Tuesday, October 31, 2023

ប៉ាង ខាត់

ព្រះសង្ឃ ប៉ាង ខាត់ ៖ លោកជាសង្ឃនៅ បក្សខ្មែរសេរី បង្កប់ខ្លួនក្នុង រដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋខ្មែរ។ ជាព្រះសង្ឃតែ ប្រឆាំងថា "ពុទ្ធសាសនា មិនមែនជាសាសនាទេ" គ្រាន់តែជា ជំនឿធម្មតាៗ ដូច្នេះ កុំឲ្យប្រជាជនខ្មែរជឿលើ ពុទ្ធសាសនា! ដោយសារ គោលដៅ ព្រះអង្គ គឺ ប្រឆាំងបារាំង មូលហេតុពេលបារាំងចូលស្រុក បារាំងទាមទារដីភាគខាងលិច ពី ប្រទេសសៀមមកវិញ ដូច្នេះ សៀមគេបង្កើតជា ខ្មែរសេរីឡើងដើម្បីប្រឆាំង បារាំងផង ប្រឆាំង រដ្ឋាភិបាលខ្មែរផង៕

តួនាទី​ក្នុង​ពុទ្ធសាសនា និង​ក្នុង​នយោបាយ ១-​ក្នុង​ពុទ្ធសាសនា ភិក្ខុ​ប៉ា​ង ខាត់ ឥត​មាន​ងារ​ក្នុង​រាជាគណៈ​សង្ឃ​ទេ ព្រោះ​លោក​មិនមែន​ជា​សង្ឃ​ដែល​ស្វះស្វែង​បុណ្យ​សក្តិ​យស​សោះឡើយ ។ ក្នុង​សំ​ណេ​រ​លោក​ចារ​​លើ​នាម​លោក​ថា «​ភិក្ខុ​» ឬ​ឆាយា​នាម​លោក «​វិ​រិ​យ​ប​ណ្ឌិ​តោ​» ដែល​ព្រះសង្ឃ​ទាំងអស់​មួយ​អង្គ​ៗ​មាន​ឆាយា​នាម​ផ្ទាល់​មួយ​ប្រចាំជីវិត​ជា​សង្ឃ ។

វីរសមណៈសង្ឃ ប៉ាង ខាត់ ព្រះមហាវិរិយបណ្ឌិតោ ប៉ាង ខាត់ ចន្ទមង្គលោ អតីតក្រុមជំនុំប្រែព្រះត្រៃបិដកនិងជាសាស្ត្រាចារ្យនៅ ពុទ្ធិកសាកលវិទ្យាល័យព្រះសីហនុរាជ គ.ស. ១៩១០ – គ.ស. ១៩៧៥

ព្រះ​កេរ្តិ៍ឈ្មោះ​ក្រអូប​នៃ​ភិក្ខុ ប៉ាង ខាត់ លើ​ការ​ស្រាវជ្រាវ សាសនា និង​ប្រឆាំង​អាណានិគម ព្រះ​មហា​វិ​រិ​យ​ប​ណ្ឌិ​តោ​ប៉ា​ង ខាត់ ជា​ព្រះសង្ឃ​គំរូ​ខ្មែរ​មួយ​អង្គ និង​ជា​សាស្ត្រាចារ្យ​ដ៏​ឆ្នើម​ប្រកបដោយ​វិជ្ជា​ខ្ពង់ខ្ពស់ ទូលំទូលាយ ទាំង​ខាង​ផ្លូវលោក ទាំង​ខាង​ផ្លូវធម៌ ដោយ​ព្រះ​អង្គ​ចេះ​ភាសា​អង់គ្លេស​, បារាំង​, បាលី​, សំស្ក្រឹត​, សៀម​, ខ្មែរ​បុរាណ​…​។ អត្ថបទ​សិក្សា និង​ស្នាដៃ​ស្រាវជ្រាវ​នានា​របស់​ព្រះ​អង្គ​មាន​តម្លៃ​កម្រិត​អន្តរជាតិ សូ​ម្បី​តែ​សាលា​បារាំង​ចុង​បូព៌ា ក៏​បាន​សុំ​ទទួល​ព្រះ​អង្គជា «​សមាជិក​ឆ្លើយឆ្លង​» ដែរ ។  លើស​ពី​នេះ​ព្រះ​ភិក្ខុ​ប៉ាង ខាត់ ក៏​បាន​ចូលរួម​ក្នុង​ចលនា​ប្រឆាំង​នឹង​អាណានិគម​បារាំង ដែល​គេ​ឱ្យឈ្មោះ​ថា «​បដិវត្តន៍​ឆត្រ​» ដែរ ។  សៀវភៅ «​កម្រង​សិក្សា​កថា​វប្បធម៌​ខ្មែរ​» របស់​បណ្ឌិត​ឃី​ង ហុ​ក​ឌី និង​បណ្ឌិត​ថោ​ង ធែ​ល បាន​លាតត្រដាង​ព្រះ​ជីវប្រវត្តិ​ភិក្ខុ​ប៉ា​ង ខាត់ ។

នេះ​ជា​កម្មវិធី​ដែល​ភិក្ខុ​ប៉ាង ខាត់ បាន​បង្រៀន​ដល់​និស្សិត​រៀន​យក​សញ្ញាបត្រ​សិក្សា​ជាន់ខ្ពស់​ផ្នែក​វប្បធម៌​អរិយធម៌​ខ្មែរ គឺ​មាន ៖ ១-​ព្រហ្មញ្ញ​និយម គឺ​មាន​អរិយធម៌​វេទ​, មាន​សាសនា​វេទ​, អាទិទេព​វេទ​, ពិធី​វេទ ។​ល​។ ២-​ហិណ្ឌូ​និយម គឺ​មាន​ព្រហ្ម​, ឥសូរ (​សិវៈ​) និង​វិស្ណុ ។ ៣-​ពុទ្ធ​និយម​គឺ​មានពុទ្ធសាសនា​មហាយាន និង​ថេរវាទ ។​ល​។

ក្នុង​ការ​ស្រាវជ្រាវ ៖ ភិក្ខុ​ប៉ាង ខាត់ ជា​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​ដ៏​ល្បីល្បាញ​ក្នុង​សំណាក់​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ ។ សាលា​បារាំង​ចុង​បូព៌ា​ប្រទេស​បាន​តែងតាំង​លោក​ជា​សមាជិក​ឆ្លើយឆ្លង នៅ​ឆ្នាំ​១៩៤៨, ១៩៥១ និង​ឆ្នាំ​១៩៥៤ ។  ភិក្ខុ​ប៉ា​ង ខាត់ ជា​អ្នកប្រាជ្ញ​ជាតិ​ម្នាក់​ដែល​យើង​មិន​អាច​បំភ្លេច​បាន ។ លោក​បាន​បន្សល់​ទុក​ស្នាដៃ​ច្រើន​សម្រាប់​ខ្មែរ​យើង​ជំនាន់​ក្រោយ​។ លោក​បាន​បង្ហាត់បង្រៀន​ព្រះសង្ឃ​និង​និស្សិត​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​ព្រះ​សីហ​នុ​រាជ និង​សាកលវិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​ជា​ច្រើន​ជំនាន់ ហើយ​សិស្ស និង​និស្សិត​ចាស់​របស់​លោក​ក្រោយមក​ក្លាយ​ខ្លួន​ជា​គ្រូ សាស្ត្រាចារ្យ និង​ជា​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​ផ្នែក​ភាសា អក្សរសាស្ត្រ វប្បធម៌ អរិយធម៌​ខ្មែរ​ជាដើម បាន​បន្ត​ស្នាដៃ​លោក​តទៅ​ទៀត ។  អ្នក​សិក្សា ព្រមទាំង​អ្នក​និយម​ការ​អាន​នៅ​តែ​នឹកឃើញ​ដល់​ស្នាដៃ​របស់​ភិក្ខុ​បា​៉​ង ខាត់ ដែល​ទុកជា​កេរ​ច្រើន ជា​ពិសេស គឺ​សៀវភៅ​ស្រី​ហិ​តោ​បទេស​៤​ភាគ និង​ប្រវត្តិ​ពុទ្ធសាសនា​នៅកម្ពុជា​(​ជា​ភាសា​ខ្មែរ និង​ជា​ភាសា​បារាំង​) ។

កុមារខាត់ កើតរវាងឆ្នាំ១៩១០នៅភូមិភ្នំដិល,ស្រកបាធាយក្នង ខែត្រកំពង់ចាម។បិតានាមប៉ាងនិងមាតានាមអុង។ដល់ធំដឹងក្តី ហើយកុមារនេះ បានបួសរៀនក្នុងសំណាក់ពុទ្ធសាសនាហើយបាន ប្រឡងជាប់ចូលរៀននៅសាលាបាលីជាន់ខ្ពស់ទៀតព្រះភិក្ខប៉ាង ខាត់បានប្រឡងជាប់ចូលរៀនជាសាស្ត្រាចារ្យភាសាបារាំងដោយ បានពិន្ទល្អប្រសើរទៀតផង។[១]  ពេលដែលភិក្ខ ប៉ាងខាត់ សិក្សាក្នង ក្រុងភ្នំពេញ លោកសំណាក់នៅ វត្តឧណ្ណាលោម ក្នងកុដិព្រះពោធិវ័ង្ស ហ៊ូតតាតហើយលោកជាសិស្សគណព្រះពោធិវ័ង្ស។ បន្ទាប់ពីបានសិក្សាចប់នៅសាលាបាលីជាន់ខ្ពស់ ភិក្ខ ប៉ាងខាត់បានធ្វើជាសាស្ត្រាចារ្យភាសាបាលីជាដំបូងនៅវត្តប្រាង្គក្នុង ស្រុកឧដុង្គ។

តួនាទីក្នុងនយោបាយ ដោយលោកមានចរិតជា សង្ឃជឿនលឿននិយម,ឯករាជ្យនិយម ចង់ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានសុខសេរីភាពលោកនិងព្រះសង្ឃមួយ ចំនួនមានព្រះគ្រូអាចារ្យហែមចៀវ ព្រះគ្រូអាចារ្យខៀវជុំ នៅ វត្តលង្កា ព្រះគ្រូអាចារ្យសូរហាយ ព្រះគ្រូអាចារ្យអ៊ុកជា ជាដើមរួមជាមួយអ្នក នយោបាយជំនាន់នោះគឺមានលោក ស៊ឹង ង៉ុកថាញ់ លោក ប៉ាច ឈឺន លោក នួន ឌួង លោកជុំមួង លោកប៊ុណ្ណចន្ទម៉ុលជាអាទិ។ នៅឆ្នាំ ១៩៤២បានធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងនឹងអាណានិគមបារាំងសេសដែល គេឲ្យឈ្មោះថា«បដិវត្តន៍ឆ័ត្រ»។ ភិក្ខប៉ាងខាត់ត្រូវអាជ្ញាបារាំងបង្ខំឲ្យសិក្ខ ហើយបញ្ជនទៅដាក់គុកនៅ កោះត្រឡាច ស្រុកយួនជាមួយ ព្រះគ្រូអាចារ្យហែមចៀវ លោកប៊ុណ្ណចន្ទម៉ុលនិងសហសេវិកឯទៀតៗ។ នៅឆ្នាំ១៩៤៤លោក បានរួចពីពន្ធនាគារកោះត្រឡាចមកកាន់មាតុប្រទេសវិញ។  នៅសម័យ សាធារណរដ្ឋខ្មែរ  ភិក្ខ ប៉ាងខាត់មានតួនាទីយ៉ាងសកមូមក្នងនយោបាយជាតិនៅសម័យ នោះគឺលោកចូលប្រជុំជាមួយគណៈរដ្ឋមន្ត្រីជាច្រើនលើកច្រើនគ្រា ហើយលោកបានចេញឃោសនា  ការពារនយោបាយ រដ្ឋ អំណាចរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ។ នៅសម័យនោះភិក្ខប៉ាងខាត់ រមែងទស្សនារំលែកទុក្ខគ្រសារយុទ្ធជនដែលបានបូជាជីវិតក្នង សមរភូមិឧទាហរណ៍ដូចជ៉ាសំដែង ធម្មទេសនានាបុណ្យទក្ខិណានុប្បទានរបស់ព្រិន្ទបាលទោអូប៊ិនឆេងអូននៅ វត្តបូ ពិសម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរស្តីពីវេទនាសង្ខារវិញ្ញាណនិងខន្ធ។

No comments:

Post a Comment