- កុរុងឝ្រីមារវម្ម៌ (ចិន:范師蔓 [ផ្វានឝ៊ឺម៉ាន], ភិងអ៊ិង:Fàn Shīmàn) (គ.ស ?-២២៨) រជ្ជកាល (គ.ស ២២០-២២៨) ព្រះអង្គ ឝ្រីមារ គឺជាព្រះរាជាខ្មែរដំបូងបំផុតដែលទ្រង់យកព្រះនាម "វម៌្ម" ប្រើដំបូងគេបង្អស់ ហើយព្រះនាម វម៌្ម នេះ បានត្រូវព្រះមហាក្សត្រខ្មែរទ្រង់ប្រើប្រាស់ជារៀងរហូត។ ការបានទទួលរាជសម្បត្តិរបស់កុរុងឝ្រីមារវម៌្ម បើនិយាយតាមច្បាប់រាជសន្តតិវង្សឈ្មោះថា ទំលាយសិទ្ធិរបស់ព្រះរាជកុមាររជ្ជទាយាទបង់ តែនេះប្រហែលជាដោយហេតុព្រះរជ្ជទាយាទនៅកុមារតូចពេក ទាំងដោយហេតុព្រះឝ្រីមារៈសេនាបតីមានសមត្ថភាព ធ្លាប់បានទទួលអំណាចសម្រេចការផែនដីតាំងពីដំបូងមកជាទីនិយមរបស់ប្រជាជនទួទៅ គណកម្មការរាជសន្តតិវង្ស ទើបព្រមព្រៀងអញ្ជើញឝ្រីមារៈសេនាបតីឲ្យឡើងសោយរាជ្យ ។
- ព្រះអង្គត្រូវបាននាម៉ឺនសព្វមុខមន្ត្រីតូចធំ ជ្រើសរើសជាព្រះមហាក្សត្រ។ ការតែងតាំងនេះប្រហែលជាមិនបានធ្វើឲ្យស្ដេចត្រាញ់តូចធំជិតឆ្ងាយសប្បាយចិត្តទេ។ ដូច្នេះហើយ ទើបបានជាកុរុងឝ្រីមារវម៌្ម ត្រូវលើកទ័ពទៅវាយបង្ក្រាបស្ដេចទាំងនោះជាមុន។ កុរុងឝ្រីមារៈ ជាស្ដេចសឹកដ៏ខ្លាំងពូកែ។ ព្រះអង្គបានធ្វើសង្គ្រាមតាមផ្លូវគោកផង តាមផ្លូវទឹកផង ហើយពង្រឹងអំណាចរបស់ព្រះអង្គ លើដែនដីភាគខាងក្រោម "កម្ពុជាក្រោមសព្វថ្ងៃ" លើភាគកណ្ដាលនៃទន្លេមេគង្គ ហើយរឹបដាក់ជាចំណុះនូវរដ្ឋតូចៗនៅភាគខាងជើង ជ្រោយម៉ាឡាយូ ដើម្បីត្រួតពិនិត្យលើផ្លូវគោក និងទីសំចតទាំងឡាយចន្លោះឈូងសមុទ្របេងកាល់ និងឈូងសមុទ្រសៀម។ ព្រះអង្គទ្រង់សោយទិវង្គតក្នុងពេលដែលទ្រង់បំពេញបេសកកម្មមួយនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។ ឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រចិនបានសរសេរកត់បន្តទៀតថា ព្រះអង្គជាអ្នកចម្បាំងម្នាក់ដ៏ក្លាហានអង់អាចអស្ចារ្យ។ ព្រះអង្គធ្លាប់បានបញ្ជាឲ្យធ្វើទូកសំពៅធំៗសម្រាប់ធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ចុះឡើងតាមសមុទ្រទន្លេនានា។ ទូកសំពៅទាំងនោះ អាចផ្ទុកមនុស្សបានប្រហែលជា៧០០នាក់។
- ព្រះអង្គបានធ្វើសង្គ្រាមច្បាំងវាតទឹកដីទៅគ្រប់ទិសទីរហូតទៅដល់ ជ្រោយមល្លកា យកនគរជាច្រើនមកដាក់ជាចំណុះ។ ព្រះអង្គឝ្រីមារៈ បានធ្វើសង្គ្រាមទាំងតាមផ្លូវទឹកទាំងតាមផ្លូវគោក ដើម្បីកាន់កាប់តំបន់ទឹកដី និងសមុទ្រ ពីឈូងសមុទ្របេងកាល់ មកឈូងសមុទ្រសៀម សព្វថ្ងៃ។ គឺក្នុងគោលបំណងក្ដោបត្រួតត្រាគ្រប់គ្រងផ្លូវទាក់ទងធ្វើដំណើរទាំងប៉ុន្មាន តាមសមុទ្រក៏ដូចជាតាមដីគោក។ ក្នុងពេលប្រតិបត្តិការមួយ ដោយព្រះអង្គចាប់ផ្ដើមមានជំងឺ ព្រះអង្គបានបញ្ជូនកូនឈ្មោះ ជិនឝឹង ឲ្យដឹកនាំទ័ពចេញច្បាំងជំនួសព្រះអង្គ។ ព្រះអង្គឝ្រីមារៈ បានទុកក្មួយឈ្មោះ ធរណីន្ទ្រវម៌្ម ដែលមានកងពលប្រមាណ២០០នាក់ នៅជិតសម្រាប់ការពារ។ ធរណីន្ទ្រវម៌្ម ជាកូនប្រុសរបស់បងស្រីព្រះអង្គ។ តែ មេទ័ពធរណីន្ទ្របែរជាឆ្លៀតឱកាសដ៏ល្អនេះ ធ្វើរដ្ឋប្រហារ សម្លាប់កុរុងឝ្រីមារវម៌្ម ជាមា ហើយប្រកាសតាំងខ្លួនជាព្រះមហាក្សត្រនគរវ្នំ។ កាលបើឡើងសោយរាជ្យភ្លាម ក៏ចាត់កងទ័ពឲ្យចេញទៅធ្វើឃាតកូនកុរុងឝ្រីមារៈ ជិនឝឹង ដើម្បីបំបាត់កុំឲ្យមានគូប្រជែងត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ដែលអាចនាំមកនូវការសៅហ្មងទៅថ្ងៃក្រោយ។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះ បានកើតនៅក្នុងគ្រិស្តសករាជ ២៣០។ អ្នកប្រវត្តិវិទូខ្លះមានជំនឿថា កុរុងផ្វានចាន កាលបើបានក្លាយទៅជាព្រះមហាក្សត្រមានព្រះនាម ធរណីន្ទ្រវម៌្ម។
- សង្គ្រាមវាតទឹកដី ការផែនដី - ដំបូងទ្រង់ឲ្យរួបរួមទាហានជើងគោក ជើងទឹកនឹងទ្រង់ឲ្យសាងទូកចម្បាំងជាច្រើន ស្ដេចបានលើកទ័ពជើងទឹកទៅកម្រាបស្រុកផ្សេង ៗ ដ៏តាំងនៅតាមជួរមាត់សមុទ្រសៀមសមុទ្រសព្វថ្ងៃនេះ រហូតទៅដល់ពាក់កណ្ដាលដែនម៉ាលយូ បានស្រុកជាង ១០ រួមបញ្ចូលជាព្រះរាជអាណាខែត្ររបស់ព្រះអង្គ ស្រុកដែលប្រាកដឈ្មោះក្នុងសេចក្ដីកត់ហេតុ ៩ គឺស្រុក ត្យូទូតន់ គិវឆេ ទៀនស៊ុន ឡង់យ៉ាស៊ីវ តម្ព្រលិង្គ តាន់អិវលៀង កោះក្រៈ នដាស និង ប៉េរ័ក។ ស្រុកតាមប្រលិង្គ ប្រាកដក្នុងភាសាមគធៈថា តម្ព្រលិង្គ គឺជាមណ្ឌលស្រីធម្មនគរ (នគរស្រីធម្មរាជ)។ ចំណែកភាគប៉ែកខាងកើត ទ្រង់បានលើកទ័ពទៅពង្រីក ដល់ទៅវោក័ន គឺស្រុកញ៉ាត្រាងសព្វថ្ងៃនេះ។ ក្រោយបំផុត ស្ដេចបានលើកទ័ពជើងគោកទៅវាយប្រទេស ១ នៅទិសខាងលិច ចិនហៅ កិងលិង ឬ គិមលិង ត្រូវនឹងខ្មែរថា កំពែងមាស ប្រែថាព្រំប្រទល់ដែនមាស ធៀបនឹងនឹងភាសាមគធៈ ត្រូវនឹងសុវណ្ណភូមិ សុវណ៌កុដ្យ (កំពែងមាសក្នុងអត្ថបទសំស្ក្រឹត.នៅប្រទេសភូមាខាងត្បូង រឺ លើជ្រោយម៉ាឡេយូ) អ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រកំណត់ថា កិងលិង គឺប្រទេសមន តែទ្រង់វាយបានសម្រេច ឬពុំបានទេ មិនប្រាកដ មានតែសេចក្ដីថា ស្ដេចសោយទិវង្គតក្នុងគ្រាទៅធ្វើព្រះរាជសង្គ្រាមនោះ។ ដោយហេតុទ្រង់បានបំពេញព្រះរាជករណីយកិច្ចពង្រីកព្រះរាជអាណាខែត្រឲ្យធំទូលាយយ៉ាងនេះ តាមឋានៈនៃព្រះអង្គជាខត្តិយៈ (អ្នកចំបាំង) ក៏ប្រាកដព្រះកិត្តិយសជារាជាធិរាជនឹងជាក្សត្រិយ៍សឹក ១ អង្គក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ។
- រាជវង្ស ទ្រង់មានព្រះអគ្គមហេសីត្រូវជាកនិដ្ឋភគិនីរបស់ក្សត្រិយ៍ស្រីមរ (ចាម្ប៍) នៅវោក័ន តែព្រះនាមដូចម្ដេចមិនប្រាកដ ទ្រង់មានព្រះរាជឱរស ២ អង្គ ព្រះនាមហៅតាមសំដីចិនថា ផ្វានជិនឝឹង ១ ផ្វានឆាង ១ ។
Sunday, July 30, 2017
ឝ្រីមារៈ ចិន: ផ្វានឝ៊ឺម៉ាន រឺ ផ្វានម៉ាន់ (范師蔓) ២២០-២២៨
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment