រដ្ឋ Arakan

 រដ្ឋ Arakan មានកងទ័ពធ្វើសកម្មភាពក្នុងតំបន់ដូចជា Chin State,[3]Kachin State, Rakhine State, Shan State, Bangladesh–Myanmar border  មានកម្លាំងទ័ពប្រមាណ ២៥,០០០ នាក់ ទៅ ៣០,០០០ នាក់។ សព្វថ្ងៃ រដ្ឋ Arakan គឺជារដ្ឋដែលស្ថិតក្នុងដែនរដ្ឋបាលនៃរដ្ឋ Rakhine State ។ ដើម្បីងាយស្រួលយល់ ខ្ញុំនឹងវិភាគដោយងាយៗថា នៅក្នុង រដ្ឋ Rakhn នេះមាន ពួកម៉ូស្លិម ២ ក្រុមគឺ រូហិនយ៉ា និង រាខាញ Rohingya vs Rakhin .ចំណែក ប្រជាជន Rakhin ឬ Arakan នេះ មាន អ្នកកាន់ពុទ្ធសាសនា និង ឥស្ថាមសាសនា ចំណែកកងទ័ព Arakan ឬ  AA គឺជាក្រុមកងទ័ពកាន់ ពុទ្ធសាសនា។ កង៍ទ័ព AA មានកំម្លាំងខ្លាំងក្លា មានការគាំទ្រច្រើន ដោយសារ កាន់ពុទ្ធសាសនា ប្រឆាំង ពួកឥស្លាម រូហិនយ៉ា ចំណែក គណបក្ស អ៊ុងសាន ស៊ូជី NLD ជាបក្សកាន់ពុទ្ធសាសនាដែរ ខុសត្រង់អ្នកស្រី អ៊ុងសាន សូជី កាន់ គ្រឹស្តសាសនាទៅវិញ។ ភាពព្រៃផ្សៃ សាហាវ ឃោរឃៅរបស់ កងទ័ព AA នេះ បូករួមទំំនាក់ទំនងជ្រៅរបស់ អ៊ុងសានស៊ូជី នាំឲ្យរបបយោធាភូមារកំណត់ថា កងទ័ព AA គឺជាពួកគេវកម្ម ដែលមនុស្សជាសកម្មជន ជាសមាជិក បក្ស NLD ជាង ៩០ នាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ។ លុះឆ្នាំ ២០២១ ក្រោយរដ្ឋប្រហារយោធា រដ្ឋាភិបាលថ្មី សម្រេចលុប ឈ្មោះកងទ័ព AA ពីបញ្ជីភែរកម្មទៅវិញ។

បញ្ជីកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធនៅរដ្ឋ Rakhin

1. Arakan Army  AA (Kachin State) លំអិត ភាសាខ្មែរ 👉
2. Arakan Army (Kayin State)   លំអិត ភាសាខ្មែរ 👉 (កងទ័ព AA)
3. Arakan Rohingya Salvation Army   លំអិត ភាសាខ្មែរ 👉
4. Arakan Liberation Army   លំអិត ភាសាខ្មែរ 👉
5. Arakan Rohingya Islamic Front
6. Communist Party of Arakan
7. Rohingya Liberation Party
8. Rohingya National Army
9. Rohingya Patriotic Front
10. Rohingya Solidarity Organisation

ជនជាតិសរុបមាន ១៤៥ ក្រុម តែរដ្ឋធម្មនុញ្ញាទទួលស្គាល់តែ ១៣៥ ក្រុមជនជាតិប៉ុណ្ណោះ ជនជាតិ រដ្ឋ Arakan ទាំង ០៧ រួមាន៖ 

Rakhine comprises 7 ethnic groups

96. Rakhine (Arakanese)

97. Kamein

98. Khami

99. Daingnet

100. Maramagyi

101. Mro people (Awa Khami)

102. Thet

កងទ័ព Arakan មានប្រវត្តិដូចតទៅ៖

1. ១៩៦២ គណបក្ស Burma Socialist Programme Party (BSPP) ធ្វើរដ្ឋប្រហារដណ្តើមអំណាច គណបក្សនយោបាយ និង អង្គការសង្គមនានាត្រូវបានគេធ្វើទក្ខបុកម្នេញ
2. ឆ្នាំ ១៩៧១ សង្រ្គាមដើម្បីឯករាជ្យរបស់ប្រទេស បឹងក្លាដែស he liberation war
3. ឆ្នាំ ១៩៧៧ រដ្ឋាភិបាលយោធាភូមារធ្វើប្រតិបត្តិការស្តេចនាគរាជ្យ Operation Dragon King, ដើម្បីករពារបឹងក្លាដែសចូលជ្រៀតជ្រៀករឿង រូហិងយ៉ា ដោយសារធ្វើស្ថិតិ ជំរឿនប្រជាជន ជនបរទេសដែលរស់នៅ រដ្ឋ Arakan
4. ឆ្នាំ ១៩៧៨ ប្រជាជន រូហិនយ៉ា ប្រមាណ ២៥០,០០០ នាក់ ភៀសខ្លួនទៅកាន់ប្រទេស បឹងក្លាដែស ដែលឈានដល់វិបត្តិជនភៀសខ្លួន 
5. ឆ្នាំ ១៩៧៨ រដ្ឋាភិបាល បឹងក្លាដែស និង ភូមារ ឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀមធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ប្រជាជន ១៨០,០០០ នាក់ចូលមកក្នុងភូមារវិញ
6. ឆ្នាំ ១៩៨២ ការបង្កើត កងទ័ព រូហិងយ៉ា RSO
7. ឆ្នាំ ១៩៩១ ជំរុំភៀសខ្លួនរបស់  កងទ័ព រូហិងយ៉ា RSO ស្ថិតនៅទឹកដី បឹងក្លាដែស បាននាំចូលអាវុធ AK ៤៧ គ្រាប់បែក ក្លេម័រ កាំភ្លើង បេ PRG-7 
8. ឆ្នាំ ១៩៩១ កងទ័ព ណៃពិដោ Tatmadaw បានឆ្លងព្រំដែនចូលទៅវាយប្រហារ កងទ័ព រូហិងយ៉ា RSO ដែលស្ថិតនៅតាមព្រំដែន ភូមារ បឹងក្លាដែស បណ្តាលមានភាពតានតឹងផ្នែកការទូត
9. ឆ្នាំ ១៩៩២ មានជនភៀសខ្លួន រូហិនយ៉ា ២៥០,០០០ នាក់ដោយសារប្រិបត្តិការបោសសម្អាត
10. ឆ្នាំ ១៩៩៤  កងទ័ព រូហិងយ៉ា RSO  ចំនួន ១២០ នាក់ឆ្លងព្រំដែនពី បឹងក្លាដែសចូលមកក្នុង ភូមារ ដោយពង្រាយគ្រាប់បែក មីន បំផ្លាញម៉ាស៊ីនភ្លើង អាគារ នឹងមនុស្ស ០៤ នាក់
11. ឆ្នាំ ១៩៩៨  កងទ័ព រូហិងយ៉ា RSO បានប្របាច់បញ្ជូលជាមួយកងទ័ព the Rohingya National Army (RNA) in 1998.
12. ឆ្នាំ ១៩៩៨ កងទ័ព រូហិងយ៉ា RSO  បានរួមបញ្ជូលជាមួយ កងទ័ព the Arakan Rohingya Islamic Front បង្កើតចេញជាកងទ័ព ថ្មីឈ្មោះថា the Arakan Rohingya National Organisation (ARNO),
13. ឆ្នាំ ២០០២ សង្រ្គាមនៅ អាហ្វហ្គានីស្ថាន ដែល CNN រាយការណ៍ថា ទាហាន រូហិនយ៉ា ហ្វឹកហាត់ដោយពួក អាល់កៃដា នៅអាហ្វាហ្គានីស្ថាន។ កងទ័ពរូហិនយា ត្រូវបានជ្រើសរើសចេញពី ប្រជាជនបឹងក្លាដែស ក្នុងតម្លៃ ៦២៥ ដុល្លា ជាប្រាក់ទិញ និង ប្រាក់ខែ ១៧៥ដុល្លា/ខែ និង ប្រាក់ចំនួន ១,៧៥០ ដុល្លាសម្រាប់ យុទ្ធជនស្លាប់ម្នាក់ ដែលជាថវិការផ្តល់ឲ្យ ក្រុមគ្រួសារសាច់ញាតិ។ របាយការណ៍បញ្ជាក់ផងដងដែរថា ប្រជាជនក្រីក្រីនៃ រូហិនយ៉ា បានភៀសខ្លួនចូលទៅ បាគីស្ថាន ដើម្បីហ្វឹកហាត់គ្រាប់បែក អត្តឃាដ រួចបញ្ជូនទៅប្រទេស អាហ្វហ្គានីស្ថាន
14. ឆ្នាំ ២០០៩ ការបង្កើត កងទ័ព Arakan នៅរដ្ឋ Kachin
15. ឆ្នាំ ២០១៣ ការបង្កើតកងទ័ព the Arakan Rohingya Salvation Army ដោយជនជាតិកំណើត រូហិនយ៉ា និងធំធាត់នៅ បាគីស្ថាន ធ្លាប់ហ្វឹកហាត់នៅ អារ៉ាប៊ី Saudi Arabia
16. ឆ្នាំ ២០១៤  កងទ័ព Arakan  ចាប់ផ្តើមប្រយុទ្ធប្រឆាំងជាមួយកងទ័ពរដ្ឋាភិបាលភូមារ ពោលគឺប្រយុទ្ធគាំទ្រកងទ័ពការ៉ែន  KIA  ដែលបោះទីតាំងនៅរដ្ឋ រ៉ាខាញ ក្បែរព្រំដែន បឹងក្លាដែស និង ព្រំដែនថៃ ភូមារ។
17. ឆ្នាំ ២០១៥  កងទ័ព Arakan រួមសហការណ៍ជាមួយកងទ័ព (MNDAA),(TNLA) សម្លាប់កងទ័ព ភូមារអាស់រាប់រយនាក់។
18. ឆ្នាំ ២០១៥ មានការប្រយុទ្ធជាមួយកងទ័ពភូមារនៅ Kyauktaw Township of Rakhine State and Paletwa Township of Chin State.
19. ឆ្នាំ ២០១៥ មានការប្រយុទ្ធជាមួយ ឆ្នាំព្រំដែន ប្រទេស បឹងក្លាដែស Boro Modak area of Thanci in the Bandarban district, near the shared Burma-Bangladesh border
20. ឆ្នាំ ២០១៥ មានការប្រយុទ្ធជាមួយថ្មីជាមួយ កងទ័ព បឹងក្លាដែស On 20 August 2015, the Arakan Army clashed with a Border Guards Bangladesh (BGB), after ten of their horses had been confiscated by the BGB
21. ឆ្នាំ ២០១៥ ខែ ធ្នូ មានការប្រយុទ្ធជាមួយកងទ័ព ភូមារ  Tatmadaw បណ្តាលឲ្យស្លាប់មេបញ្ជាការទ័ពភូមារ។
22. ឆ្នាំ ២០១៦ កងទ័ពភូមារចោទប្រកាន់  កងទ័ព រូហិងយ៉ា RSO បានបើកការវាយប្រហារកងទ័ពភូមារនៅតាមព្រំដែន 
23. ឆ្នាំ ២០១៦  កងទ័ព the Arakan Rohingya Salvation Army ថ្លែងទទួលខុសត្រូវចំពោះការវាយប្រហារឆ្នាំ ២០១៦ នោះ  ដូច្នេះ
24. ឆ្នាំ ២០១១៖ មានការប្រយុទ្ធនៅក្នុងរដ្ឋ កាឈិន ដែល  កងទ័ព Arakan  មិនអាចត្រឡប់មកកាន់ រដ្ឋ រ៉ាខាញ តាមផែនការគ្រោងទុក
25. ឆ្នាំ ២០១៦ មានការប្រយុទ្ធរវាងកងទ័ពភូមារ ជាមួយកងទ័ព រូហិនយ៉ា គឺខាងកងទ័ព Arakan ហៅ ទ័ព រូហិនយ៉ា ថាជាពួកគាំទ្រភេរវកម្មមូស្លឹម បឹងក្លាដែស (the Arakan Rohingya Salvation Army) "savage Bengali Muslim terrorists
26. ឆ្នាំ ២០១៦ កងទ័ពភូមារបានបើកប្រតិបត្តិការថ្មីឈ្មោះថា "clearance operations" ប្រតិបត្តិការបោសសំអាត ដែលបណ្តាលឲ្យជនជាតិ រូហិនយ៉ាប្រមាណ ៧៥០,០០០ នាក់ភៀសខ្លួន និងឈានដល់ការចោទប្រកាន់ពីបទប្រល័យពូជសាសន៍
27. ឆ្នាំ ២០១៧ ភូមារ និង ម៉ាឡេស៊ី បានកំណត់ក្នុងច្បាប់ប្រឆាំងភេរវកម្មថា  កងទ័ព the Arakan Rohingya Salvation Army  ស្ថិតក្នុងបញ្ជីភេរវកម្ម។ កងទ័ពក្រុមមានប្រមាណ ៥០០ នាក់។
28. ឆ្នាំ ២០១៧ ការប្រយុទ្ធជាមួយកងទ័ព ភូមារ បណ្តាលឲ្យទាហានភូមារស្លាប់ ១១ នាក់
29. ឆ្នាំ ២០១៨ មានកិច្ចព្រមព្រៀងបទឈប់បាញ់ជាមួយនឹង កងទ័ពភូមារ នៅសមរភូមិចំនួន ០៥
30. ឆ្នាំ ២០១៩  ថ្ងៃទី ០៤ ខែ មករា កងទ័ព Arakan ជាង ៣០០ នាក់ បើកការវាយប្រហារលើ ឆ្នាំព្រំដែនភូមារ បណ្តាលឲ្យស្លាប់ របូស នឹងបាត់បង់សម្ភារសឹកជាច្រើន
31. ឆ្នាំ ២០១៩ ថ្ងៃទី ០៩ មករា ប្រធានាធិបតី ភូមារ បើក កិច្ចពិភាក្សាជាបន្ទាន់នៅក្រុង ណៃពិដោរ ស្តីពីស្ថានការសឹក នឹងការបន្ថែមទ័ព ព្រមទាំងការប្រើប្រាស់ យន្តហោះចម្បាំងករណីចាំបាច់
32. ឆ្នាំ ២០១៩៖ គណកម្មាធិការមជ្ឈិមប្រឆាំងភេរវកម្ម Burma's Anti-Terrorism Central Committee នៃរដ្ឋាភិបាលភូមារ ចុះបញ្ជី កងទ័ព Arakan ថាជា ក្រុមភេរវករ ។
33. ឆ្នាំ ២០១៩ ខែ កក្កដា នគរបាលភូមារ ដោយមានការសហការណ៍ជាមួយ សឹង្ហបុរី បានចាប់ខ្លួន ប្អូនប្រុស របស់ មេដឹកនាំកងទ័ព Arakan AA leader Twan Mrat Naing (Aung Mrat Kyaw) នឹងមនុស្សមួយចំនួនដែលត្រូវបានចោទប្រកានថា ផ្គត់ផ្គង់ហិរញ្ញវត្ថុឲ្យ កងទ័ព Arakan 
34. ឆ្នាំ ២០១៩ ខែ វិច្ឆិកា មានការចាប់ខ្លួន ប្អូនថ្លៃ នឹងសាច់ញាតិមួយចំនួនទៀតរបស់មេដឹកនាំ កងទ័ព Arakan ដែលចូលប្រភេទភូមារ តាមច្រកព្រំដែន ថៃ។
35. ឆ្នាំ ២០២០ ថ្ងៃទី ២៣ មិថុនា ចាប់បានអាវុធ យុទ្ធភ័ណ្ឌថ្មីក្នុងចំនួនដ៍ច្រើននៅ ព្រំដែន រដ្ឋ កាយិន the border town of Mae Sot (close to Kayin State),ដែលជាអាវុធផលិតនៅប្រទេសចិន គេសង្ស័យថាជាអាវុធសម្រាប់លក់ឲ្យកងទ័ព Arakan 
36. ឆ្នាំ ២០២០ ថ្ងៃទី ៣០ ឧសភា កងទ័ព ការែនថ្ឡែងការឲ្យមានការដក រដ្ឋបាលស៊ីវិល និង យោធាចេញពី រដ្ឋ ការែន  On 30 May 2020 the Arakan Army released a statement demanding the immediate withdrawal of Burmese Government administration and Burmese armed forces from Arakan
37. ឆ្នាំ ២០២១ ថ្ងៃទី ១១ មិនា ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋ the State Administration Council (SAC) បានលុបចោល ច្បាប់ដាក់កងទ័ព អាការែន ជាភេរវករចោលទៅវិញ។ YANGON (Xinhua) – Myanmar’s Anti-Terrorism Central Committee yesterday issued an order of withdrawing the terrorist designation of Arakan Army (AA) under the approval of the State Administration Council. “According to the experiences of other ethnic armed revolutionary organisations, for example the New Mon State Party, the unlawful association status was revoked only after a bilateral [ceasefire] agreement was signed [with authorities]. So, the AA will remain on the list of unlawful associations until a truce is signed,” said lawyer U Aung Kyaw Sein. More than 360 people were arrested on suspicion of having ties to the Arakan Army during the two years of fighting between the Tatmadaw and the ethnic armed group in Arakan State, according to the Thazin Legal Institute.

The Rohingya Solidarity Organisation (RSO) is a Rohingya political organisation founded in 1982, following a brutal large scale military operation conducted by the Tatmadaw (Myanmar Armed Forces). The group was formerly a militant organisation, but have been militarily defunct since their armed branch merged into the Rohingya National Army (RNA) in 1998.

Regional experts in Rakhine State previously disputed the existence of the RSO as an active militant force after the early 2000s.[2] The government of Myanmar blamed the RSO for attacks on border posts in October 2016[3] until the Arakan Rohingya Salvation Army claimed responsibility, which became a pretext for Burmese military "clearance operations" targeting the Rohingya and displacing almost 750,000 along with mass atrocities that have been widely considered to be genocidal.

កងទ័ព រូហិងយ៉ា RSO 

Active combatants ក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធ

1. ULA/AA (Kachin)
2. ANC/AA (Kayin)
3. ARSA
4. KIO/KIA
5. KNA(B)
6. MNDAA
7. SNA
8. PSLF/TNLA
9. ZRA

Ceasefire groups ក្រុមកិច្ចព្រមព្រៀងបទឈប់បាញ់

1. ABSDF
2. ALP/ALA
3. CNA
4. DKBA-5
5. KNDO
6. KNPP/KA
7. KNU/KNLA
8. KPC
9. LDU
10. MNLA
11. PSC/NDAA
12. NSCN-K
13. PNLA
14. SSPP/SSA-N
15. RCSS/SSA-S
16. UWSP/UWSA
17. WNO/WNA

Defunct groups ក្រុមរលាយ/ក្រុមអសកម្មប្រយុទ្ធ

1. ARIF
2. CPA
3. CPB
4. DKBA
5. God's Army
6. KDA
7. KNPLF
8. MTA
9. MRA
10. MRDA
11. Mujahideen
12. NDA-K
13. PNA
14. RFCP
15. RLP
16. RPF
17. RRF
18. RNA
19. RSO
20. SSA
21. SSCP
22. SSNA
23. SURA
24. VBSW