សាសនាធំៗក្នុងលោក

ថ្ងៃ ទី ២៦ កុម្ភះ និង ៥ មីនា
សាសនាធំៗក្នុងលោក

សាសនាជាអ្វី?
            សាសនា គឺ ជាប្រព័ន្ធនិមិត្តរូប ដែលដើរតួក្នុងការបង្កើតនូវអារម្មណ៍ទាំង ឡាយប្រកប ដោយអំណាច ការរាលដាល និងជាប់លាប់យូរអង្វែង ព្រមទាំងការ ជំរុញចិត្តក្នុងប្រជាជន ដោយ គំនិតដ៏ជាក់លាក់ តាមរបៀបទូទៅមួយនៃសន្ដិភាព ហើយរុំព័ទ្ធនូវគំនិតទាំងឡាយ ដោយអាការៈ នៃសច្ចៈភាពមួយដែលអារម្មណ៍ និងការជំរុញចិត្តទាំងឡាយនោះហាក់ដូចជាប្រាកដនិយមតែមួយ ប៉ុណ្ណោះ។
សាសនាធំៗមាន៖
ពុទ្ធ អ៊ីស្លាម  ព្រហ្មណ៍ ហិនណ្ឌូ គ្រីស្ទ ចិន(ខុងជឺ )
សាសនា គឺជា អាភៀននៃប្រជាជន ជាការជឿលើព្រះជាម្ចាស់ ជាការដឹកនាំទៅរក ផ្លូវល្អ ជីវិតសុខសាន្ដ និងត្រឹមត្រូវ ជាជីវិតខាងវិញ្ញាណ......។
            សាសនាធំៗនៅកម្ពុជាមាន៖

1. ·         ព្រហ្មញ្ញសាសនា ឬសាសនាព្រាហ្មណ៍ ឬសាសនាហិណ្ឌូ (មានដើមកំណើតមកពីឥណ្ឌា)។ លេខ៣
2. ·         ពុទ្ធសាសនា (មានដើមកំណើរនៅប្រទេសនេប៉ាល់) លេខ ៤
3. ·         អ៊ីស្លាមសាសនា (នៅប្រទេស ឥណ្ឌា) លេខ២
4. ·         សាសនាចិត (នៅប្រទេសចិន) លេខ៥
5. ·         គ្រីស្ទសាសនា (នៅប្រទេស អ៊ីស្រអែល) លេខ១

កំណត់ចំណាំ        ព្រហ្មញ្ញសាសនាចូលមកកម្ពុជរដ្ឋមុនពុទ្ធសាសនា។
សាសនា ហិណ្ឌូ គឺជាសំយោគនៃសាសនាផ្សេងៗក្នុងំណាក់កាលថ្មី ដោយផ្អែកលើទស្សនៈ ទ្រឹស្ដីនៃសាសនាព្រាហ្មណ៍ ឬអាចនិយាយថាជាកវិវត្តន៍ថ្មី នៃសាសនាព្រាហ្មណ៍។
កំណត់ចំណាំ ៖សាសនាហិណ្ឌូមិនមែនជាសំយោគនៃសាសនាផ្សេងទៀតទេ។
សាសនាព្រាហ្មណ៍ គឺពីព្រោះតែពួកព្រាហ្ម៍
v  សម័យវេទនិយម (ឆ្នាំ ១៥០០-៥៥០មុន គ ស។
v  សម័យព្រាហ្មណ៍និយម (ឆ្នាំ ៥៥០-សតវត្តសរ៍ទី ១០ នៃ គ.ស)
v  សម័យហិណ្ឌូនិយម (ចាប់ពីសតវត្សទី១០ ដល់បច្ចុប្បន្ន)
សាសនាព្រាហ្មណ៍ ត្រូវបាននាំចូលមកប្រទេសឥណ្ឌាដោយ អរ្យ ឬអារ្យ័នហើយនៅសម័យ វេទនិយម គេជឿថា មានអទិទេព ធំៗ ៣ អង្គដែលបង្កើតលោក៖
Ø  បុរុសៈ (តាមជំនឿសម័យ សំហិតា ឆ្នាំ ១៥០០ មុន គ.ស)
Ø  ប្រជាបតិ (តាមជំនសម័យ ព្រាហ្មណ៍ឆ្នាំ ៧៥០​មុន គ.ស)
Ø  ព្រហ្ម (តាមជំនឿសម័យ ឧបនិស័ទ ឆ្នាំ ៥៥០ មុន គ.ស)
នៅសម័យព្រាហ្មណ៍ គេលើកតម្កើងព្រះព្រហ្ម ថាព្រះព្រហ្មជាអ្នកកសាងលោក។ លុះដល់ចុងសម័យវេទ គឺសម័យ ឧបនិស័ទ គេនៅតែជឿថា ព្រះព្រហ្មជាអទិទេពដដែល។
ជំនឿនាចុងសម័យវេទ គេជឿថា មនុស្សម្នាក់ៗមាន៖
1.     ព្រហ្ម័ន (គែជាព្រលឹងមេ ព្រលឹងសាកល ព្រលឹងធំ)
2.     អាត្ម័ន (គឺជាព្រលឹងតូច ដែលមិនចេះស្លាប់ទេ)។
ការវិលវល់ពីរូបមួយទៅមួយរបស់ អាត្ម័នហៅ សំសារៈ។
3.     ភម៌ន (សំគាល់ កម្មផល ព្រងវាសនា អពើ ឬកម្លាំង)។ កម៌នជាឧបសគ្គ រារាំងមិនឲ្យ អាត្ម័ន វិលទៅជួបព្រហ្ម័ន។ ឬ ហៅថា សភារៈអាក្រក់។
សំសារៈ គឺជាការវិលវល់ពីមួយទៅមួយមិនឈប់។
ថ្ងៃទី១២ មីនា ២០១៥
ពេលណាដែលអាត្ម័នបានវិលទៅជួបព្រហ្ម័នវិញនោះ គេហៅថា មោក្សៈ ដ្បិតអាត្ម័នអស់កម៌ន កម្ម ហើយ។ ជាធម្មតា គេជឿថា គ្មានសត្វណា ឬក៏មនុស្សមួយដែលអស់កម៌្មនឡើយ ហេតុនេះហើយជីវិតមនុស្ស សត្វ ត្រូវតែវិលវល់ក្នុងវាសវដ្ដសង្សារ។
ទេវសំខាន់ៗក្នុងសាសនាព្រាហ្មណ៍គឺ
1)     ព្រះឥន្រ្ទ តំណាងឲ្យផ្គរ រន្ទៈ។ នៅដើមសម័យវេទ ជាតួអង្គ បង្កើតលោក តែមកដល់ចុងសម័យវេទ គេលែងគោរព និងលើកតម្កើងទៀតហើយព្រោះមានគុណវិបត្តិច្រើន ដូចជា ៖ ច្បាំងចាញ់គេញឹកញាប់ ចូលចិត្តស្រា ល្មោភកាមគុណ និងលួចប្រពន្ធឥសីជាដើម។
2)    ព្រះអគ្គី ឬ អគ្នី តំណាងភ្លើង ជាសាក្សីនៃអំពើល្អ
3)    ព្រះវរុណ តំណាងទឹក និងភ្លៀង ចាំឃ្លាំមើលសេចក្ដីល្អ និងសេចក្ដីអាក្រក់របស់មនុស្ស
4)    ព្រះសូរ្យ តំណាងកម្ដៅ និងពន្លឺ ជាចៅក្រមកាត់សេចក្ដី
5)    ព្រះច័ន្ទ ឬសោម តំណាងសោភ័ណភាព និងជាអ្នករក្សាធម្មជាតិដោយសារ មានអ្នកខ្លះយល់ថា ព្រះចន្ទ័ កើតពី ទឹកសា្រសោមដែលគេដាក់ថ្វាយព្រះឥន្រ្ទ គេក៏ហៅថាព្រះ សោម។
6)    ព្រះយម តំណាងឲ្យមរណៈភាព និងជាអ្នកធ្វើទុក្ខមនុស្សអាក្រក់  ដែលបានស្លាប់ៅទ
7)    ព្រះវាយុ គឺតំណាងខ្យល់ និងជាអ្នកផ្ដល់នូវកំម្លាំង និងល្បឿន។
នៅក្នុងសម័យវេទនិយមមានទស្សនៈ ២ផ្សេងគ្នាគឺ ទស្សនៈពហុទេវនិយម និងឯកទេវនិយម។
ក. ទស្សនៈពហុទេវនិយមៈ គេអានទេវច្រើនអង្គ ព្រោះគេគិតថាទេវមានច្រើនអង្គ។
ខ. ទស្សនៈឯកទេវនិយម  ជាទស្សនៈមួយដែលកើតនាចុងសម័យវេទ ដោយគេបង្រួមទេវច្រើនអង្គ មកតែ១។ គេបានចាត់ទុកជាអទិទេពដើម ដែលបានបង្កើតទេវដទៃទៀត ព្រមទាំងរបស់សព្វសារពើ ក្នុងលោក។
            ចំណែកអាទិទេពដែលព្រាហ្មណ៍លើកតម្លើងជាគេគឺ ព្រះព្រហ្ម និងមានព្រះហ្ម័នជាសភាវៈដើម។
ទស្សនៈត្រីមូរតិ  ជាទស្សនៈកើតចេញពីគំនិតដែលយកព្រះព្រហ្ម និងព្រះសិវៈជាធំ។ ទស្សនៈឯក ទេវៈនិយមគេយកព្រះព្រហ្មជាធំ ជាដើមគេបង្អស់ក៏ដោយ គឺនៅតែមានទំនាក់ទំនងនឹងអាទិទេពទាំងបី ព្រហ្ម វិស្ណុ និងសិវៈ។
ទស្សនៈត្រីមូរតិ ត្រូវបានគេរាប់អានខ្លាំង នៅសម័យព្រាហណ៍ ហើយរីតតែមានតម្លៃខ្លាំងនៅសម័យ ហិញឌូនិយម។ អាទិទេពក្នុងទស្សនៈត្រីបូរតិមាន ព្រះ ព្រហ្ម វិស្ណុ (នរាយណ៍) និងសិវៈ (ឥសូរ)។
ព្រះ                  ពរៈ                 វរៈ      = ឧត្ដម្ភ ប្រសើរ
            ព្រះព្រហ្ម ជាសាធារណៈនាម ដូចព្រះពុទ្ធ ដែរ ប្រើសម្រាប់ហៅទេវតាមួយក្រុមនៅស្ថាន ព្រហ្មលោក។ ព្រះព្រហ្មមានមុខ ៤ មើលពីណាក៏ឃើញដែរ។
            កំណើតព្រះព្រហ្ម មានគម្ពីរព្រាហ្មណ៍មួយបានចែងថា ព្រះព្រហ្មកើតពីសភាវះឥរូបទាំង ឡាយដែលផ្ដុំគ្នា ដូចជាស៊ុតអណ្ដែត រស់នៅរាប់លានឆ្នាំ ពេលវាបែកទៅជាពីរផ្នែក ខាងលើកើត បានជាមេឃ ហើយមួយចំហៀងទៀតធ្លាក់មក ហៅថាស្ថានក្រោម។
            ព្រះព្រាហ្មណ៍ប្រកាន់នូវលទ្ធិសំខាន់បី យ៉ាងគឺ
·         លទ្ធិព្រហ្មចារ្យ ឬព្រហ្មចារី គឺពួកព្រាហ្មណ៍ត្រូវធ្វើចិត្តបរិសុទ្ធ លះបង់ប្រពន្ធកូន ទ្រព្យសម្បត្តិ ទៅបួសជាសាមណៈក្នុងព្រៃស្ងាត់។
·         លទ្ធិអាត្ម័ន លទ្ធិនេះគឺអប់រំមនុស្សឲ្យចេះ សំអិតសម្អាងអាត្ម័នឲ្យបរិសុទ្ធ ចៀសវាងគ្រឿង ដែលនាំឲ្យសៅហ្មង។
·         លទ្ធិឧបនិស័ទ ធ្វើឲ្យអាត្ម័នជួបនឹងព្រហ្ម័នវិញ។ គេមានវិធីពីរដើម្បីឲ្យជួបគ្នាវិញ គឺ វិធីតបៈ និងវិធីធ្វើ យោគៈ ។
Ø  វិធីធ្វើតបៈ គេធ្វើនៅក្នុងសម័យកាលផ្សេងៗគ្នាគឺ
            ក. នៅដើមសម័យវេទ
            ខ. នៅចុងសម័យវេទ
            គ. នៅសម័យព្រាហ្មណ៍និយម
Ø  វិធីធ្វើយោគៈ
លក្ខណៈពិសេសសម្រាប់សម្គាល់ថាជាព្រះព្រហ្មមានៈ
·         មានមុខ ៤ បែទៅ ៤ទិស
·         កាយមានសប្បុរក្រហម
·         ដៃមានកា់នគម្ពីរវេទ ឬផ្កាឈូក
·         កេតនភណ្ឌៈ មានប៉ាន់ ឬថូ ថាស ស្លាព្រា ខ្សែផ្គាំ រាជពិធី។
·         យានជំនិះ គឺ សត្វហង្ស
·         មហេសីព្រះនាមៈ សរស្វតី និងមានបុត្រ ៣អង្គ គឺ ទក្ស ភគ៌ុ សន្ធិយា។
ព្រះនាតា គឺជាតួអង្គព្រះព្រហ្មក្នុងរឿងរាមកេរ្ដ៍។
ថ្ងៃទី ២៦ មីនា ឆ្នាំ ២០១៥

ព្រហ្ម ជាសាធារណៈនាម។
            ព្រះវស្ណុ គេនិយមហៅថា ព្រះនរាយណ៍ និងឈ្មោះផ្សេងទៀតថា ភគវន្ដ ហរិអនន្ដ គឺជា
អាទិទេពគ្រប់គ្រង និងថែរក្សាលោកឲ្យគង់វង្ស ជាអ្នកស្រេចស្រង់ និងបង្រាប់។
            ១. មត្ស្យ ឬមច្ឆាៈ អវតាជាត្រី គឺជាអ្នកជួយមនុស្សឲ្យរួចពីទឹកជំនន់។
២. កូម៌ៈ អវតាជាអណ្ដើក ជួយផុតពីកល់ទ្រភ្នំមន្ទរ...................។
៣. វរាហៈ អវតាជាជ្រូកព្រៃ ជួយផុតពីយក្ស។
៤. នរសិង្ហ មនុស្សក្បាយសិង្ហ។
៥. វាមនៈ អវតាជាមនុស្សតឿ
៦. បរសូរាមៈ អវតាជាអ្នកបង្រាបយក្ស
៧. ក្រិស្ណៈ អវតាជាមនុស្សខ្មៅជួយអ្នកគង្វាលគោ
៨. កល្គិនៈ អវតាជាមនុស្សក្បាលសេះ។
            លក្ខណៈពិសេសរបស់ព្រះវិស្ណុគឺ
·         មានក្បាល១
·         មានដៃ ២ ឬ ៤ឬ ៨
·         សំលៀកបំពាក់ពណ៌លឿង
·         យានជំនិះ គឺសត្វគ្រុឌ
·         កេតនភណ្ឌៈ កងចក្រ ដំបង ផ្កាឈូក ខ្យងស័ង្ខ ធ្នូ ដាវ
v  ព្រះវិស្ណុ មានមហេសី ២គឺ
ព្រះនាង លក្ស្មី និង ព្រះនាង ស្រី
v  មានបុត្រ ១អង្គព្រះនាម ព្រះកាម ឬកាមទេព
v  លំនៅស្ថានគឺ វៃគុណ
ព្រះសិវៈ គឺជាអាទិទេពបំផ្លាញលោក និងបង្កើតលោក។ គេកសាងនិមិត្តរូបសរសរភ្លើង ដូចជាលិង្គព្រះឥសូ ជានិមិត្តរូបដែលកើតឯង។
រូបដូចស្ដេចគង់លើបល្លង្ក
រូបដូចគ្រូរបាំ
មានភ្នែក ៣
រូបមនុស្សមានមុខ ១ ដៃ ២ ជួនកាលបែងភាគជាមុខ ៥ ដៃ ១០
យានជំនិះ គឺ គោនន្ទិ
កេតនភណ្ឌសំខាន់ៗ មាន ត្រីសូល៍ ខ្សែផ្គាំ ស្គរ ដប លលាដ(
ក្បាល ខ្សែ ១ចង្វាយជាដើម។
ព្រះសិវៈ មហេសី ព្រះនាង ឧ

វិធីប្រតិបត្ដិក្នុងសាសានាព្រាហ្មណ៍មាន ៤យ៉ាងធំៗគឺ
១. ភក្ដិ
២. គបៈ និង យោគៈ
៣. បូជាយញ្ញ និង បូជាគអ្គី
            ពិធីបូជាយញ្ញ គឺគេយកមនុស្ស ឬសត្វ ទៅដុតទាំងរស់ក្នុងភ្លើងថ្វាយអាទិទេព ឲ្យអាទិទេពសប្បាយព្រះទ័យ ហើយប្រទានពរឲ្យគេ។
            ពិធីបូជាអគ្គី ដុតភ្លើងទាំងថ្ងៃ ទាំងយប់ដល់អាទិទេព ឲ្យអាទិទេពប្រទានពរជ័យសិរីសួស្ដី។
៤. សិវរាត្រី ឬពិធីសាងបាប
            គេធ្វើពេលរាត្រី  ១ឆ្នាំម្ដង ដើម្បីលាងបាបគេ ។ គេស្រោកទឹកលើលិង្គឲ្យហូរមក ដើម្បីយកមកផឹក លាងមុខ មាត់ ប្រយោជន៍ឲ្យបានសិរីសួស្ដី។
            អំពីបទគម្ពីរ គម្ពីរវេទ ឬត្រៃវេទ
ចែកជាផ្នែកសំខាន់ៗដូចជា៖
1)     គម្ពីរប្ញគ្វេទ
2)     គម្ពីរ យជុំវេទ
3)    គម្ពីរ សាមវេទ
4)    អថិវាវេទ
លំហាត់យកសប្ដាហ៍ក្រោយ ថ្ងៃទី ០២ មេសា ឆ្នាំ ២០១៥

តើឥទ្ធិពលនៃព្រហ្មញ្ញសាសនា និងពុទ្ធសាសនាមាននៅក្នុងសង្គមខ្មែរដែលឬ ទេ? ចូររកឧទារហណ៍មកបញ្ជាក់។
តំបន់ដែលមានការបួងសួងសក្ដិសិទ្ធិជាងគេ ហើយមានអំណាចខ្លាំងជាងគេគឺ  នៅព្រះអង្គដងកើ  និងអង្គវត្ត។
ព្រះពិស្ណុ ហៅថា ព្រះអង្គដងកើ ឬព្រះអង្គដងទង់ ឬព្រះកងចក្រ។
            ទំនាក់ទំនងរវាងព្រះ និងអារក្សសាតាំងគឺ
សាការី ៣:៣-៤ , យ៉ូប ១:៦-៨, ២:២ អារក្សសាតាំងវាចូលរួមគ្រប់ការប្រជុំរបស់ព្រះជាម្ចាស់។
ថ្ងៃទី០២ មេសា ឆ្នាំ ២០១៥
            ព្រះពុទ្ធសាសនា
មានទីតាំងមកពីឥណ្ឌា ប៉ុន្ដែឥឡូវហៅប្រទេសនេប៉ាល់។
            ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសានមាននិកាយពីរគឺ
១. និកាយហិនយាន៖  កម្ពុជា ថៃ ឡាវ ភូមា នេប៉ាល់ ស្រីលង្កា។ល។
២. និកាយមហាយាន៖ វៀតណាម ជប៉ុន ទីបេ ឥណ្ឌូនេស៊ី ។ល។
០៩ មេសា ២០១៥
·         និកាយហិនយាន (ធម្មយុត្តិកកន្ដិកាយ និងមហាយាន) គោលដៅទៅ និព្វាន។
·         មហាយាន គោលដៅទៅ ពោធិសត្វ។
ទ្រីស្ដីសំខាន់ៗក្នុងពុទ្ធនិយមមាន៖
ទ្រឹស្ដីទី១ ទ្រឹស្ដីអរិយសច្ចៈ (កាន់ពាក្យពិត ឬសច្ចៈ)
អរិយសច្ចៈមាន៤ ប្រការគឺ
§  ទុក្ខអរិយសច្ចៈ ជាតិទុក្ខ ព្យាធិទុក្ខ ជរាទុក្ខ មរណទុក្ខ។
§  សមុទយអរិយសច្ចៈ ជាទុក្ខដែលកើតដោយអវិជ្ជា ដែលបង្កឲ្យមានតណ្ហា។
§  និរោធអរិសច្ចៈ ការលត់ ឬផុតពីទុក្ខ។
§  មគ្គអរិយសច្ចៈ ជាផ្លូវ​ ឬមធ្យោបាយដែលនាំឲ្យផុតទុក្ខ។
មាគ៌ា ៨យ៉ាងដែលនាំឲ្យផុតទុក្ខមាន៖
1)     សម្មាទិដ្ឋិ
2)    សម្មាសង្កប្បៈ
3)    សម្មាវាចាៈ
4)    សម្មាកម្មមន្ដ ការងារត្រឹមត្រូវ។
5)    សម្មអាជីវៈ ការរកស៊ីត្រឹមត្រូវ។
6)    សម្មាវាយាម
7)    សមមសតិៈ
8)    សម្មាសមាធិៈ
ទាំងប្រាំបីនោះមកតែបីទេ សីលៈ មមាធិៈ បញ្ញា
ទ្រឹស្ដីទី២ ទ្រឹស្ដីកម្មផល៖ មានក្ខន្ធទាំង៥ រូបក្ខន្ធ វេទនាក្ខន្ធ សញ្ញាខន្ធ សង្ខារខន្ធ វិញ្ញាណខន្ធ។
ថ្ងៃទី ២៣ មេសា ២០១៥
            បុណ្យមាឃបូជា ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណង ដើម្បីដាក់ថ្ងៃចូលបរិនិព្វាន និងការប្រជុំសង្ឃ។
ទ្រឹស្ដីទី ៣ ទ្រឹស្ដី បដិច្ចសមុប្បាទ
បើកន្លែងនេះមាន នៅទីនោះក៏មានដែរ បើអត់នោះអត់ទាំងអស់គ្នា បើរលត់ នោះក៏រលត់។
អវិជ្ជា សង្ខារ វិញ្ញាណ នាមរូប អាយតនៈ ផស្សៈ វេទនា តណ្ហា ឧបាទាន ភព ជាតិ ជរា។
            សង្ខារ គឺការកកើត
វិញ្ញាណ គឺមនសិការ
នាមរូប គឺរូបកាយ
អាយតន គឺវិញ្ញាណ ខន្ធ
ផស្សៈ គឺការប៉ះពាល់
វេទនា គឺ អារម្មណ៍
ឧបាទាន គឺ ការចាប់យក
ភព គឺក្លាយទៅជា
ជរា គឺមរណៈ
ដើម្បីឲ្យយើងស្កប់ចិត្តបានគឺ ត្រូវមានអំណរ និងសន្ដិភាព(ខាងក្នុង និងខាងក្រៅ)។
ថ្ងៃទី ០៧ ឧសភា ២០១៥
អ្នកតំណាងសាសនាអ៊ីស្លាមគ្មានទេ។ គឺអ្នកបង្កើតជា មហាមេត។
អ៊ីស្លាម
កំណត់ចំណាំ៖ អ៊ីស្លាម មានន័យថា ការចុះចូលចំពោះព្រះ។
អ៊ីស្លាមជាសាសនាធំជាងគេទី ២​ បន្ទាប់ពីព្រះពុទ្ធសាសនា។
            សាសនាអ៊ីស្លាម មានអ្នកជឿហៅថា មូស្លីម មានមនុស្ស១លាននាក់ដើរតាម។ ហើយអ្នកកាន់នៅតំបន់អាហ្រ្វិកខាងជើង មជ្ឈឹមបូព៌ា អាស៊ីខាងត្បូង កណ្ដាល និងឥណ្ឌូនេស៊ី។
            ឥណ្ឌូនេស៊ីច្រើនជាងគេ គឺ ១៨៨ ៦១៩ ០០០ នាក់។
ដើមកំណើត
អ្នកបង្កើតសាសនាអ៊ីស្លាមគឺ មហាម៉ាត់ គាត់កើតឆ្នាំ ៥៧០ នៃគ.ស។ គាត់រស់នៅកុលសម្ពន្ធ
អារ៉ាប់មួយតូចមួយគឺ គូរ៉ាស៊ីស។ សម័យមហាម៉ាត់ មានរូបព្រះ ៣៦០ អង្គ។ គាត់តាមដាមរឿងសាសនា នោះនៅរអាងភ្នំ កាបា។ គាត់រៀបការអាយុ ២៥ឆ្នាំ។
            ពេលគាត់អាយុ៤០ ឆ្នាំ ក្នុងឆ្នាំ ៦១០ គ.ស គាត់ទទួលការបើកសម្ដែងមួយ ពីទេវតាកា
ព្រីយ៉ែល ។ គូរ៉ាន់ ហៅថា មេសូត្រ។ ជីន មានន័យថា ការបើកសម្ដែង ឬអារក្សមកសណ្ឋិត។
            ពួកមូស្លីម ១០០គ្រួសារ ដែលត្រូវបានដេញចេញពីទីក្រុង ទៅឯយ៉ាទ្រីប ប្រមាន ៣២១គ.ម ពីទីក្រុង។ គាត់ចាកចេញទៅតាមពួក ១០០គ្រួសារ ក្នុងឆ្នាំ ៥២២ គ.ស គេក៏រាប់ជាប្រវត្តិសាស្រ្ដនៅពេលដែលគាត់រត់ទៅនោះ។ ឆ្នាំ ៦៣០ គ.ស គាត់ត្រឡប់មកវិញវាយយកទី ម៉ិកកា ហើយក៏បង្រួបបង្រួមកុលសម្ពន្ធ។
            ហើយឆ្នាំ ៦៣២ គ.ស គាត់ស្លាប់ទៅ។
និកាយចំបងធំៗពីរគឺ ស៊ូនី និងស៊ីអ៊ីត។
            កំណត់ចំណាំ៖ កាលីហ្វ គឺជាអ្នកដែលស្នងតំណែងបន្ដពីមហាម៉ាត់។ អ្នកដែលស្នងបន្ដធ្វើជា(កាលីហ្វ ជាតួនាទីទេ)នោះគឺត្រូវតែពូជពង្សរបស់មហាម៉ាត់ គឺ អាលី។
            ក. និកាយ សុនី
និកាយសុនីមានចំនួន ៨០% នៃពួកមូស្លីម។ បញ្ញវ័ន្ដ របស់គេគឺ  Ujama។
            ខ. និកាយស៊ីអ៊ីត
ស.វទី ៩ អ៊ីម៉ាមទី១២ បាត់ខ្លួន ហើយគេរង់ចាំ អ៊ីម៉ាមទី ១២ នោះត្រឡប់មកវិញ ដែលហៅថា ម៉ាឌី។ ដែលច្រដៀងគ្នា នឹងការរង់ចាំព្រះយេស៊ូវត្រឡប់មកវិញដែរ។
ថ្ងៃទី ២១ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១៥
            តើសុនីខុសពីស៊ីអ៊ីតយ៉ាងម៉េច?
ជ្រើសរើសតាមពូជពង្ស
មានសម្ដេចបាប
គេរង់ចាំអ៊ីម៉ាមទី១២
            គ. និកាយស៊ូហ្វីសិម
ពួកគេជឿលើអធិធម្មជាតិ។ គោលដៅពួកស៊ូហ្វី គឺ បដិសេធការជាប់ជំពាក់ចិត្តជាមួយនិងលោកីយ ហើយមើលឃើញព្រះនៅក្នុងអ្វីៗទាំងអស់។
ក្រៅពីនេះមាននិកាយតូចៗជាច្រើនទៀតដែរគឺ វ៉ាហាប៊ី។ ក្រៅពីគណៈធំៗ និងតូចទាំងនេះ អ៊ីស្រលាមបានផ្ដល់ចំណែកដល់សាសនាពីរទៀតគឺ សាសនាស៊ីក និងសាសនាបាហាយ។
            ច្រើនជាងគេរបស់ពួកស៊ីអ៊ីតគឺនៅអីរ៉ង់។
ការថ្វាយបង្គំរបស់ពួកគេ ឱនច្រាត់ជង្គង់  ច្រាត់ជង្គង់ ក្រាបចុះបង្ហាញពីការចុះចូលចំពោះព្រះ។
            ក្នុងឆ្នាំ ៦៣០ នៃគ.ស ជាឆ្នាំដែលមហាម៉ាត់ដកយករូបព្រះ៣៦០អង្គចេញ។
            ដើម្បីបង្រើកសាសនាគេ នោះត្រូវអនុវត្ដគោលការណ៍ដូចជា៖
·         ទី១ វាយពង្រីកទឹកដី
·         ទី២ ការបង់ពន្ធ
·         ទី៣ ការបង្កើតកូន
·         ទី៤ យកប្រពន្ធច្រើន
ពួកគេមានថ្មផ្គុំគ្នា គេបានមកពីសម័យអ័ប្រាហាំ ដែលគាត់សាងសង់អាសនាយញ្ញបូជាថ្វាយព្រះ ហើយវាកន្លងមកជាង ២០០ឆ្នាំ។
មហាម៉ាត់គាត់មានប្រពន្ធ ១២ នាក់ ឯការជ្រើសរើសដំបូងអាចជ្រើសដោយខ្លួនបាន ប៉ុន្ដែប្រពន្ធក្រោយមកត្រូវជ្រើសអ្នកកព្រា ឬអ្នកក្រគ្មានទីពឹងពំនាក់។ ហើយមុនពេលមហាម៉ាត់ស្លាប់ គេបានសួរគាត់ថា តើគាត់ស្រឡាញ់ប្រពន្ធណាខ្លាំងជាងគេ គាត់ឆ្លើយថា ប្រពន្ធទី១២។
            សំណួរសម្រាប់សំណេរ
តើភាពខុសគ្នា Allah នៃសាសនាអ៊ីស្លាម និងព្រះជាម្ចាស់នៃគ្រីស្ទានមានភាពខុសយ៉ាងដូចម្ដេច? ចូរពន្យល់។
            ឧបសគ្គ ៧ យ៉ាងក្នុងការឈោងចាប់ជនជាតិមូស្លីមថ្វាយព្រះ៖
1)     ទំនាស់ផ្នែកទេវសាស្រ្ដ
·         បដិសេធភាពជាព្រះរបស់ព្រះគ្រីស្ទ
·         ការកំផិត សហាស្មន់ គឺជាកង្វាល់របស់មូស្លីម
·         កូរ៉ាន់ជាគម្ពីរបរិសុទ្ធដែលមិនអាចមើលងាយ ឬបំពានបានឡើយ
·         មិនអនុញ្ញាតិឲ្យមានសំនួរទាក់ទង និងភាពជាព្រះនៃព្រះអាឡា
2)    ទំនាស់ផ្នែកប្រវត្តិសាស្រ្ដ
·         ទំនាស់រវាងសាសនាអ៊ីស្លាម និងលោកខាងលិច រួមទាំងបេសកជន ដោយសារមានមោន ការជិះជាន់ ឈ្លានពាន និងអំណួត
·         ទំនាស់ជាមួយគ្រីស្ទានពីព្រោះទាក់ទងនឹងអ៊ីស្រាអែល។
3)    ទំនាស់ឥរិយាបថ
·         វប្បធម៌ចំពោះបេសកជន ប្រកាន់ពូជសាសន៍ ឬជាតិពន្ធ
·         ព្រឹត្ដិការណ៍សំខាន់ជាងពេលវេលា
·         កុំប្រើដៃឆ្វេង លើកលែងតែគ្មានដៃស្ដាំ
·         កុំឲ្យមេជើងចង្អុលគម្ពីរកូរ៉ាន់
·         ហាមចាប់ដៃជាមួយស្រី ឬភេទផ្ទុយគ្នា
·         អំណួត និងទង្វើរខ្វះការគួរសម ខ្វះសុជីវធម៌ មិនសុភាពរាបសារ......
4.     ទំនាស់វិធីសាស្រ្ដ
·         គ្មានវិធីសាស្រ្ដាឲ្យមានប្រសិទ្ធិភាពឡើយ មានតែទំនាក់ទំនងប៉ុណ្ណោះ
·         កុំធ្វេសប្រហែសក្នុងការអធិស្ឋានសម្រាប់គេ
·         ត្រូវរស់នៅជាគម្រូដល់គេ
5.     ទំនាស់ខាងវិញ្ញាណ
·         ជឿលើការបើកសម្ដែង ការយល់សប្ដិ ជោគរាសីជាដើម
·         អ៊ីស្លាមសាសនាពឹងលើការប្រព្រឹត្តឲ្យបានសង្រ្គោះ
6.     ទំនាស់សំភារៈ
·         សំភារៈមិនអាចទិញទឹកចិត្ត
·         របស់មានតម្លៃមិននាំឲ្យគេជឿបានឡើយ ព្រោះគេមិនអាចសងបាន ដោយថា កុំឲ្យជំពាក់អ្វីនឹងគ្នាឡើយ បានតែសេចក្ដីស្រឡាញ់ប៉ុណ្ណោះ។
·         របស់មានតម្លៃខ្ពស់ធ្វើឲ្យគេរអាចិត្ត គេគិតថាគ្មានអ្វីសងវិញបាន។
7.     ទំនាស់ឯភាពសង្គម
·         មានជំនឿរឹងមាំ ដោយប្រឈមមុខនឹងការបៀតបៀន រិះគន់ ប្រហារជីវិត
·         ឃាត់ឃាំងទំនាក់ទំនងខាងក្រៅ
·         ទាក់ទងស្អិតនិងនរយោបាយ សង្គម និងស្មោះត្រង់ជាមួយគ្រួសារ របស់គេ
·         យកចិត្តទុកដាក់នឹងកិត្ដិយសខ្លាំង
·         បារម្ភបាត់មុខមាត់ និងអាម៉ាស់
·         មានគំនិតជាតិនិយម
វិធីសាស្រ្ដ ៧ យ៉ាងយកឈ្នះឧបសគ្គនោះគឺ៖
·         ត្រូវសេពគប់មិត្ត
·         ត្រូវយល់ពីស្ថានការ កាលៈទេសៈ
·         ត្រូវរាក់ទាក់ និងមិនឲ្យរបស់មានតម្លៃពេកទេ
·         អត់ធ្មត់ ទ្រាំទ្រ និងមិនភូតកុហក
·         មានជំនឿ និងទុកចិត្តព្រះ
·         ត្រូវអធិស្ឋានឲ្យព្រះបើកសម្ដែង និងផ្លាស់ប្រែគេ
·         ត្រូវមានសេចក្ដីស្រឡាញ់ ចិត្តមេត្ដា និងចេះជួយយកអាសារគេ
កំណត់ចំណាំ ការ
ថ្ងៃទី ២៨ ឧសភា ២០១៥

            មូលហេតុដែលយើងចាំបាច់ត្រូវអធិស្ឋានព្រោះ៖
·         ទាក់ទងជាមួយព្រះ
·         ទុកចិត្តព្រះ(ឲ្យ មិនឲ្យ រង់ចាំ និងគុណអញល្មមដល់ឯងហើយ)
·         មានចំណែកក្នុងផែនការសង្រ្គោះពិភពលោក
សរសរស្ដម្ភទាំង៥ របស់សាសនា អ៊ីស្លាម
A.     ជំនឿ គ្មានព្រះណាទៀតឡើយក្រៅពីព្រះជាម្ចាស់ ហើយហោរាមហាម៉ាត់ជាទូតរបស់ទ្រង់
B.     អធិស្ឋាន ត្រូវអធិស្ឋាន ៥ដងក្នុង១ថ្ងៃ (ពេលអរុណោទ័យ ថ្ងៃត្រង់ រសៀល ព្រលប់ និងពេលយប់)
លំនាំសេចក្ដីអធិស្ឋាន គឺ ព្រះទ្រង់ធំឧត្ដម ខ្ញុំធ្វើបន្ទាល់ថា មហាម៉ាត់ជាទូតរបស់ទ្រង់ ចូលមកអធិស្ឋាន ចូលមកទទួលយកជោគជ័យក្នុងជីវិតនេះ និងជីវិតនៅអនាគតកាល។ ព្រះទ្រង់ធំឧត្ដម គ្មានព្រះណាទៀតឡើយក្រៅពីព្រះអាឡា។
C.     ការធ្វើទាន (គ្រប់គ្នាត្រូវតែដឹងថា របស់ទាំងអស់ជារបស់ព្រះ ឯទ្រព្យសម្បត្ដិដែលមនុស្សមានជាការទុកចិត្តរបស់ព្រះឲ្យមនុស្សថែរក្សា។ ដូច្នេះគ្រប់គ្នាត្រូវតែដាក់ដង្វាយ។
D.     ការតមអាហារ គឺតមចាប់ពីថ្ងៃរះ រហូតដល់ថ្ងៃលិច គឺតមទាំងគ្រឿងបរិភោគ និងគ្រឿងផឹក តមរួមភេទ ពេលខ្លះតមទាំងការលេបទឹកមាត់ដែរ។ ការតមនេះ មានរយះពេល ១ខែ គឺខែកញ្ញារាល់ឆ្នាំ។ ឯអ្នកដែលលើកលែងមាន ស្រ្ដីមានផ្ទៃពោះ ស្រ្ដីបំបៅកូនខ្ចី ចាស់ជរា អ្នកមានជម្ងឺ(តែអ្នកទាំងនោះត្រូវតមសងវិញ) និងកូនក្មេងមិនទាន់ពេញវ័យ។
E.     ធម្មយាត្រា  គឺអ្នកមានសុខភាពល្អ និងលទ្ធភាពត្រូវធ្វើធម្មយាត្រាឲ្យបាន១ឆ្នាំម្ដង។
ភាពខុសគ្នារវាងការបង្រៀននៃព្រះគម្ពីរប៊ីប និងគម្ពីរកូរ៉ាន់
                                    អ៊ីស្លាម(អំពីព្រះអាឡា)                                 គ្រីស្ទាន (អំពីព្រះជាម្ចាស់)
ក. ព្រះមានតែ១ គឺអាឡា                                                        ក. ព្រះមានតែមួយ គឺព្រះត្រៃឯក
ខ. ព្រះមិនស្រឡាញ់កូនវង្វេងទេ                                         ខ. ព្រះស្រឡាញ់កូនវង្វេង(រឿងកូនពៅវង្វេង)
គ. អាឡាមិនស្រឡាញ់អ្នកធ្វើខុសទេ                                   គ. ព្រះស្រឡាញ់មនុស្សពេលគេមានបាប
ឃ. ព្រះធ្វើទុក្ខមនុស្សដោយព្រោះបាបគេ                          ឃ. ព្រះមិនចង់ឲ្យនរណាម្នាក់ត្រូវវិនាសទេ
ង. ព្រះអាឡាមិនប្រទានឲ្យអ្នករង់ទុក្ខជំនួសគេឡើយ        ង. ព្រះចាត់ឲ្យព្រះយេស៊ូវមករង់ទុក្ខ សុគតជំនួសបាបយើងរាល់គ្នា។
ច. ហាមសួរនាំពីព្រះអាឡា និងព្រះគម្ពីរកូរ៉ាន់                    ច. អនុញ្ញាតិឲ្យសួរនាំ សិក្សាពីព្រះ និងព្រះគម្ពីរ
ឆ. ព្រះអាឡានៅឆ្ងាយពីមនុស្ស                                           ឆ. ព្រះនៅជាមួយមនុស្ស
ជ. ព្រះបង្ហាញតែបំណង                                                       ជ. ព្រះបង្ហាញអង្គទ្រង់ជាមនុស្ស(ព្រះយេស៊ូវ)
ឈ. ព្រះបម្រុងទុកនារីស្អាតៗសម្រាប់បុរស                       ឈ. ព្រះរាប់អ្នកជឿដូចទេវតាគ្មានប្ដី ប្រពន្ធ
ញ. ព្រះរៀបចំគ្រឿងស្រវឹង(ស្រា)សម្រាប់ផឹក                  ញ. គ្មានគ្រឿងស្រវឹង(ស្រី ស្រា)ឡើយ។
ថ្ងៃទី ១១ មិថុនា ២០១៥
តួនាទីស្រ្ដីក្នុងសាសនាអ៊ីស្លាម
·         ចូលរួមក្នុងការងារសង្គម នយោបាយ វប្បធម៌ និងសិប្បៈ
·         អនុវត្តន៍ និងប្រកាន់ជំនឿលើសរសរស្ដម្ថទាំង៥
·         បង្រៀនកូនចៅ ឲ្យចេះថ្វាយបង្គំព្រះ មានជំនឿលើព្រះអាឡា
·         រក្សាជំនឿ មិនរៀបការជាមួយមនុស្សក្រៅសាសន៍
·         ទន្ទេញគម្ពីរកូរ៉ាន់
អំពីគម្ពីរសៀវភៅដែលប្រើក្នុងសាសនាអ៊ីស្លាមមាន៖
·         Quran កូរ៉ាន់ ជាបន្ទូលរបស់ព្រះអាឡា មាន ១១៤ ជំពូក
·         Hadith ជាកំនត់ត្រាប្រពៃណីពីពាក្យ និងជីវិតរបស់មហាម៉ាត់
·         Shariah​ ជាក្បួនច្បាប់របស់សាសនាអ៊ីស្លាម។
អំពីសាលារៀន អ៊ីស្លាមមានសាលារៀនធំៗចំនួយ៤គឺ
·         Shafite ទ្រឹស្ដី ឬច្បាប់អ៊ីស្លាម ឈរលើប្រពៃណីហោរា ត្រឹមត្រូវនឹងសមហេតុផល សម្រាប់អនុវត្តន៍ក្នុងកាលៈទេសៈថ្មីៗ
·         Hanafite ទើបបង្កើតក្រោយមក គឺក្នុងសតវត្សទី ៨ មាននៅក្នុងប្រទេស អ៊ីរ៉ង់គឺអនុញ្ញាតិឲ្យមានសេរីភាពច្រើនក្នុងការកាត់ស្រាយ
·         Malikite ទាក់ទងនឹងការរស់នៅ នៅក្រុងបមេឌីណា ហើយដែលគាំទ្រដោយសៀវភៅហាឌីត។
·         Hanbalite ការកាត់ស្រាយគម្ពីរកូរ៉ាន់តាមច្បាប់ និងន័យត្រង់។ គេក៏មានក្រុមអ្នកប្រាជ្ញ និងគណៈវិនច្ឆិយដែល ធ្វើការកាត់ស្រាយច្បាប់ហៅថា អ៊ូឡាមា។
ប៉ាហាយ ជាសាសនាថ្មីមួដែលលេចចេញពីអ៊ីស្លាម នៅសវត្សទី ១៩។