកំពង់ចាម ។ កាលនៅកុមារ គាត់បានសិក្សាភាសាបាលី នៅវត្តស្ទឹងត្រង់ បន្ទាប់មកបានបន្តការសិក្សានៅសាលាស៊ីសុវត្ថិ នាក្រុងភ្នំពេញ ។ បន្ទាប់ពីបានធ្វើជាប្រធានកងជីវពលខេត្តមក គាត់បានឡើងឋានៈយ៉ាងឆាប់រហ័ស ហើយក៏បានឡើងជាអភិបាលខេត្តតាកែវ ។
- ១៩៧០ ព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ សិរិមតៈ កើតនៅថ្ងៃទី២២ មករា ១៩១៤ នាទីក្រុងភ្នំពេញ មាតាព្រះនាម ទ្រឿង យឿម បិតាព្រះនាម ស៊ីសុវត្ថិ រដ្ឋរិ ជាអ្នកគោរពព្រះពុទ្ធសាសនា។ ព្រះអង្គ បានរៀបអាពាហ៍ពាហ៍ជាមួយម្ចាស់ក្សត្រីយ៍ នរោត្តម កេតនារី ហើយមានបុត្រី ៣អង្គ និង បុត្រា ៣អង្គ ដែរ។ ព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ សិរិមតៈ បានចូលរួមប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភាជាតិ នាឆ្នាំ១៩៤៧ ប៉ុន្តែកាលនោះ គណបក្សនេះមិនទទួលបានអាសនៈឡើយ ។នៅពេលដែលសម្តេច សីហនុ គង់ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីខ្មែរ បានតែងតាំងព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ ឱ្យទទួលបន្ទុកផ្នែកការពារជាតិនៅឆ្នាំ ១៩៥២ ហើយបានតែងតាំង ជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិបន្ទាប់ពីទទួលបានឯករាជ្យពីបារាំងនៅ ឆ្នាំ១៩៥៤ ។ ដើមទសវត្ស ១៩៦០ ព្រះអង្គជាអគ្គរាជទូត ប្រចំានៅប្រទេសចិន។ ទសវត្ស១៩៧០ ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ មានឋានៈ ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីស្តីទី ហើយព្រះអង្គម្ចាស់ ក៏ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលលោកលន់ នល់ តែងតាំងជា មន្រ្តីក្រុមប្រឹក្សានយោបាយជាន់ខ្ពស់ ដោយមានរូប អង្គម្ចាស់សិរិមតៈ លោក ចេង ហេង និងលោក អ៊ិន តាំ ព្រមជាមួយគ្នាផងដែរ។
- ១៩៧០ អ៊ិន តាំ ត្រូវបានគេទុកថាជាជនសំខាន់ម្នាក់ក្នុងចំណោមជនសំខាន់ៗទាំង៣រូប នៃរដ្ឋប្រហារ ១៨មីនា ១៩៧០ ទម្លាក់សម្តេចសីហនុ ។ ឥស្សរជន២រូបផ្សេងទៀតគឺ ឧត្តមសេនីយ៍ លន់ នល់ ជាមនុស្សជំនិតរបស់សម្តេចសីហនុ , ព្រះអង្គម្ចាស់ស៊ីសុវត្ថិ សិរិមតៈ ជាបងប្អូនជីដូនមួយរបស់សម្តេចសីហនុ ។ កាលនោះ អ៊ិន តាំ កំពុងនៅក្នុងឋានៈជាប្រធានរដ្ឋសភា ហេតុនេះគាត់មានភារៈជាអ្នកដឹកនាំសមាជិករដ្ឋសភាបោះឆ្នោតដកហូតតំណែងរបស់សម្តេចសីហនុ។ ដោយហេតុ នេះ អ៊ិន តាំ ក៏ដូចជាលន់ នល់ និង សិរិមតៈ ដែរ កាលនោះត្រូវបានគេហៅថា “ មនុស្ស១៨មីនា” ។ ក្នុងឋានៈជាប្រធានរដ្ឋសភានេះដែរ អ៊ិន តាំ ក៏គឺជាអ្នកប្រកាសបង្កើតរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ នាថ្ងៃទី៩ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧០ បន្ទាប់ពីមនុស្សរបស់ លន់ ណុន បានបំបែកនូវការរាំងខ្ទប់ដោយជោគជ័យនៃមនុស្សរបស់ សិរិមតៈ មក ។
- ១៩៧០ នៅក្នុងរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ លោក អ៊ិន តាំ មានតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ហើយនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៣ ក៏មានរឿងយល់ច្រឡំខ្លះ (ដោយសារអាលន់ណុន ត្រូវជាប្អូនរបស់លោកសេនាប្រមុខលន់នល់) ជាមួយនិងលោកសេនាប្រមុខលន់នល់ ផងដែរ រហូតដល់មានការសុំលាលែងចុះចេញពីតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីថែមទៀត។ តែលើកទីមួយ ត្រូវបានលោកសេនាប្រមុខលន់ នល់ បដិសេធ រហូតដល់ថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៣ លោកបានសុំលាលែងម្ដងទៀត ទើបសេនាប្រមុខលន់ នល់ យល់ព្រម ។ លោក អ៊ិន តាំ ក៏មិនខុសពីលោកសឺង ង៉ុកថាញ់ និងព្រះអង្គម្ចាស់ស៊ីសុវត្ថិ សិរីមតៈ ដែរ នៅក្នុងសម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ត្រូវអាលន់ណុន វាចាក់រុកបំភ្លៃ បង្កើតបាតុកម្មប្រឆាំងជានិច្ច។ មុនពេលកងទ័ពខ្មែរក្រហម វាយបែកទីក្រុងភ្នំពេញ បានប្រកាសថា មានមនុស្ស៧រូប ដែលត្រូវកម្ទេចចោល មានដូចជា លោកសេនាប្រមុខលន់ នល់. ព្រះអង្គម្ចាស់ស៊ីសុវត្ថិ សិរិមតៈ. លោក អ៊ិន តាំ. លោក ចេង ហេង. លោកសុស្តែន ហ្វែណង់ដេស្ត. អាងាប់ លន់ ណុន. និង លោក ឡុង បូរ៉េត។
- ១៩៧០ ទោះយ៉ាងណា បន្ទាប់ពីឆ្នាំ ១៩៧០ មក អ៊ិន តាំ មានទំនាស់ជាមួយលន់ នល់ ខ្លាំងឡើងៗ ។ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧១ គាត់បានប្រកាសបិទរដ្ឋសភា ដោយសំអាងថា មានភាពអាសន្ននៃសង្គ្រាម ស៊ីវិល ដែលប្រការនេះត្រូវបានបង្កឡើងដោយអ៊ិន តាំ ខ្លួនឯង និងព្រះសង្ឃប្រមាណជា៤០០អង្គ
- ១៩៧២ បន្ទាប់ពីព្រឹត្តិការណ៍វាយប្រហារពីសំណាក់កងកម្លាំងដែលមិនស្គាល់អត្តសញ្ញាណជាក់លាក់ ទៅលើហ្វូងបាតុករនៅមុខមហាវិទ្យាល័យច្បាប់ នាទីក្រុងភ្នំពេញ ( គេសន្និដ្ឋានថាបញ្ជាដោយ លន់ ណុន ដើម្បីបំផ្លាញភាពសាន្ដត្រាណនៃរដ្ឋាភិបាលរបស់ សឺង ង៉ុក ថាញ់ ) នាថ្ងៃទី២៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧២ មក ច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី នៃសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ត្រូវបានអនុម័តនៅថ្ងៃទី ៣០ ខែ មេសាឆ្នាំដដែលនោះ ហើយច្បាប់នេះតម្រូវឱ្យបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីនៅថ្ងៃទី ៤ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៧២នោះ ។ កាលនោះ បេក្ខជនមានតែ៣នាក់ប៉ុណ្ណោះ គឺលន់ នល់ ដែលជាអ្នកមានអំណាចក្នុងដៃរួចជាស្រេច , អ៊ិន តាំ ដែលទើបតែមាន ទំនាស់នឹងក្រុម លន់ នល់ បន្ទាប់ពីរដ្ឋប្រហារ និង កែវ អន ជាមនុស្សដែលគេមើលឃើញថា ពុំមានអ្វីគួរឱ្យកត់សម្គាល់ជាសំខាន់ ។ គេចាត់ទុក អ៊ិន តាំ ថាជាមនុស្សម្នាក់ ក្នុងចំណោមពួកអ្នកមានភាពចាស់ទុំទាំងឡាយ ផ្នែកនយោបាយកម្ពុជានាសម័យនោះ ហើយគាត់មាន កេរ្តិ៍ឈ្មោះថាជាអ្នកសុចរិត ស្អាតស្អំ និងរបៀបរស់នៅយ៉ាងសាមញ្ញ ។
- ១៩៧២ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតនោះ គាត់បានក្លាយជាមនុស្សទី២បន្ទាប់ពីលន់ នល់ ដោយគាត់ទទួល បានសំឡេងឆ្នោតគាំទ្រ ២៤ ភាគរយ ។ គេបានដឹងជាទូទៅថា ប្រសិនបើដំណើរការបោះឆ្នោតនោះប្រព្រឹត្តទៅដោយយុត្តិធម៌នោះ អ៊ិន តាំ ពិតជាអ្នកឈ្នះលេខ១ជាមិនខាន ប៉ុន្តែជាអកុសល ការបោះឆ្នោតនោះត្រូវបានរៀបចំគៃបន្លំដើម្បីធានានូវជោគជ័យសម្រាប់ លន់ នល់ ដូចជានៅគ្រប់ទីកន្លែង ទាហានម្នាក់មានករណីយកិច្ចត្រូវបោះឆ្នោតជាសម្ងាត់យ៉ាងតិច៣ដងសម្រាប់លន់ នល់ ។ មេខ្លោងចាត់ឧបាយកលទាំងនោះ ពុំមាននរណាក្រៅពីលន់ ណុន ជាប្អូនប្រុសរបស់លន់ នល់ ឡើយ ។
- ១៩៧២ បន្ទាប់មក គេបានកំណត់ឱ្យធ្វើការបោះឆ្នោតសភាបញ្ញត្តិភ្លាម ពោលគឺនឹងត្រូវធ្វើនៅថ្ងៃទី៣ និងទី១ ៧ខែកញ្ញាឆ្នាំ១៩៧២ នោះ។ដោយមើលឃើញថាច្បាប់បោះឆ្នោតពេលនោះមានលក្ខណៈ ក្លែងបន្លំ និង ធានានូវជោគជ័យសម្រាប់ គណបក្សសង្គមសាធារណរដ្ឋរបស់ លន់ នល់ និងប្អូនរបស់គាត់ គឺលន់ ណុន នោះ គណបក្ស សាធារណរដ្ឋរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់សិរិមតៈ និង គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ របស់ អ៊ិន តាំ បានស្នើធ្វើការកែប្រែច្បាប់នោះ ប៉ុន្តែវាជាការឥតប្រយោជន៍ ដោយត្រូវបានបដិសេធ ។ ដោយហេតុនោះ គណបក្សសាធារណរដ្ឋរបស់ ព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ សិរិមតៈ និងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ របស់ អ៊ិន តាំ បានបដិសេធមិនចូលរួមប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតសម្រាប់ សភាទាំង២នោះឡើយ ។
- ១៩៧២ របបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ដែលមាន លន់ នល់ ជាប្រធានាធិបតី មានអាយុកាលតែ៥ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ គឺចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧០ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៥ ប៉ុន្តែមានការផ្លាស់ប្តូរគណៈរដ្ឋមន្ត្រីជាច្រើនលើកច្រើនគ្រា ។ នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ គឺចាប់ថ្ងៃទី៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧១-១២ មីនា ១៩៧២ នោះ អ៊ិន តាំ ត្រូវបានតែងតាំងជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទទួលបន្ទុកក្រសួងមហាផ្ទៃ ។ ឆ្លងកាត់រដ្ឋាភិបាលចំនួន២ទៀត គឺរដ្ឋាភិបាលរបស់ សឺង ង៉ុក ថាញ់ និង ហង្ស ធុនហាក់ មក អ៊ិន តាំ បានត្រូវតែងតាំងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី នៅថ្ងៃទី១៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៣ ។
- ១៩៧៣ ថ្ងៃទី១៤ ខែតុលាឆ្នាំ ១៩៧៣ អ៊ិន តាំ បានដាក់ពាក្យលាលែង ពីតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ប៉ុន្តែត្រូវបានប្រធានាធិបតី លន់ នល់ បដិសេធ ព្រោះប្រធានាធិបតី យល់ឃើញថា ការលាលែងពីតំណែងរបស់ អ៊ិន តាំ អាចនាំមកនូវផលលំបាកច្រើនសម្រាប់ សាធារណរដ្ឋខ្មែរ នៅក្នុងសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ ត្បិតរដ្ឋាភិបាលនិរទេសរបស់សម្តេចនរោត្តម សីហនុ ក៏ទាមទារយកអាសនៈ ឬ ភាពជាតំណាងកម្ពុជា នៅ អង្គការសហប្រជាជាតិយ៉ាងប្រផិតប្រផើយណាស់ដែរ ។
- ១៩៧៣ ថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូឆ្នាំ ១៩៧៣ បន្ទាប់ពីការជជែកដ៏តានតឹងមក មហាសន្និបាត អ.ស.ប បានផ្តល់អាសនៈឱ្យសាធារណរដ្ឋខ្មែរធ្វើជាតំណាងកម្ពុជាម្តងទៀតយ៉ាងប្រផិតប្រផើយនាំមុខក្រុមរបស់សម្តេចសីហនុ ។ ថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៣ បន្ទាប់ពីទទួលបានអាសនៈនៅអង្គការសហប្រជាជាតិមក អ៊ិន តាំ បានដាក់ពាក្យសុំលាលែងពីតំណែងម្តងទៀត ។ ម្តងនេះសំណើរបស់គាត់ត្រូវបានប្រធានាធិបតី លន់ នល់ ព្រមទទួលភ្លាម ។ ហេតុនេះឋានៈជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់ អ៊ិន តាំ នារបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ត្រូវបានបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី៧ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៣នោះឯង ហើយអ្នកដែលត្រូវឡើងមកជំនួសគាត់ គឺ ឡុង បូរ៉េត ។ គិតទៅ អ៊ិន តាំ បានកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីយៈពេល៧ខែ ។
- ១៩៧៣ ទោះយ៉ាងណា អ៊ិន តាំ បានរើរុះគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់គាត់ឡើងវិញនៅថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧៣ ។ ដោយហេតុនេះ រដ្ឋាភិបាលទី១ របស់គាត់បានត្រូវបញ្ចប់នៅត្រឹមថ្ងៃទី២២ តុលា នាឆ្នាំនោះឯង ហើយរដ្ឋាភិបាលទី២ របស់គាត់ក៏បានចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ ១៩៧៣ នោះដែរ
- ១៩៧៥ នៅពេលពួកខ្មែរក្រហមវាយបែកទីក្រុងភ្នំពេញ លោកអ៊ិន តាំ កំពុងស្ថិតនៅឯចម្ការ របស់លោកនៅឯ ប៉ោយប៉ែត លោកបាននាំគ្រួសាររត់ភៀសខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសថៃ ហើយបានចាប់ផ្ដើមធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងនឹងរ បបខ្មែរក្រហម ប៉ុន្តែត្រូវបានអាជ្ញាធរថៃ មិន សប្បាយនិងសកម្មភាពលោក ក៏ចាប់បញ្ជូនលោកចេញពីប្រទេសថៃ ទៅប្រទេសបារាំង។
- ១៩៧៥ លុះក្រោយមក គាត់ត្រូវបានដាក់ឱ្យនៅតាមកម្មវិធីដែលរៀបចំ ដើម្បីទាក់ទាញកម្មាភិបាលកុម្មុយនិស្ត បន្ទាប់ពីបានចូលនិវត្តន៍ពីនយោបាយ និងរស់នៅជាមួយគ្រួសារ និងពួកអ្នកគាំទ្រគាត់ នៅខេត្តបាត់ដំបង ។ នៅពេលដែលពួកខ្មែរក្រហមបានចូលកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញនាខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ អ៊ិន តាំ បានកំពុងរស់នៅឯកសិដ្ឋានរបស់គាត់ ឯប៉ោយប៉ែត ។ គាត់ស្ទើរតែត្រូវបានពួកខ្មែរក្រហមសម្លាប់ ប៉ុន្តែគាត់បានភៀសខ្លួនចូលប្រទេសថៃ ហើយមានបំណងរៀបចំទ័ពព្រៃប្រឆាំងពួកខ្មែរក្រហមនៅតាមតំបន់ព្រំដែន ។ ទោះយ៉ាងណា សកម្មភាពនេះមិនសិ្ថតបានយូរឡើយ ដោយសារគាត់ត្រូវបានអាជ្ញាធរថៃនិរទេស ។ គាត់បានទៅប្រទេសបារាំង បន្ទាប់មកនៅឆ្នាំ១៩៧៦ គាត់បានផ្លាស់ ទៅ ស.រ.អា ជាទីដែលគាត់ទទួលបានសិទ្ធិជ្រកកោន ។
- ១៩៧៦ និងនៅឆ្នាំ១៩៧៦ លោកបានទទួលសិទ្ធិជ្រកកោននៅប្រទេសអាមេរិក។
- ១៩៧៧ ចំលើយ សៅ ឡេង ហៅ រ៉េន លេខានៃសេនាធំ ៧០ កងពលទី ២ អំពីប្រវត្តិ និង សកម្មភាពរបស់ សៅ ឡេង ហៅ រ៉េន ផ្ទាល់ សៅ ឡេង ហៅ រ៉េន ធ្វើគិញ អោយ អ៊ិន តាំ ឆ្នាំ ១៩៦៣ ។ ឆ្នាំ១៩៦៧ អ៊ិន តាំ អោយ ចូលបង្កប់ក្នុងជួរបដិវត្តិន៍ ធ្វើជាយុវជននៅភូមិចាប ។ ឆ្នាំ ១៩៧០ អង្គការបានចាត់តាំងអោយធ្វើប្រធាន យោធាស្រុកបាត់ដ់បំង ធ្វើសកម្មភាពបង្កើនកំលាំងក្បត់ក្នុងអង្គភាព បំផ្លាញកំលាំងបដិវត្តិន៍ដោយអ្ញោយ ទ័ពចូលវាយខ្សែត្រៀមខ្មាំង បណ្តាលអោយទ័ពស្លាប់ជាច្រើន បំផុសុយុវជនអោយខ្លាចសមរភូមិ រត់ទៅ ផ្ទះ និង ទំនាក់ទំនង អ៊ិន តាំ អោយជួយជាកំលាំងក្នង្លុការធ្វើរដ្ឋប្រហារ វាយយកខេត្តបាត់ដំបង រហូត ត្រូវអង្គការចាប់ខ្លួននៅ ខែ៨ ឆ្នាំ ១៩៧៧ ។
- ១៩៧៩ ថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ របបខ្មែរក្រហមរបស់ប៉ុល ពត ត្រូវបានផ្តួលរំលំ ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋាភិបាលលើកបន្តុបដោយវៀតណាម ។ សម្តេចសីហនុ បានបង្កើតចលនាហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច (FUNCINPEC) ប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលមួយនេះ ។ លោក អ៊ិន តាំ គឺជាមេ បញ្ជាការនៃកងទ័ពម៉ូលីណាកា (MOULINAKA) របស់សម្តេចសីហនុ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៨៥ ទើបតំណែងនេះត្រូវបានជំនួសដោយព្រះអង្គម្ចាស់នរោត្តម រណប្ញទ្ធិ ។
- ១៩៩៣ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣ ក្រោយប្រទេសខ្មែរទទួលបានសន្ធិសញ្ញា ទីក្រុងប៉ារីស នៅថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១ ប្រទេសខ្មែរបានរៀបចំការបោះឆ្នោតដោយអ៊ិនតាក់ លោក អ៊ិន តាំ បានវិលត្រឡប់មកស្រុកខ្មែរម្ដងទៀត ហើយបង្កើតគណបក្សមួយ ឈ្មោះគណបក្ស សម្ព័ន្ធសាធារណរដ្ឋ ជាបក្សរបស់ចេង ហេង/ ហេង ស៊ិន ដើម្បីចូលប្រកួតប្រជែងយកអាសនៈនៅសភាធម្មនុញ្ញ ក៏ប៉ុន្តែត្រូវទទួលបរាជ័យ ដោយគ្មានបានជាប់ឆ្នោតមួយអាសនៈឡើយ។
- ១៩៩៣ បន្ទាប់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីសមក ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបោះឆ្នោតរៀបចំដោយ អ.ស.ប (UNTAC) ។ អ៊ិន តាំ បានស្ថាបនាគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ របស់គាត់ឡើងវិញ សម្រាប់បោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៣នោះ ប៉ុន្តែគណបក្សរបស់គាត់ពុំបានជោគជ័យ ។ ឆ្នាំ១៩៩៧ គណបក្សគាត់ ធ្វើសម្ព័ន្ធភាពជាមួយ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា (CPP) ។ អ៊ិន តាំ បានអនិច្ចកម្មនៅទីក្រុង ឆេនដ៍ល័រ រដ្ឋអារីហ្សូណា ភាគនិរតី នៃសហរដ្ឋ អាមេរិក នាឆ្នាំ២០០៦ ៕
- ២០០៦ លោក អ៊ិន តាំ បានទទួលមរណភាពនាថ្ងៃទី០១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០៦ នៅឯក្រុង Chandler រដ្ឋ Arizona ប្រទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងជន្មាយុ៩០ ដោយជរាពាធ។
No comments:
Post a Comment