ប្រវត្តិសាស្រ្ត ខ្មែរ: ការបោះឆ្នោតភូមារ

Sunday, March 28, 2021

ការបោះឆ្នោតភូមារ

ការបោះឆ្នោតភូមារ មានតាមឆ្នាំដូចតទៅ 1922, 1925, 1928, 1932, 1936, 1947, 1951–52, 1956, 1960, 1974, 1978, 1981, 1985, 1990, 2010, 2015, 2020 ដែល្រឹនិងវិភាគ អំពីការបោះឆ្នោតនេះគិតត្រឹមឆ្នាំ ១៩៩០ ចុះមក គឺ៖

ការបោះឆ្នោតភូមារ ឆ្នាំ ១៩៩០ ធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ២៧/០៥/១៩៩០ លទ្ធផលឈ្នះឆ្នោតបានទៅ អ៊ុង សានស៊ូជី នៃគណក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិប្បតេយ្យ National League for Democracy (NLD), ដោយមានអាសនៈ ៣៩២/៤៩២ អាសនៈ ប៉ុន្តែខាងយោធាភូមារនៅ ណៃពិដោ ប្រកាសមិនទទួលយលលទ្ធផលបោះឆ្នោត ដោយបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាសន្តិភាព និងេអភីវឌ្ឈន៍ State Peace and Development Council ដើម្បីដឹកនាំប្រទេសតាំងពីពេលនោះតមកដល់ឆ្នាំ ២០២១ នេះ។មូលហេតុលំអិតនៃការមិនទទួលយកលទ្ធផលបោះឆ្នោត មានដូចជា៖

៨ សីហា ១៩៨៨៖ បដិវត្តន៍ពណ៍លេខកូដ ៨៨៨៨ 8888 Uprising ដឹកនាំ បញ្ជាជាសម្ងាត់ដោយអ៊ុង សានស៊ូជី តាមរយៈសហជីពនិស្សិត ដែលមានមនុស្សស្លាប់ចន្លោះ ៣,០០០ ទៅ ១០,០០០ នាក់ ខណៈការចូលរួមបាតុកម្មមាន

1 million protesters in Yangon
500,000 at Shwedagon Pagoda^[1]
500,000 at Downtown Yangon
100,000 in Mandalay^[2]
50,000 in Sittwe^[2]
Unknown number of others countrywide

កញ្ញា ១៩៨៨៖ ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋ និង ស្តារសន្តិសុខសាធារណៈ the State Law and Order Restoration Council (SLORC ចេញប្រកាសស្តីពីការរៀបចំបោះឆ្នោតសេរី ពហុបក្ស ក្នុង គ្រានោះ គឺ អ៊ុងសាន ស៊ូជី ចេញមុខសម្របសម្រួលស្ថានការណ៍។ ប្រកាសនោះចេញផងដែរថា យោធានឹងមិនបន្តកាន់អំណាចរយៈពេលយូរទៀត។
ខែ ០៥ ឆ្នាំ ១៩៨៩ សកលវិទ្យាល័យនានាដែលបិទកាលអំឡុងបៈបោរត្រូវបានបើកឡើងវិញជាផ្លូវការ និងកំណត់ថ្ងៃបោះឆ្នោតគឺ ខែ ០៥ ឆ្នាំ ១៩៩០
ថ្ងៃទី ២៧ ឧសភា ១៩៩០ ត្រូវបានគេប្រកាសធ្វើជា រូបមន្ត ៩,២៧ ឧសភា (២ +៧=៩) និងនៅ អាទិទ្យទី បួន នៃខែ ប្រាំ ( ៤ +៥= ៩)
គណបក្សចូលរួមឃោសនាបោះឆ្នោត មាន ៩៣ បក្ស ( ១៩ បក្សជនជាតិ )ស្មើរ ២ុំ២៩៧ បេក្ខជន
រូបតំណាងបក្សរបស់យោធា គឺ គួរស្រូវ ឯរូបបក្ស ប្រឆាំងរបស់ អ៊ុងសានស៊ូជី គឺ មួកស្លឹក/មួកចំប៉ើង ដែល អ្នកគាំទ្របក្សប្រឆាំង យករូបគួរស្រូវទៅចងទ្រាប់បាតជើង របៀបមើលងាយ ពុទ្ធសាសនា និង ពួកមួករូបបក្ស អ៊ុងសានស៊ូជី របៀបលើកតំឡើង ដូច្នេះបង្ករក្លាយជាជម្លោះ ហើយនាយករដ្ឋមន្រ្តីយោធាភូមារត្រូវបានគេចាប់ដាក់គុក ដោយសារនិយាយរិះគន់ អ៊ុង សានស៊ូជី។
អ្នកកាសែតបរទេស ១៦ នាក់ ត្រូវបានគេរៀបចំ ផ្តល់វីសាឲ្យ ដោយមិនដឹងខ្លួនគឺ ០២ ថ្ងៃ មុនការបោះឆ្នោត
ក្រោយលទ្ធផលប្រកាស ០២ ខែ យោធាភូមារ ប្រកាសច្រានចោលលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត ដោយសំអាងថា លទ្ធផលនេះនាំឲ្យ បែកបាក់សហភាពភូមារ។
អ៊ុង សានស៊ជី ជាមន្រ្តីបំរើរដ្ឋាភិបាលយោធា ដូច្នេះការរិះគន់ ស៊ូជី គឺជាការរិះគន់យោធាដែរ។ បន្ទាប់ពីការច្រានចោលលទ្ធផលឆ្នោត មនុស្សជាច្រើនចាកចេញក្រៅប្រទេស បង្កើតសម្ព័ន្ធប្រឆាំងក្រៅប្រទេស ចំណែក ស៊ូជី ត្រូវចាប់ឃុំខ្លួន។

Party		Votes	%	Seats
	National League for Democracy	7,934,622	59.87	392
	National Unity Party	2,805,559	21.17	10
	Peasants National Unity Organisation (NUP)	300,906	2.27	0
	League for Democracy and Peace	243,023	1.83	0
	Shan Nationalities League for Democracy	222,821	1.68	23
	Union National Democracy Party	196,518	1.48	1
	Arakan League for Democracy	160,783	1.21	11
	Workers Unity Organisation (NUP)	153,854	1.16	0
	Mon National Democratic Front	138,572	1.05	5
	National Democratic Party for Human Rights	128,129	0.97	4
	Party for National Democracy	72,672	0.55	3
	Youth Unity Organisation (NUP)	71,517	0.54	0
	Democracy Party	63,815	0.48	1
	Students and Youth League for Mayyu Development	57,088	0.43	0
	Chin National League for Democracy	51,187	0.39	3
	Democratic Front for National Reconstruction	38,203	0.29	0
	Union Paoh National Organisation	35,389	0.27	3
	Arakan People's Democratic Front	29,115	0.22	0
	Ta'ang National League for Democracy	23,975	0.18	2
	Union Danu League for Democracy Party	23,145	0.17	1
	Mro or Khami National Solidarity Organisation	22,778	0.17	1
	Zomi National Congress	18,638	0.14	2
	Democratic Organisation for Kayan National Unity	16,553	0.12	2
	Union Karen League	16,518	0.12	0
	Lahu National Development Party	15,796	0.12	1
	Union of Burma (Main) AFPFL	14,443	0.11	0
	Kachin State National Congress for Democracy	13,994	0.11	3
	Kayah State Nationalities League for Democracy	11,664	0.09	2
	Graduates and Old Students Democratic Association	10,634	0.08	1
	Naga Hills Regional Progressive Party	10,612	0.08	2
	Kamans National League for Democracy	10,596	0.08	1
	Kachin State National Democratic Party	10,069	0.08	0
	Lisu National Solidarity	9,397	0.07	0
	United Nationalities League for Democracy	9,389	0.07	1
	Kokang Democracy and Unity Party	9,085	0.07	0
	Democratic Party for New Society	9,031	0.07	0
	Arakan National Unity Organisation	8,663	0.07	0
	Democratic League for the National Races of Shan State	7,210	0.05	0
	Karen National Congress for Democracy	6,776	0.05	0
	Karen State National Organisation	6,401	0.05	1
	Kachin National Congress	6,304	0.05	0
	Shan State Kokang Democratic Party	6,195	0.05	1
	League of Peasants' Unions	6,037	0.05	0
	Anti-Fascist People's Freedom League	6,029	0.05	0
	Mara People's Party	5,873	0.04	1
	Inn-Tha National Organisation	5,790	0.04	0
	Farmer, Gadu Ganan and Shan National Unity Democratic Headquarters	5,257	0.04	0
	Wa National Development Party	4,676	0.04	0
	Democratic Human Rights Party	4,246	0.03	0
	People's Democratic Party	4,242	0.03	0
	National Peace and Democracy Party	3,988	0.03	0
	Unity and Development Party	3,656	0.03	0
	Free People League of Burma	2,959	0.02	0
	Anti-Fascist People's Freedom League (Original)	2,882	0.02	0
	Peasants' Development Party	2,847	0.02	0
	People's Volunteer Organisation	2,696	0.02	0
	Union for the Improvement of Burmese Women	2,495	0.02	0
	Patriotic Old Comrades' League	2,435	0.02	1
	All Burma National Progressive Democracy Party	2,249	0.02	0
	League of Democratic Allies	2,114	0.02	0
	Arakan Nationalities Democracy Party	2,033	0.02	0
	Patriotic Democratic Youth Front	1,963	0.01	0
	Rakhine National Humanitarian Development Organisation	1,942	0.01	0
	People's Peasants Union	1,894	0.01	0
	National Ethnic Reformation Party	1,782	0.01	0
	Democratic Allies' League	1,619	0.01	0
	Indigenous Collaboration Party	1,241	0.01	0
	Might of New Generation Youth Front	1,224	0.01	0
	Shan State Kachin Democratic Party	1,197	0.01	0
	United League of Democratic Parties	1,174	0.01	0
	United Trade Union Congress	1,128	0.01	0
	National Progressive Youth of Myanmar Naing Ngan	1,013	0.01	0
	National Peace Party	954	0.01	0
	Leading Strength of National Realism Centre	928	0.01	0
	Youths' Solidarity Front	860	0.01	0
	Union People's Future and Democracy Party	848	0.01	0
	All Burma Democratic People's Power Organisation	748	0.01	0
	Democratic People's League	747	0.01	0
	All Burma United Youths Organisation	640	0.00	0
	Patriotic Youth Organisation	609	0.00	0
	Union of Burma Unity Democracy League	604	0.00	0
	United National Congress	575	0.00	0
	Amyothar Party	523	0.00	0
	Anti-Communist, Anti-Socialist, Anti-Totalitarian Free Democracy League	511	0.00	0
	Union of Burma Democratic Front	414	0.00	0
	Union of Kachin Youth	401	0.00	0
	Democratic Labour Party	393	0.00	0
	Shan National Democratic Development Party	366	0.00	0
	National Politics Front (Youth)	354	0.00	0
	Burma United Democratic Party	269	0.00	0
	People's Power Party	158	0.00	0
	Union Stability Party	86	0.00	0
	People's Pioneer Party	70	0.00	0
	Independents	152,228	1.15	6
Vacant		–	–	7
Invalid/blank votes		1,858,918	–	–
Total		15,112,524	100	492
Registered voters/turnout		20,818,313	72.59	–
Source: Democratic Voice of Burma

ការបោះឆ្នោតភូមារ ឆ្នាំ ២០១០ គណបក្ស ប្រឆាំង អ៊ុង សានស៊ូជី ធ្វើពហិការ មិនចូលរួមការបោះឆ្នោត ដោយទាមទារការដោះលែងអ្នកទោស ២,០០០ នាក់ រួមទាំង អ៊ុងសានស៊ូជី។ អ៊ុង សានស៊ូជី បំរើរដ្ឋាភិបាលយោធាភូមារ ដូចមុនឆ្នាំ ១៩៩០។

ការបោះឆ្នោតភូមារ ឆ្នាំ ២០១៥ គណបក្ស អ៊ុងសានស៊ូជី ទទួលបាន ១៣៥ អាសនៈ ។ ដូចមុនដដែល បក្ស អ៊ុង សានស៊ូជី បំពេញការពារជាមួយ បក្សយោធាភូមារ។

Party		Votes	%	Seats	%	+/–^[a]
	National League for Democracy			135	60.3	135
	Union Solidarity and Development Party			11	4.9	118
	Arakan National Party			10	4.5	3
	Shan Nationalities League for Democracy			3	1.3	3
	Ta'ang National Party			2	0.9	1
	Zomi Congress for Democracy			2	0.9	2
	Mon National Party			1	0.4	1
	National Unity Party			1	0.4	4
	Pa-O National Organisation			1	0.4
	All Mon Region Democracy Party			0	0.0	4
	Shan Nationalities Democratic Party			0	0.0	3
	Independent			2	0.9	1
	Others			0	0.0	18
	Military appointees	–	–	56	25.0
Total			100	224	100	–
Source: Myanmar Times,^[19] UEC^[20]

Party		Votes	%	Seats	%	+/–^[a]
	National League for Democracy	12,794,561	57.06	255	58.0	255
	Union Solidarity and Development Party	6,341,920	28.28	30	6.8	229
	Arakan National Party	490,664	2.19	12	2.7	3
	National Unity Party	419,442	1.87	0	0.0	12
	Shan Nationalities League for Democracy	352,914	1.57	12	2.7	12
	Pa-O National Organisation	224,673	1.00	3	0.7
	Myanmar Farmers Development Party	171,821	0.77	0	0.0
	Shan Nationalities Democratic Party	133,486	0.60	0	0.0	18
	National Democratic Force	112,285	0.50	0	0.0	8
	Ta'ang National Party	97,394	0.43	3	0.7	2
	Mon National Party	94,621	0.42	0	0.0
	Kayin People's Party	82,910	0.37	0	0.0	1
	Kachin State Democracy Party	27,877	0.12	1	0.2	1
	Zomi Congress for Democracy	27,142	0.12	2	0.5	2
	Lisu National Development Party	24,096	0.11	2	0.5	2
	Kokang Democracy and Unity Party	13,990	0.06	1	0.2	1
	Wa Democratic Party	8,216	0.04	1	0.2	1
	Independent and others	1,005,617	4.48	1	0.2	11
	Cancelled due to insurgency	–	–	7	1.6	2
	Military appointees	–	–	110	25.0
Total		22,423,629	100	440	100	–
Source: Psephos – Adam Carr's Election Archive^[24]

ការបោះឆ្នោតភូមារ ឆ្នាំ ២០២០ គណបក្ស អ៊ុង សានស៊ូជី ទទួលបានអាសនៈ ២៥៨/៤០០ អាសនៈ។ ក្រុមយោធាមិនទទួលយកលទ្ធផលឆ្នោត ដោយ មានកិច្ចព្រមព្រៀង រវាងអ៊ុងសានស៊ូជី ជាមួយ យោធា ស្តីពី ច្បាប់បោះឆ្នោត ២០០៨ ដែលចែងអំពី កូតាអាសនៈ សម្រាប់យោធា ចំណែក អ៊ុងសានស៊ូជី ទាមទារគោលការណ៍ មិនស្លាប់បង្គាប់ ឬ មិន សហការណ៍ជាមួយយោធា ដោយកាន់កាប់ទាំង ក្រសួង សន្តិសុខ ការពារជាតិ គណរដ្ឋមន្រ្តី នាយករដ្ឋមន្រ្តី ប្រធានាធិបតី។ ពង្រាងរដ្ឋធម្មនុញ្ញាឆ្នាំ ២០០៨ គឺ យោធាកានកាប់ក្រួសួង ការពារជាតិ និង សន្តុសុខជាតិ ដោយបក្សអ៊ុងសានស៊ូជី មានផែនការធ្វើ សភាប្រហារ គឺធ្វើច្បាប់ថ្មី ដូច្នេះ យោធាសម្រេចធ្វើ រដ្ឋប្រហារ មុនសភាប្រជុំ ០២ ម៉ោង !៕

House of Representatives[edit]

Party		Votes	%	Seats	%	+/–
	National League for Democracy			258	58.6	3
	Union Solidarity and Development Party			26	5.9	4
	Shan National League for Democracy			13	3.0	1
	Arakan National Party			4	0.9	8
	Ta'ang National Party			3	0.7
	Pa-O National Organisation			3	0.7
	Mon Unity Party			2	0.5	2
	Kayah State Democratic Party			2	0.5	2
	Kachin State People's Party			1	0.2
	Arakan Front Party			1	0.2	1
	Wa National Party			1	0.2
	Zomi Congress for Democracy			1	0.2	1
	Kokang Democracy and Unity Party			0	0.0	1
	Lisu National Development Party			0	0.0	2
	Wa Democratic Party			0	0.0	1
	Independents			0	0.0	1
	Cancelled due to insurgency	–	–	15	3.4	8
	Military appointees	–	–	110	25.0
Total			100	440	100	–
Source: ^[41]^[38]^[39]

តារាងបញ្ជីគណបក្សបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០២០
-          បក្សសរុបរួម ៩៣ បក្ស
-          គណបក្សជនជាតិភាគតិចចំនួន ៥៤ បក្ស
-          ៣៩ បក្សជា សម្ព័ន្ធនៃបក្ស  អ៊ុង សានស៊ូជី