រដ្ឋ Shan គឺជាសហរដ្ឋ ដែលមានរដ្ឋប្រមាណជា ២២ រដ្ឋ ឬ ៣៣ ក្រុមជនជាតិ ជាទឹកដី ដើមកំណើតជនជាតិ តៃ/ថៃ Tai/Thai ដែលភាសាថៃ ហៅថា មោង តៃ គឺ ស្រុកថៃ ឬ សហរដ្ឋថៃដើម Saharath Thais Doem . ជនជាតិ ដែលធំ ចុះពី ភ្នំ ថៃ សាន គឺ Thais Shan នេះឯង។ មួយក្រុមចុះមក វាតទឹកដី ចូលជាមួយ សៀម Siam បង្កើតជារដ្ឋ បង្កើតកងទ័ព ប្រឆាំងអាណាចក្រខ្មែរ ក្រោយមកដូរ ពី Siam ទៅជា Thai-land គឺ ប្រទេសថៃ។ ចំណែក ជនជាតិ Shan នៅរក្សាទីតាំងដដែល តែត្រូវចាញ់ក្រោមដៃកងទ័ព ណៃពិដោរ ។ ជនជាតិសរុបមាន ១៤៥ ក្រុម តែរដ្ឋធម្មនុញ្ញាទទួលស្គាល់តែ ១៣៥ ក្រុមជនជាតិប៉ុណ្ណោះ ជនជាតិ រដ្ឋ Shan ទាំង ៣៣ រួមាន៖
ផែនទី បណ្តាស្រុករដ្ឋបាល ក្នុង ខេត្ត សាន ( ជារដ្ឋសាន តែ ឋានជា ខេត្ត នៃ សហភាពមីយ៉ានម៉ា)
ផែនទី អតីត រដ្ឋនៃ សៀម ឆ្នាំ ១៩៤០ ដល់ ១៩៤៥ ប្រទេស ថៃ គ្រប់គ្រង រដ្ឋ សានឡើងវិញ ក្រោយជប៉ុន ចាញ់សង្រ្គាម លោកលើកទី ២ ទឹកដីរដ្ឋសាន ត្រឡប់ចូលមក ប្រទេស ភូមារ ។ សព្វថ្ងៃ កំពុងមានការប្រយុទ្ធ ដើម្បីបំបែករដ្ឋ ឯករាជ្យ ចេញពី ភូមារ ។
Shan People
- Ahom people: The Ahom people live in India's northeastern state of Assam and Arunachal Pradesh where tradition says that they established the Ahom kingdom, or Mueng Doon Soon Kham, and ruled for almost 600 years (1228-1826). They now speak the Assamese language with the Ahom language falling into disuse by the 19th century.
- Tai Mao, living in the area along the banks of the Shweli River (Nam Mao). Chinese Shan language is also known as (Tai) Mao, referring to the old Shan State of Mong Mao.
- Tai Khamti. The Tai Khamti an outlier group speaking the Khamti language. Traditionally they lived in the northernmost and westernmost edges of Shan-settled areas, such as Putao-O, Kachin State. Part of the Tai Khamti were once ruled by the Mongkawng Shan.
- Tai Laing or Tai Leng, a Tai group living north of Myitkyina in the Kachin / Shan State border area.[9]
- Tai Ting, a group living around the confluence of the Ting and Salween rivers, just to the west of Gengma County, Yunnan, China.
- Tai Taɯ: Taɯ means 'under' or 'south.' This group lives in southern Shan State.
- Tai Nui, a group living to the south and east of Kengtung town.
- Tai Phake. Related to the Tai Khamti, this group has a significant presence in Assam, India.
- Tai Saʔ. The Tai Saʔ speak a variety of Ngochang (Achang), but are part of mainstream Shan society.
- Tai Loi. The Tai Loi speak a Palaungic language resembling De'ang (especially the Bulei dialect of Yunnan) and Silver Palaung. They take part in mainstream Shan society.
- Tai Dam: Also known as the "Black Tai."
- Tai Dón: Also known as the "White Tai".
- Maingtha, a Shan group that speaks a Northern Burmish language[10]
ភូមារ ដែលមានប្រវត្តិដូចតទៅ៖
- ឆ្នាំ ១៥៥៥ កំណើតអាណាចក្រ Toungoo and Konbaung periods (1555–1885)
- ឆ្នាំ ១៨២៤ សង្រ្គាម អគ្លេស ភូមារទី ១ First Anglo-Burmese War (1824–26)
- ឆ្នាំ ១៨៨៥ ការបញ្ចប់អាណាចក្រ Toungoo and Konbaung periods (1555–1885)
- ឆ្នាំ ១៨៨២ សង្រ្គាម អគ្លេស ភូមារ ទី ២ Second Anglo-Burmese War (1852)
- ឆ្នាំ ១៨៨៥ សង្រ្គាម អគ្លេស ភូមារ ទី ៣ Third Anglo-Burmese War 1885
- ឆ្នាំ ១៨៨៥ អគ្លេសចូលគ្រប់គ្រង រដ្ឋ ម៉ានដេឡេ Mandalay,
- ឆ្នាំ ១៨៨៧ រដ្ឋ Shan គ្រប់់គ្រងដោយ ស្តេច សាន ក្រោមការដឹកនាំស្តេច អគ្លេស
- ឆ្នាំ ១៨៩០ កងទ័ព អគ្លេសដណ្តើមកាន់កាប់ រដ្ឋ Shan ទាំងមូល
- ឆ្នាំ ១៨៩០ អគ្លេស ដាក់រដ្ឋ Kachin ក្រោមរដ្ឋ Mandalay និងរដ្ឋ ចំណែករដ្ឋ Shan ខាងជើង ដាក់ក្រោមចំណុះរដ្ឋ Sagaing Division.
- ឆ្នាំ ១៩២២ រដ្ឋ Shan រដ្ឋ the Karenni states រួមបបញ្ជូនគ្នាបង្កើតជា សហរដ្ឋ Shan Federated Shan States
- ឆ្នាំ ១៩៣៧ រដ្ឋ Shan ស្ទើរទាំងស្រុកគ្រប់គ្រងដោយ កងទ័ពជប៉ុន និង មានការជ្រៀតចូលរបស់កងទ័ព ចិន ដើម្បីកំចាត់ទ័ពជប៉ុន
- ឆ្នាំ ១៩៤២ រដ្ឋ Shan ត្រូវបានកាត់បញ្ជូនទៅជា ទឹកដីប្រទេស ថៃ/សៀម
- ឆ្នាំ ១៩៤៧ កិច្ចព្រមព្រៀងរវាង អ៊ុង សាន Aung San ឪពុក អ៊ុង សាន ស៊ូជី សព្វថ្ងៃ ជាមួយមេដឹកនាំរដ្ឋ Shan ដែលផ្តល់ជម្រើសឲ្យ រដ្ឋ Shan ទទួលឯករាជ្យ បំបែកចេញពីប្រទេស មីយ៉ានម៉ា Myanmar
- ឆ្នាំ ១៩៤៥ ជប៉ុន ចាញ់សង្រ្គាម កងទ័ពអគ្លេសត្រឡប់ចូលគ្រប់គ្រងរដ្ឋ Shan ជាបន្ត ដែលមានកងទ័ពចិន បក្ស គួម៉េងតាំង នៅឈជើងតំបន់នោះមួយចំនួន
- ឆ្នាំ ១៩៤៧ សន្ធិសីទក្រុង Panglong Conference i ដើម្បីទាមទារឯកភាព រដ្ឋ Shan, រដ្ខ Wa states តែគ្មានរដ្ឋ the Karenni states
- ឆ្នាំ ១៩៤៧ មានការធ្វើឃាដ លើមនុស្ស ០៥ នាក់ រួមទាំង អ៊ុង សាន ផងដែរ។
- ឆ្នាំ ១៩៤៨ ចលនាបេះបោរទូទាំងប្រទេសភូមារ
- ឆ្នាំ ១៩៥០ កងទ័ពចិនជាតិនិយមចូលឈ្លានពានរដ្ឋ Shan ( the Chinese Nationalist KMT invasion of Shan State in 1950)
- ឆ្នាំ ១៩៥៣ ការប្រយុទ្ធរវាង កងទ័ពចិន គ្រប់គ្រង់ ១ ភាគ នៃរដ្ឋ សាន និង កងទ័ព ភូមារ គ្រប់គ្រង ១ភាគនៃរដ្ឋសាន
- ឆ្នាំ ១៩៥៨ មានចលនាបេះបោរប្រឆាំងកងទ័ព ភូមារ ដោយចោទប្រកាន់ពីបទរំលោភ ចោរលួច ចោរប្លន់ ធ្វើទារុណកម្ម...ដែលដឹកនាំដោយ Sao Noi and Saw Yanna ដែលមាន កងទ័ពរដ្ឋ សានខាងត្បូងចំនួន ៨០០០ នាក់ the Shan State Army - South (SSA-S) ធ្វើសកម្មភាពតាមបណ្តោយព្រំដែន ថៃ ភូមារ
- ឆ្នាំ ១៩៥៨ ចលនាបេះបោរនៅរដ្ឋ Kokang ឬ Shan ខាងជើង ហៅថា The Myanmar National Democratic Alliance Army (MNDAA)
- ឆ្នាំ ១៩៨៩ The Myanmar National Democratic Alliance Army (MNDAA)ចុះកិច្ចព្រមព្រៀង បទឈប់បាញ់ជាមួយ កងទ័ព ភូមារ។
- ឆ្នាំ ១៩៦១ ជនជាតិ Shan ក្លាយជា President ប្រទេស Burma និងស្នើរឲ្យមានរដ្ឋស្វ័យតនៅ រដ្ឋ Shan មានរដ្ឋធម្មនុញ្ញផ្ទាល់ខ្លួន
- ឆ្នាំ ១៩៦២ មានរដ្ឋប្រហារយោធា ជាការបញ្ចប់របប ប្រជាធិប្បតេយ្យនៅភូមារ
- ឆ្នាំ ១៩៦២ ការបេះបោរមានសន្ទុះកាន់តែខ្លាំង ផ្សំជាមួយការបេះបោរនានាឆ្នាំ ១៩៥៨ the Shan State Army (SSA).
- ឆ្នាំ ១៩៨០ និង ១៩៩០ យោធាភូមារចុះកិច្ចព្រមព្រៀងបទឈប់បាញ់ជាមួយ កងទ័ព ១៧ ក្រុម
- ឆ្នាំ ២០០៩ កងទ័ព The Myanmar National Democratic Alliance Army (MNDAA) ទើបប្រយុទ្ធជាមួយកងទ័ពភូមារជាថ្មី និងបន្តរហូតដល់ឆ្នាំ ២០១៥ និង ២០១៧។
- ឆ្នាំ ២០១១ កងទ័ព the Shan State Army - South (SSA-S) ចុះកិច្ចព្រមព្រៀងបទឈប់បាញ់ជាមួយកងទ័ពភូមារ
- ឆ្នាំ ២០១០ ការបោះឆ្នោតជាតិ រដ្ឋ Shan ទទួលបានអាសនៈ ១១៧ កៅអីក្នុង សភា ( ៧ ជនជាតិធំៗ ទទួលបាន ០៧ កៅអី, ទីក្រុង ៥៥ បាន ១០០ កៅអី)
- ឆ្នាំ ២០១៤ មេដឹកនាំនៃ the Shan State Army - South (SSA-S) បានលាលែងពីដំណែង
- ឆ្នាំ ២០១៦ សម្ព័ន្ធទ័ពខាងជើង ដែលមាន ៤ ក្រុម បើកការវាយប្រហារលើក្រុងនានារបស់ ភូមារ
- ឆ្នាំ ២០១៩ សម្ព័ន្ធទ័ពខាងជើង ដែលមាន ៤ ក្រុម បើលការវាយប្រហារជាថ្មីលើក្រុង Nawnghkio Township នាំឲ្យមានការព្រមានពីគងទ័ពភូមារថានឹងអាចមានសង្រ្គាមទ្រង់ទ្រាយធំ។
ផែនទី រូបភាព រដ្ឋ Shan
No comments:
Post a Comment