តាមរយៈបទនិពន្ធនេះបានចេញផ្សាយជាលើកដំបូងនៅឆ្នាំ ១៩៦៦ លោក ឌិច គៀន បានប្រើជំនោរអារម្មណ៍របស់លោកផ្ទាល់ពិព័ណ៌នាអំពីបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់ព្រះមហេសីទាំងពីររបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧។ អ្នកនិពន្ធសរសេរជាអាថថាព្រះនាងជ័យរាជទេវី បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយព្រះជ័យវរ្ម័នតាំងពីនៅព្រះជន្មក្មេងៗម្លេះ ព្រះជ័យវរ្ម័នមានរាជបុត្របើតាមឯកសារខ្លះថាមានច្រើនដែរ តែព្រះរាជបុត្រដែលគេនៅចាំបាននោះឃើញមានព្រះនាមតែ៤អង្គ គឺ (១) ព្រះសុរិយកុមារ ដែលជាកវីឯកមួយអង្គក្នុងការតែងកាព្យសំស្ក្រឹតនៅសិលាចារឹកប្រាសាទតាព្រហ្ម (២) វីរៈកុមារ ជាអ្នកតែងកាព្យសំស្ក្រឹតនៅសិលាចារឹកប្រាសាទព្រះខ័ន (៣) ឥន្ទ្រវរ្ម័ន អភិបាលលពបុរី ហើយនិង (៤) ស្រិន្ទ្រកុមារដែលមានរូបចម្លាក់នៅប្រាសាទបន្ទាយឆ្នា។
ទាក់ទងនឹងបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់ព្រះនាងជ័យរាជទេវីដែលជាមហេសីទី១ ហើយដែលជាព្រះកន្និដ្ឋាឬប្អូនស្រីរបស់ព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី អ្នកនិពន្ធបានសរសេរថាព្រះនាងជ័យរាជទេវីបានទទួលការសិក្សាពីសំណាក់ផ្ទាល់នៃព្រះរាមរបស់ព្រះអង្គគឺព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី ព្រះនាងក៏បានទៅជាអ្នកប្រាជ្ញមួយអង្គខាងពុទ្ធិចក្រនិងអាណាចក្រ។ លោក ឌិច កៀន ក៏បានលើកឡើងផងដែរអំពីសេចក្តីស្នេហាដ៏ជ្រាលជ្រៅរបស់ព្រះនាងចំពោះព្រះស្វាមីដែលតែងតែចេញទៅធ្វើប្រតិបត្តិការសឹកនៅទីឆ្ងាយជារឿយៗ ទុក្ខដ៏ធំរបស់ព្រះនាងគឺការភ័យព្រួយអំពីសុខទុក្ខព្រះស្វាមីដែលនាងរងចាំទន្ទឹងមើលផ្លូវសឹងតែមួយជីវិតរបស់នាងទៅហើយ។ ចំពោះព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី លោក ឌិច គៀន បានលើកឡើងអំពីគុណសម្បត្តិដ៏ច្រើនរបស់ព្រះនាង គុណសម្បត្តិធំជាងគេ គឺការមិនចេះលោភលន់ទោះបីជាព្រះនាងទទួលបានឋានៈជាអគ្គមហេសីក្តី។ ចំពោះព្រះនាងឥន្ទ្រទេវីអ្វីដែលសំខាន់គឺការដឹកនាំប្រជារាស្ត្រប្រយុទ្ធកំចាត់ភាពអវិជ្ជាគឺរំដោះខ្លួនឲ្យផុតពីការល្ងង់ខ្លៅដែលជាដំបៅមួយប្រកបទៅដោយគ្រោះថ្នាក់បំផុតចំពោះប្រទេសជាតិនីមួយៗ ព្រះនាងឥន្ទ្រទេវីជាគ្រូដ៏ធំដ៏ឧត្តមចំពោះប្រទេសកម្ពុជានៅសម័យនោះ រីឯព្រះរាជបុត្ររបស់ព្រះនាងដែលមានព្រះនាមថាព្រះស្រីវីរៈកុមារ ហើយដែលជាអ្នកនិពន្ធសិលាចារឹកនៅប្រាសាទតាព្រហ្មក៏ជាអ្នកប្រាជ្ញខ្មែរម្នាក់ដ៏ឆ្នើមដែរ។
លោក ឌិច គៀម បានយកពាក្សពេចន៍ខ្លះរបស់ព្រះនាងឥន្ទ្រទេវីបាននិយាយទៅកាន់ព្រះស្វាមីមកបកស្រាយនៅក្នុងអត្ថបទរបស់លោក រីឯសម្តីទាំងនោះមានសេចក្តីថា «សត្រូវដ៏ធំបំផុតក្នុងលោកគឺអវិជ្ជា» យ៉ាងណាមិញជោគជ័យនៅក្នុងសង្គ្រាមក៏ពឹងផ្អែកទាំងស្រុងទៅលើវិជ្ជាជ្រៅជ្រះដែរ។ មុននឹងបញ្ចប់បទអត្ថាធិប្បាយនេះសូមកត់សម្គាល់ថាលោក ឌិច គៀន ដែលកើតនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៣៦ ហើយទទួលមរណភាពនៅឆ្នាំ ១៩៧៥ ជាអ្នកនិពន្ធផង ជាអ្នកស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរផង នៅឆ្នាំ ១៩៦៤ – ៦៥ លោកបាននិពន្ធសៀវភៅមួយជាមួយលោក ឌឿក អំ ដែលមានចំណងជើងថា «ភូមិតិរច្ឆាន» ៕ ប្រភពពីប្លុក llundi
ទាក់ទងនឹងបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់ព្រះនាងជ័យរាជទេវីដែលជាមហេសីទី១ ហើយដែលជាព្រះកន្និដ្ឋាឬប្អូនស្រីរបស់ព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី អ្នកនិពន្ធបានសរសេរថាព្រះនាងជ័យរាជទេវីបានទទួលការសិក្សាពីសំណាក់ផ្ទាល់នៃព្រះរាមរបស់ព្រះអង្គគឺព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី ព្រះនាងក៏បានទៅជាអ្នកប្រាជ្ញមួយអង្គខាងពុទ្ធិចក្រនិងអាណាចក្រ។ លោក ឌិច កៀន ក៏បានលើកឡើងផងដែរអំពីសេចក្តីស្នេហាដ៏ជ្រាលជ្រៅរបស់ព្រះនាងចំពោះព្រះស្វាមីដែលតែងតែចេញទៅធ្វើប្រតិបត្តិការសឹកនៅទីឆ្ងាយជារឿយៗ ទុក្ខដ៏ធំរបស់ព្រះនាងគឺការភ័យព្រួយអំពីសុខទុក្ខព្រះស្វាមីដែលនាងរងចាំទន្ទឹងមើលផ្លូវសឹងតែមួយជីវិតរបស់នាងទៅហើយ។ ចំពោះព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី លោក ឌិច គៀន បានលើកឡើងអំពីគុណសម្បត្តិដ៏ច្រើនរបស់ព្រះនាង គុណសម្បត្តិធំជាងគេ គឺការមិនចេះលោភលន់ទោះបីជាព្រះនាងទទួលបានឋានៈជាអគ្គមហេសីក្តី។ ចំពោះព្រះនាងឥន្ទ្រទេវីអ្វីដែលសំខាន់គឺការដឹកនាំប្រជារាស្ត្រប្រយុទ្ធកំចាត់ភាពអវិជ្ជាគឺរំដោះខ្លួនឲ្យផុតពីការល្ងង់ខ្លៅដែលជាដំបៅមួយប្រកបទៅដោយគ្រោះថ្នាក់បំផុតចំពោះប្រទេសជាតិនីមួយៗ ព្រះនាងឥន្ទ្រទេវីជាគ្រូដ៏ធំដ៏ឧត្តមចំពោះប្រទេសកម្ពុជានៅសម័យនោះ រីឯព្រះរាជបុត្ររបស់ព្រះនាងដែលមានព្រះនាមថាព្រះស្រីវីរៈកុមារ ហើយដែលជាអ្នកនិពន្ធសិលាចារឹកនៅប្រាសាទតាព្រហ្មក៏ជាអ្នកប្រាជ្ញខ្មែរម្នាក់ដ៏ឆ្នើមដែរ។
លោក ឌិច គៀម បានយកពាក្សពេចន៍ខ្លះរបស់ព្រះនាងឥន្ទ្រទេវីបាននិយាយទៅកាន់ព្រះស្វាមីមកបកស្រាយនៅក្នុងអត្ថបទរបស់លោក រីឯសម្តីទាំងនោះមានសេចក្តីថា «សត្រូវដ៏ធំបំផុតក្នុងលោកគឺអវិជ្ជា» យ៉ាងណាមិញជោគជ័យនៅក្នុងសង្គ្រាមក៏ពឹងផ្អែកទាំងស្រុងទៅលើវិជ្ជាជ្រៅជ្រះដែរ។ មុននឹងបញ្ចប់បទអត្ថាធិប្បាយនេះសូមកត់សម្គាល់ថាលោក ឌិច គៀន ដែលកើតនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៣៦ ហើយទទួលមរណភាពនៅឆ្នាំ ១៩៧៥ ជាអ្នកនិពន្ធផង ជាអ្នកស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរផង នៅឆ្នាំ ១៩៦៤ – ៦៥ លោកបាននិពន្ធសៀវភៅមួយជាមួយលោក ឌឿក អំ ដែលមានចំណងជើងថា «ភូមិតិរច្ឆាន» ៕ ប្រភពពីប្លុក llundi
No comments:
Post a Comment