Sunday, July 30, 2017

រាជសំភារចៅពញាតូ ១៦២៩ - ១៦៣៤


  1. នៅពេលព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី ២ យាងចូលសុវណ្ណគត ព្រះឧទ័យ ជាឧបរាជ (បងព្រះជ័យជេដ្ឋាទី ២) បានដណ្ដើមរាជ្យអំពីកូនព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី ២ (ការដណ្ដើមរាជ្យរវាងក្មួយនឹងមា បានផ្ទុះជាសង្គ្រាមក្នុងស្រុកក្លាយទៅជាសោកនាដកម្មដ៏សោកសៅមួយក្នុងរាជវង្សានុវង្សក្សត្រអង្គនេះ តរៀងមក) ។
  2. ចៅពញាតូ បានគ្រងរាជ្យនៅឆ្នាំ ១៦២៥ ហើយទ្រង់សុវណ្ណគតទៅវិញនៅឆ្នាំ ១៦៣១ ។ ក្សត្រានេះត្រូវបានជ័យជេដ្ឋាទី ២ ជាព្រះរាជបិតា អប់រំយ៉ាងហ្មត់ចត់  ។ ចៅពញាតូមានគូដណ្ដឹងម្នាក់ គឺព្រះនាង អង្គវត្តី  ។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែល ចៅពញាតូ ទ្រង់ព្រះផ្នួសនៅឡើយ ព្រះឧទ័យ ជាមា បានរៀបអភិសេកព្រះនាងអង្គវត្តី  ។
  3.  ក្រោយមក, ចៅពញាតូចាកព្រះផ្នួស, លបទាក់ទងព្រះនាងអង្គវត្តីគេចភៀសខ្លួនចេញពីវាំង  ។ ប៉ុន្តែ ព្រះឧទ័យចាប់បានទ្រង់ក៏ធ្វើគត់ក្សត្រទាំងពីរអង្គនោះទៅ  ។ នៅឆ្នាំ ១៦៤០ ព្រះឧទ័យបានលើករាជ្យឲ្យទៅកូនរបស់ខ្លួនគឺ អង្គនន់  ។ ពីរឆ្នាំក្រោយមក ចៅពញាចន្ទ(កូនទី ៣ របស់ជ័យជេដ្ឋាទី ២) បានក្រោកឡើងប្រឆាំងរួចក៏បានធ្វើគត់ ព្រះឧទ័យ និងអង្គនន់  ។ឃាតកម្មខាងលើនេះ បានធ្វើឲ្យសង្គ្រាមក្នុងស្រុកផ្ទុះឡើងជាថ្មីទៀត រហូតទល់នឹងរាជ្យជ័យជេដ្ឋាទី ៤  ។ចៅពញាចន្ទ ទ្រង់ព្រះនាម ព្រះរាមាចូលសាសន៍ មានអគ្គមហេសីជាជាតិជ្វា  ។
  4.  ចំណែកព្រះបទុមរាជាវិញ (កូនរបស់ព្រះឧទ័យ) កាលបើឃើញចៅពញាចន្ទធ្វើគត់បិតានិងព្រះរៀមរបស់ខ្លួនដូច្នោះ ក៏តាំងបង្កទ័ព ក្រោកប្រឆាំងពញាចន្ទភ្លាមដែរ  ។ ប៉ុន្តែ ត្រូវទទួលបរាជ័យ ក៏ភៀសខ្លួនទៅពឹងមហេសីជ័យជេដ្ឋាទី ២ ដែលជាជាតិយួនឲ្យជួយច្បាំង  ។ ក្សត្រីជាតិយួននេះ ធ្វើអន្តរាគមន៍ភ្លាម ដោយនាំទ័ព (ជនជាតិយួន) ដែលទើបតែរំដោះរួចពីនឹមពួកតុងកឹង  ។ លនោះ ចៅពញាចន្ទត្រូវយួនចាប់ឃុំក្នុងទ្រុងដែក រួចបន្ទាប់មកទ្រង់សុវណ្ណគត់  ។ ព្រះបទុមរាជាឈ្នះសង្គ្រាម (ដោយសារយួនជួយ) ក៏ឡើងសោយរាជ្យហើយទ្រង់សុវណ្ណគត់នៅឆ្នាំ ១៦៧២  ។ ព្រះអង្គជី ជាបុត្រច្បង ឡើងស្នងរាជសម្បត្តិ  ។ ប៉ុន្តែ ក្រោយមក ព្រះអង្គជីត្រូវយួនធ្វើគត់ ដើម្បីលើកអង្គនន់ ជាឧបរាជ  ។ 
  5.  ពេលព្រះអង្គជីសុគត់ ប្អូនរបស់ក្សត្រអង្គនេះ ឡើងគ្រងរាជ្យ ទ្រង់សន្មតិនាមហៅថា ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី ៤  ។កម្ពុជាក្រោមមិនមែនវៀតណាមខាងត្បូងទេ  ។ ប្រទេសដែលហៅថា វៀតណាមខាងត្បូង គឺជាដែនដីរាប់ចាប់តាំងពីខ្សែស្របទី ១៧ ឆ្ពោះទៅប៉ែកខាងជើង  ។ ចំណែកប្រទេសកម្ពុជាក្រោម ឬ កូសាំងស៊ីន គឺជាដែនដីស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសវៀតណាមខាងត្បូង ចុះមកទល់និងសមុទ្រចិន និងឈូងសមុទ្រសៀម  ។ នៅក្នុងសតវត្សន៍ទី ១៦, ១៧, ១៨ សាកលលោកមិនទាន់ស្គាល់ឈ្មោះកូសាំងស៊ីនទេ គេស្គាល់ឈ្មោះមួយទៀតសម្រាប់ភូមិភាគនេះ គឺប្រទេសកម្ពុជា  ។
  6. ជនជាតិយួនបានចូលមករាតត្បាតទឹកដីកម្ពុជាក្រោមពីឆ្នាំ ១៦៣០ ប៉ុន្តែ ពុំទាន់បានកាន់កាប់ទឹកដីរបស់ខ្មែរនេះផ្ទាល់នៅឡើយ ព្រោះប្រជារាស្ត្រដែលជាម្ចាស់ទឹកដី បានធ្វើសង្គ្រាមប្រឆាំងតបត ទល់នឹងជនជាតិយួនជានិច្ច  ។ ជនជាតិយួនបានល្បងដណ្ដើមយកទឹកដីកម្ពុជាក្រោម ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៦៣០ មកទល់នឹង ១៨៥៩ (ក្នុងរយៈពេលអាណានិគមនិយមបារាំងសែសត្រួតត្រាដែនដីកម្ពុជាក្រោមពេញបន្ទុក)  ។នៅចំពោះមុខការតស៊ូដ៏ខ្លាំងក្លារបស់ប្រជារាស្ត្រខ្មែរក្រោម ស្ដេចយួនបានចុះសន្ធិ្ធសញ្ញាមួយជាមួយអាណានិគមបារាំង នាថ្ងៃទី ១៥ មីនា ១៨៧៤ ដោយស្ដេចយួនបានប្រកាសថា យួនគ្មានសិទ្ធិលើទឹកដីកម្ពុជាក្រោមឡើយ  ។

1 comment: