Thursday, March 18, 2021

រដ្ឋ Chin State

Brunei  ព្រុយណេ Cambodia កម្ពុជា  Indonesia ឥណ្ឌូនេស៊ី  Laos ឡាវ Malaysia ម៉ាឡេស៊ី Myanmar ភូមារ  Philippines ហ្វីលីពីន Singapore សាំងហ្គាពួ  Thailand ថៃ Vietnam វៀតណាម  ប្រទេស ទីម័រខាងកើត រដ្ឋ Yangon Region រដ្ឋ Mandalay Region រដ្ឋ Magway Region រដ្ឋ Sagaing Region រដ្ឋ Bago Region រដ្ឋ Ayeyarwady Region រដ្ឋ Taninthayi Region រដ្ឋ រដ្ឋ Burmar/ Nay Pytaw ណៃពិដោ រដ្ឋ Kachin State រដ្ឋ Kayah State រដ្ឋ Kayin State (Karen State) រដ្ឋ Chin State រដ្ឋ មន Mon State រដ្ឋ Rakhine State រដ្ឋសាន Shan State (រួម រដ្ឋ វ៉ា Wa State) ប្រទេស អាស៊ាន ១១
ជំលោះក្នុងរដ្ឋនេះ គឺកងទ័ព Arakam (ရက္ခိုင့်တပ်တော်) ជាកងទ័ពពុទ្ធសាសនា  ដែលច្បាំងជាមួយ រកងទ័ពដ្ឋាភិបាល កាន់ពុទ្ធសាសនាដូចគ្នា នៅលើទឹកដី រដ្ឋ Chin ដែលប្រជាជនកាន់់សាសនាគ្រឹស្ត ៨៦%។ ប្រជាជននៃ រដ្ឋ Arakan មានប្រមាណ ២ លាននាក់ ច្បាំងប្រឆាំង មូស្លីមផង ប្រឆាំង គ្រស្តីផង ដូច្នេះ បានជា ខណ កងទ័ពពុទ្ធសាសនានៃភូមារ ប្រឈមជាមួយ កងទ័ព ឥស្លាម Royingya នាំឲ្យកងទ័ព AA របស់  Arakan Army មានការរីកចម្រើនខ្លាំងក្លាដល់ជាង ៣០,០០០ នាក់។ រដ្ឋនេះមានឈ្មោះថា Chin ដោយសារមាន ជនជាតិ Chin ច្រើនជាងគេ។

ផែនទី សមរភូមិ ឆ្នាំ ២០២៤
សភាពការណ៍សឹកនៅភូមារ៖ កងទ័ពបះបោរ ឈ្មោះ Arakan បានវាយយកបាន ទីក្រុងធំមួយនៅជាប់ព្រំដែន ឥណ្ឌា ព្រមទាំង រឹបអូសអាវុធ គ្រាប់សេវ រថក្រោះ រថពាសដែក គ្រាប់បែកទំលាក់ពីយន្តហោះផង ដែលទីក្រុងនោះ ស្ថិតក្រោមតំបន់ប្រតិបត្តិការសឹកនៃ កងពលតូចលេខ ៩ របស់ភូមារ។ កងទ័ពរដ្ឋាភិបាលភូមារ ដឹកនាំដោយទ័ពព្រះពុទ្ធសាសនា ចំណែក កងទ័ពរបស់ Arakan ក៍ជាកងទ័ពព្រះពុទ្ធសាសនាដូចគ្នា ដូច្នេះ ករណីចាញ់សង្រ្គាម រឹបអូសអាវុធច្រើនសន្ធឹក បែបនេះ អាច (១) កងទ័ពមិនច្បាំងព្រោះគិតថាសុទ្ធតែព្រះពុទ្ធសាសនាដូចគ្នា (២) អាចជា សេណារីយោ បញ្ជូនអាវុធ គ្រាប់រំសេវឲ្យ ទ័ពបះបោរ សម្រាប់ប្រយុទ្ធជាមួយ ទ័ពគ្រឹស្តិសាសនារបស់ អ៊ុងសានស៊ូជី និង ទ័ពឥស្លាមគាំទ្រដោយ ឥណ្ឌា បឹងក្លាដេស ៕


Chin State (Burmese: ချင်းပြည်နယ်; MLCTS: hkyang: pranynai, pronounced [tɕʰɪ́ɰ̃ pjìnɛ̀]) is a state in western Myanmar. The 36,019-square-kilometre (13,907 sq mi) Chin State is bordered by Sagaing Division and Magway Division to the east, Rakhine State to the south, Bangladesh to the south-west, and the Indian states of Mizoram to the west and Manipur to the north. The population of Chin state is about 478,801 in 2014 census.[4] The capital of the state is Hakha. The state is a mountainous region with few transportation links. Chin State is sparsely populated and remains one of the least developed areas of the country. Chin State has the highest poverty rate of 73% as per the released figures from the first official survey.[5] The official radio broadcasting dialect of Chin is Falam. There are 53 different subtribes and languages in Chin State. There are nine townships in Chin State. Hakha, Thantlang, Falam, Tedim, Tonzang, Matupi, Mindat, Kanpetlet and Paletwa townships. In 1896, it became a part of Pakokku Hill Tracts Districts of British Burma until January 4, 1948. Only Paletwa township became a part of Arakan Hill Tracts District of British Burma.

ប្រវត្តិសាស្រ្តសង្ខេប
  1. ឆ្នាំ ១២៨៧ រដ្ឋ បាកានដួលរលំ   Pagan Kingdom  រដ្ឋ Chin ជារដ្ឋតូចមួយ ក្នុងដែនដី រដ្ឋ Shan 
  2. ឆ្នាំ ១៥៥៩ អាណាចក្រភូមិរគ្រប់គ្រង រដ្ឋ  Chin
  3. ឆ្នាំ ១៧៣០ រដ្ឋ Manipuri Kingdom គ្រប់គ្រង ទឹកដី Chin 
  4. ឆ្នាំ ១៨៨៥ សង្រ្គាម អគ្លេស  ភូមារ លើកទី ៣  Third Anglo-Burmese War of 1885 
  5. ឆ្នាំ ១៨៩០ ជនជាតិអាមេរិកកាំង បានមកដលទឹកដី  រដ្ឋ Chin ប្រជាជនស្ទើរទាំងអស់បាន ផ្លាស់ប្តូរសាសនាទៅជាសាសនា គ្រឹស្ត Christianity.
  6. ឆ្នាំ ១៨៩៦ ចលនាបៈបោរប្រឆាំង អាណានិគមនអគ្លេស ទឹកដីនេះ ក្លាយជាផ្នែកមួយរបស់ ភូមារ
  7. ឆ្នាំ ១៩៤៣ កងទ័ព ជប៉ុន ចូលកាន់កាប់តំបន់ Chin 
  8. ឆ្នាំ ១៩៤៧ រដ្ឋធម្មនុញ្ញភូមារ អនុញ្ញាតិឲ្យ Chin State បំបែករដ្ឋ បន្ទាប់ពី ឯករាជ្យ ១០ ឆ្នាំ ( 1947 Constitution of Burma )
រដ្ឋ Chin មានប្រជាជនសរុប ៤៧៨,៨០១ នាក់ ក្នុងនោះ
  1. Christianity 85.4%
  2. Theravada Buddhism 13.0%
  3. Laipian 1.1%
  4. Animism 0.4%
  5. Islam 0.1%
មាន ៥៣​ ជនជាតិធំៗ គឺ Chin comprises 53 different ethnic groups Possibly originally a list of tax rate districts. With the highest tax first.
33. Chin
34. Meithei (MeiteiKathe)
35. Saline
36. Ka-Lin-Kaw (Lushay)
37. Khumi (Khami)
38. Mro-Khimi people
39. Khawno
40. Kaungso
41. Kaung Saing Chin
42. Kwelshin(Khualsim)
43. Kwangli (Sim)
44. Gunte (Lyente; Falam)
45. Gwete (Guite)
46. Ngorn (Chin, Ngawn)
47. Siyin (Sizaang), (Sizang)[5]
48. Sentang
49. Saing Zan
50. Za-How(Zahau)
51. Zotung
52. Zo-Pe
53. Zo
54. Zahnyet (Zanniet)
55. Tapong
56. Tiddim (Hai-Dim)
57. Tay-Zan
58. Taishon (Tashon)
59. Thado
60. Torr (Tawr)
61. Dim
62. Dai (Yindu)
63. Naga
64. Tangkhul
65. Malin
66. Panun
67. Magun
68. Matu
69. Miram (Mara, Shendu, Lakher, etc.)
70. Mi-er
71. Mgan
72. Lushei (Lushay)
73. Laymyo
74. Lyente
75. Lautu
76. Lai (Haka Chin)
77. Laizao
78. Mro (Wakim)
79. Hualngo
80. Anu
81. Anun
82. Oo-Pu
83. Lhinbu
84. Asho (Plain)
85. Rongtu

No comments:

Post a Comment