គណៈកម្មការកិច្ចការព្រំដែន ស្រម៉ោល ជាក្រុមថ្មីរបស់ បក្សសមរង្សី ចូលទៅបំបែកក្រុម លោក ឌីការ៉េត។ ការលាបពណ៍ ជាការចាំបាច់ ដើម្បីដឹងថា នណាជានណា? ការរួមគ្នាដើម្បីប្រឆាំងខ្មែរនៅក្នុងស្រុក គឺជារឿងអាក្រក់បំផុត មានបងប្អូនខ្មែរជាច្រើន សុខចិត្តយកលុយពី អាមេរិក បារាំង កាណាដា ទៅ ទិញដីចំការនៅស្រុកខ្មែរ ដាំដំណាំ ដាំស្វាយ..ល្អជាង ចិញ្ចឹមក្រុមអ្នកនយោបាយ ភូតកុហក បោកប្រាស់ ប្រឆាំង មិនព្រម សមសម្របសម្រួល !!
តើគណៈកម្មការកិច្ចការព្រំដែន និងអន្តោប្រវេសន៍ដែលទើបបង្កើតឡើងដោយអតីតបក្សប្រឆាំងអាចធ្វើអ្វីបានខ្លះ?អតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិកាលពីថ្ងៃទី១១ ខែកក្កដា បានសម្រេចបង្កើតនូវគណៈកម្មការកិច្ចព្រំដែន និង អន្តោប្រវេសន៍ ដើម្បីស្រាវជ្រាវ និងឃ្លាំមើលបញ្ហាព្រំដែន និងជនអន្តោប្រវេសន៍ដែលកំពុងរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ប្រធានគណៈកម្មការនេះ បានគូសបញ្ជាក់ថា នឹងធ្វើកិច្ចការជាច្រើន ដើម្បីកុំឱ្យមានការរំលោភបំពានព្រំដែនកម្ពុជា និង មានការគ្រប់គ្រងជនអន្តោប្រវេសន៍បានត្រឹមត្រូវ។ ប៉ុន្តែ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និង អ្នកវិភាគនយោបាយចាត់ទុកការបង្កើតគណៈកម្មការនេះថា ខុសច្បាប់ និង មើលមិនឃើញពីប្រសិទ្ធភាពដែលកើតចេញពីគណៈកម្មការនេះឡើយ។
តើគណៈកម្មការកិច្ចការព្រំដែន និងអន្តោប្រវេសន៍ដែលទើបបង្កើតឡើងដោយអតីតបក្សប្រឆាំងអាចធ្វើអ្វីបានខ្លះ?អតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិកាលពីថ្ងៃទី១១ ខែកក្កដា បានសម្រេចបង្កើតនូវគណៈកម្មការកិច្ចព្រំដែន និង អន្តោប្រវេសន៍ ដើម្បីស្រាវជ្រាវ និងឃ្លាំមើលបញ្ហាព្រំដែន និងជនអន្តោប្រវេសន៍ដែលកំពុងរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ប្រធានគណៈកម្មការនេះ បានគូសបញ្ជាក់ថា នឹងធ្វើកិច្ចការជាច្រើន ដើម្បីកុំឱ្យមានការរំលោភបំពានព្រំដែនកម្ពុជា និង មានការគ្រប់គ្រងជនអន្តោប្រវេសន៍បានត្រឹមត្រូវ។ ប៉ុន្តែ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និង អ្នកវិភាគនយោបាយចាត់ទុកការបង្កើតគណៈកម្មការនេះថា ខុសច្បាប់ និង មើលមិនឃើញពីប្រសិទ្ធភាពដែលកើតចេញពីគណៈកម្មការនេះឡើយ។
គណៈកម្មការកិច្ចការព្រំដែន និងអន្តោប្រវេសន៍ដែលទើបង្កើតឡើងដោយអតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិនេះ មានលោកអ៊ុំ សំអានដែលជាអតីតអ្នកតំណាងរាស្រ្តជាប្រធាន និងមានអនុប្រធាន និងសមាជិកចំនួន៥នាក់បន្ថែមទៀត។ អ្វីជាការកត់ចំណាំ គឺសមាជិកនៃគណៈកម្មការនេះជាអ្នកដែលតែងតែរិះគន់ វាយប្រហារមកលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឥតឈប់ឈរមានដូចជា លោកប៉ាង សុខឿន និង លោកឆាំ ឆានី ជាដើម។ ក្រៅពីនេះ គណៈកម្មការនេះ ក៏មានទីប្រឹក្សាចំនួន៦នាក់ ដែលសុទ្ធសឹងតែជាអតីតអ្នកតំណាងរាស្រ្តរបស់អតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ។
បើតាមសេចក្តីសម្រេចកាលពីថ្ងៃទី១១ ខែកក្កដា ដែលមានលោកសម រង្ស៊ី ប្រធានស្តីទីអតីតបក្សប្រឆាំងចុះហត្ថលេខា គឺគណៈកម្មការនេះមានភារកិច្ច សិក្សាស្រាវជ្រាវ ប្រមូលព័ត៌មាន និងឃ្លាំមើលបញ្ហាព្រំដែននៃប្រទេសកម្ពុជា និង បញ្ហាជនអន្តោប្រវេសន៍ដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ជាមួយគ្នានេះ ក៏ចូលរួមផ្សព្វផ្សាយ និងលើកទឹកចិត្តដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ជាពិសេសយុវជនឱ្យមានការយល់ដឹងពីបូរណភាពទឹកដី និងផលវិបាកនៃការហូរចូលជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់មករស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ម្យ៉ាងទៀត គណៈកម្មការនេះ មានភារកិច្ចតស៊ូមតិ និង ចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ក្នុងនាមគណបក្សចំពោះរាល់ការរំលោភបំពានបូរណភាពទឹកដី និងសកម្មភាពខុសច្បាប់របស់ជនអន្តោប្រវេសន៍។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោកសុខ ឥសាន បានចាត់ទុកការបង្កើតគណៈកម្មការនេះថា ជារឿងខុសច្បាប់។ ខុសច្បាប់ ព្រោះត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយគណបក្សដែលត្រូវបានរំលាយចោលស្របតាមច្បាប់ដោយតុលាការកំពូលកម្ពុជា។ លោកសុខ ឥសាន បានគូសបញ្ជាក់ថា គណៈកម្មការនេះនឹងមិនមានប្រសិទ្ធភាពអ្វីឡើយ ព្រោះគ្មានអ្នកណាទទួលស្គាល់។ សម្រាប់លោកសុខ ឥសាន ការស្រាវជ្រាវ និង និងការដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែន គឺជាកាតព្វកិច្ចតែមួយគត់របស់គណៈកម្មការកិច្ចការព្រំដែនដែលបង្កើតឡើងដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
ជាការកត់សម្គាល់ ការបង្កើតគណៈកម្មការកិច្ចព្រំដែន និងអន្តោប្រវេសន៍របស់អតីតបក្សប្រឆាំងនាពេលនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលកម្ពុជាកំពុងមានបញ្ហាព្រំដែនជាមួយវៀតណាមដោយវៀតណាមបានចូលមកបោះតង់តាមបណ្តោយព្រំដែនក្នុងខេត្តកណ្តាល និងការផ្តាំផ្ញើពីមេដឹកវៀតណាមឱ្យកម្ពុជាបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលដល់ការរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋវៀតណាមនៅកម្ពុជា ក៏ដូចជាការហូរចូលយ៉ាងគំហុករបស់ជនជាតិចិន។ ប៉ុន្តែ លោកសុខ ឥសាន អះអាងថា ចេតនារបស់អតីតបក្សប្រឆាំងដែលបង្កើតគណៈកម្មការនេះឡើង គឺគ្រាន់តែដើម្បីឃោសនានយោបាយប៉ុណ្ណោះ៕
របបក្រុងហាណូយបានបណ្តុះបណ្តាល លើកទឹកចិត្តពលរដ្ឋគេឲ្យបានដឹង បានយល់ និងបានឃើញទឹកដីនិងបង្គោលព្រំដែនដែលគេបានបោះ ប្លន់យកពីខ្មែរ ខណៈរបបដឹកនាំដោយអ្នកជំពាក់គុណយួន ហ៊ុន សែន ដែលមាន សុខ ឥសាន ជាអ្នកនាំពាក្យ បែរជានិយាយថា “ ប្រជាពលរដ្ឋមិនបាច់ព្រួយបារម្ភខ្លាចបាត់បង់ទឹកដីនៅតាមព្រំដែននោះទេ ព្រោះរដ្ឋាភិបាលកំពុងយកចិត្តទុកដាក់បញ្ហាព្រំដែនជាសំខាន់រួចហើយ “ ។ កម្ពុជា បើនៅក្រោមការដឹកនាំរបស់ពួកជំពាក់គុណយួន ហ៊ុន សែន បន្តទៀត បើមិនរលាយទើបម្លែក ៕
ក្រុមអ្នកជំនាញព្រំដែនកម្ពុជា បានរិះគន់រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នថា ជារដ្ឋាភិបាលបម្រើមហិច្ឆតាវៀតណាមឥតងាករេ និងកាន់តែធ្វើឲ្យកម្ពុជា បាត់បង់ដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួន។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាំឃ្លាំមើលកម្ពុជា ដែលមានមូលដ្ឋានក្នុងប្រទេស Norway លោក ម៉ែន ណាត ថ្លែងថា «ពលរដ្ឋខ្មែរ មិនត្រូវនាំគ្នាដេកចាំរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន ទាមទារព្រំដែនទឹក និងព្រំដែនគោក ដែលវៀតណាម បានរំលោភយកទៅនោះទេ ប៉ុន្តែគេត្រូវនាំគ្នា ក្រោកឈរតស៊ូទាមទារទឹកដីរបស់ខ្លួន ដែលបានបាត់បង់នោះមកវិញ»។ ការលើកឡើងរបស់លោក ម៉ែន ណាត នេះ បានថ្លែងនៅក្នុងកម្មវិធី Idea Talk នៃសារព័ត៌មាន ឌឹខេមបូឌាឌែលី (The Cambodia Daily) កាលពីរាត្រីថ្ងៃទី ០៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០ កន្លងទៅនេះ។
កម្មវិធី Idea Talk នេះ មានការចូលរួមពីលោក ទូច វិបុល លោក អ៊ុំ សំអាន លោក ម៉ែន ណាត លោក ប៉ាង សុខឿន និងលោក អ៊ាប គឹមសេង (អ៊ាប សេង) ដែលពួកគេសុទ្ធសឹងជាមេដឹកនាំនៃ ចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ (Students’ Movement for Democracy – SMD) ជាក្រុមអតីតអ្នកតស៊ូក្នុងកិច្ចការព្រំដែន។
ពួកគេទាំង ៥ នាក់នេះ ក៏បានផ្តួចផ្តើមគំនិតក្នុងការប្រកាសបន្តការតស៊ូមតិ អំពីបញ្ហាព្រំដែនឡើងវិញ ក្រោយពីពួកគេ ផ្អាកសកម្មភាពនេះអស់រយៈពេល ២០ឆ្នាំមកហើយ។ ជាងនេះទៅទៀត ពួកគេក៏គ្រោងប្រកាសការចាប់កំណើតជាថ្មី នៃចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជាផ្លូវការឡើងវិញ ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ ដែលពួកគេមានសុទិដ្ឋិនិយមថា ក្រុមថ្មីនេះ នឹងមានឥទ្ធិពល ហើយមានប្រសិទ្ធិភាពការងារខ្លាំងជាងមុន។
លោក ទូច វិបុល អតីតមេដឹកនាំនៃ ចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ បានបញ្ជាក់ថា «ការបង្កើតចលនានេះឡើងវិញ គឺដើម្បីប្រឆាំងការឈ្លានពានព្រំដែន ពីប្រទេសជិតខាង និងបញ្ហាជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ លើទឹកដីកម្ពុជា»។ លោកបន្តថា ចលនានេះនឹងធ្វើការតស៊ូមតិជាលក្ខណៈអន្តរជាតិ ដើម្បីការពារបូរណភាពទឹកដី និងអធិបតេយ្យភាពជាតិ។
ចំណែកឯលោក ប៉ាង សុខឿន និងលោក អ៊ាប គឹមសេង វិញមានព្រមានថា «ប្រសិនបើពលរដ្ឋខ្មែរ នៅតែបណ្តែតបណ្តោយឲ្យរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើអ្វីស្រេចតែនឹងចិត្តទៀត នោះខ្មែរនឹងមានវាសនាដូចកម្ពុជាក្រោម ជាមិនខាន»។
ចលនានិស្សិតដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ បានង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៨ ដើម្បីប្រឆាំងលទ្ធផលការបោះឆ្នោត និងបេក្ខភាពលោក ហ៊ុនសែន ធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រី នៅក្រោយការបោះឆ្នោត លើកទី២ កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ ១៩៩៨។ ចលនានេះ ធ្លាប់ចូលរួមប្រឆាំងតវ៉ាជនអន្តប្រវេសន៍ខុសច្បាប់វៀតណាម នៅកម្ពុជា និងទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លុបចោលសន្ធិសញ្ញាខុសច្បាប់នានា ដូចជាឆ្នាំ ១៩៧៩, ១៩៨២, ១៩៨៣ និងឆ្នាំ ១៩៨៥។ ពួកគេចាត់ទុកថា សន្ធិសញ្ញាទាំងនោះ ធ្វើឲ្យបាត់បង់ទឹកដីខ្មែរដោយខុសច្បាប់ រាប់ម៉ឺនគីឡូម៉ែត្រក្រឡា។
ជាងនេះទៅទៀត ក្រុមចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ក៏ធ្លាប់បានធ្វើសកម្មភាពតវ៉ាជាច្រើនទៀត លើបញ្ហាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស និងពង្រឹងស្មារតី ដឹកនាំយុវជនជំនាន់ថ្មី ឲ្យចូលរួមយុទ្ធនាការទាមទារយុត្តិធម៌សង្គម នៅកម្ពុជាផងដែរ។
នៅឆ្នាំ ២០០៥ ចលនានិស្សិតមួយនេះ បានផ្អាកសកម្មភាពរបស់ខ្លួន ហើយមេដឹកនាំសំខាន់ៗ ត្រវបានរងការគំរាមកំហែងដល់អាយុជីវិត ពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ហើយបានភៀសខ្លួន សុំសិទ្ធិជ្រកកោននយោបាយនៅបរទេស។ ទោះជាបែបនេះក្តី ក៏ឆន្ទៈរបស់ក្រុមនេះ នៅតែក្តៅគគុក មិនរួញរាក្នុងកិច្ចការតស៊ូ លើកិច្ចការព្រំដែននោះឡើយ។
លោក អ៊ុំ សំអាន បញ្ជាក់ថា «បេសកកម្មចលនានិស្សិតថ្មីនេះ មិនត្រឹមតែតវ៉ាបញ្ហព្រំដែន ជនអន្តប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ និងយុត្តិធម៌សង្គមនោះទេ ប៉ុន្តែក្រុមរបស់លោក នឹងទាមទារ «កោះត្រល់» របស់ខ្មែរ ត្រឡប់ពីការគ្រប់គ្រងរបស់វៀតណាម មកវិញ នៅពេលមានរដ្ឋាភិបាលត្រឹមត្រូវ មិនស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលរបស់វៀតណាមនោះ»។
លោក សំអាន បានបន្តថា កូនខ្មែរមិនត្រូវភ្លេចទឹកដី ដែលបរទេសឈ្លានពាន យកទៅនោះទេ។ លោកប្រកាសថា «ស្លាកសញ្ញាថ្មី របស់ក្រុមចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សម្រាប់កំណើតទី២ នេះ នឹងប្រើរូបកោះត្រល់ ជានិមិត្តសញ្ញាសម្គាល់ ឬអាចហៅចលនានេះថា «ក្រុមចលនាកោះត្រល់ ឬក្រុមកោះត្រល់» ក៏បាន»។
ក្រុមស្ថាបនិកនៃចលនានិស្សិតកំណើតទី២ នេះ ប្តេជ្ញាថា ពួកគេនឹងធ្វើជាគំរូ ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ និស្សិត និងបញ្ញវន្តគ្រប់រូប ក្នុងការតស៊ូមតិ ហើយត្រូវតែហ៊ាននិយាយការពិត ហ៊ានលះបង់ដើម្បីបម្រើជាតិមាតុភូមិ។ ជាងនេះទៅទៀត ពួកគេក៏បានអំពាវនាវ ឲ្យមានការចូលរួមពីអតីតក្រុមការងារ សមាជិក និស្សិតបញ្ញវន្ត និងពលរដ្ឋគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន ដោយមិនប្រកាន់និន្នាការនយោបាយអ្វីនោះឡើយ៕
ភ្នំពេញ៖ គណៈកម្មការកិច្ចការព្រំដែន បានធានាអះអាងថា ការបោះបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា ជាមួយសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម នឹងបន្តធ្វើឲ្យបានចប់ជាស្ថាពរក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះដោយ ធានាបាននូវបូរណភាពទឹកដី និងអធិបតេយ្យភាពជាតិ មិនឲ្យជាតិ និងប្រជាជនកម្ពុជាខាតបង់ឡើយ។
យោងតាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ របសើគណៈកម្មាធិការចម្រុះកិច្ចការព្រំដែន នៅថ្ងៃទី៣១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២០បានបញ្ជាក់ថា “ក្នុងកិច្ចការខណ្ឌសីមា និងបង្គោលព្រំដែនរវាងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជាមួយនឹងសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម ក្រោមការដឹកនាំដ៏ត្រឹមត្រូវ និងឈ្លាសវៃបំផុតរបស់ សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុនសែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ សម្រេចបានលទ្ធផល ៨៤% នៃខ្សែព្រំដែនរួម នឹងបន្តធ្វើឲ្យបានចប់ជាស្ថាពរ១០០% ដើម្បី ធានាបាននូវបូរណភាព ទឹកដី និងអធិបតេយ្យភាពជាតិ មិនឲ្យជាតិ និងប្រជាជនខាតបង់ឡើយ”។
ក្នុងឱកាសនោះ គណៈគណៈកម្មាធិការចម្រុះកិច្ចការព្រំដែន ក៏បានអំពាវនាវ ដល់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ចូលរួមរក្សាចំណែកដី ទាំងនោះ និងទប់ស្កាត់ ចាត់វិធានការតាមច្បាប់ទៅលើ ជនទាំងឡាយណា ដែលមានចេតនាបំពានយកដីទាំងនោះ ដោយបង្កើតព័ត៌មានក្លែងក្លាយ បន្លំធ្វើឯកសារដោយខុសច្បាប់ ក្នុងគោលបំណង នាំឲ្យមានការភ័ន្តច្រលំ ដល់សាធារណៈជនមតិជាតិនិងអន្តរជាតិ។
លើសពីនេះទៅទៀតគណៈកម្មាធិការកិច្ចការចម្រុះព្រំដែនក៏បានប្រកាសទាត់ចោលទាំងស្រុងនូវការចុះផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត និងបំភ្លើស ដែលបង្ហោះនៅលើអាខោនហ្វេសប៊ុក និងគេហទំព័ររបស់ ឈ្មោះ William Guang នាថ្ងៃទី២៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២០ ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងព្រំដែនកម្ពុជា។
ការប្រកាសទាត់ចោលនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីអាខោនហ្វេសប៊ុក និងគេហទំព័រ ឈ្មោះ William Guang របស់ លោក សុខ សុវណ្ណវឌ្ឍនាសាប៊ុង ប្រធានគណបក្សខ្មែរក្រោក បានអត្ថាធិប្បាយ រឿងព្រំដែន ដោយដាក់ចំណងជើងថា «រឿងអីអាជ្ញាធរវៀតណាមមានសិទ្ធិឆ្លងចូលដីខ្មែរមកហាមឃាត់ ចូលមកដេញពលរដ្ឋខ្មែរ មិនឲ្យធ្វើស្រែនៅលើដីខ្មែរ?» និង «ខ្មែររវល់រឿងកូវីដ ទាហានវៀតណាមឆ្លងព្រំដែនមកដេញពលរដ្ឋខ្មែរលើដីខ្មែរ» នៅភូមិត្រពាំងថ្លុង ឃុំត្រពាំងថ្លុង ស្រុកពញ៉ាក្រែក ខេត្តត្បូងឃ្មុំជាដើម។
គណៈកម្មាធិការចម្រុះកិច្ចការព្រំដែនកត់សម្គាល់ឃើញថា ក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ ក្រុមចលនាមួយក្រុម និងគូកន មានចេតនាបានបង្កើត និងប្រឌិតរឿងផ្សព្វផ្សាយនូវព័ត៌មាន ក្លែងក្លាយដោយចេតនាទុច្ចរិត ក្នុងគោលបំណងយកដីនៅតំបន់នោះ ធ្វើជាកម្មសិទ្ធិបុគ្គលឯកជន ដោយបំភាន់សាធារណៈមតិជាតិ និងអន្តរជាតិ ដោយធ្វើការចោទប្រកាន់មកលើការងារព្រំដែន របស់រាជរដ្ឋាភិបាលអំពីការធ្វើឲ្យបាត់បង់ទឹកដី ក៏ដូចជាការរំលោភបំពានទឹកដី ពីប្រទេសជិតខាង តាមរយៈការបង្កើតព័ត៌មានក្លែងក្លាយ អំពីករណីប្រជាពលរដ្ឋ បាត់បង់ដីស្រែចំការនៅភូមិត្រពាំងថ្លុង ឃុំត្រពាំងថ្លុង ស្រុកពញ៉ាក្រែក ខេត្តត្បូងឃ្មុំ។
ទាក់ទងជាមួយបញ្ហានេះដែរ គណៈកម្មាធិការចម្រុះកិច្ចការព្រំដែន ក៏បានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងក្នុងប្រទេសនិងក្រៅប្រទេស កុំជឿនិងកុំចែកចាយ រាល់ការបង្ហោះបោកប្រាក់របស់ជនអគតិមួយចំនួន ដែលតែងតែបង្កើតព័ត៌មាន ក្លែងក្លាយ ក្នុងចេតនាទុច្ចរិត ដើម្បីវាយប្រហាលដល់កិច្ចការព្រំដែន របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ហើយដែលសកម្មភាពទាំងអស់នោះ អាចប្រឈមមុខនឹងផ្លូវច្បាប់៕ដោយ៖ ធី លីថូ
សហគមន៍ខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស ជំរុញឲ្យមានការអនុញ្ញាត ឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរ មានសិទ្ធិចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត និង បោះឆ្នោត សម្រាប់ការបោះឆ្នោត ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅតាមបណ្ដាប្រទេស ដែលពួកគេកំពុងរស់នៅ។ ការទាមទារនេះ ស្របពេលដែល គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ នៃ រដ្ឋសភា ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានទទួល សេចក្ដីស្នើកែប្រែច្បាប់បោះឆ្នោត ដើម្បីអាចអោយពលរដ្ឋខ្មែរ នៅក្រៅប្រទេសមានលទ្ធភាព បោះឆ្នោតជ្រើសរើសមេដឹកនាំប្រទេស តាមឆន្ទៈរបស់ពួកគេ។
ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តខ្មែរ-អាមេរិកាំង លោក ទូច វិបុល ជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងភ្នំពេញ បើកសិទ្ធិឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរ នៅក្រៅប្រទេស អាចចេញទៅបោះឆ្នោត នៅតាមស្ថានទូត ឬតាមស្ថានកុងស៊ុលដែលមានពលរដ្ឋខ្មែរ រស់នៅច្រើន។ លោកបន្តថា ធ្វើដូច្នេះគឺដើម្បីអាចពលរដ្ឋខ្មែរ នៅឯនាយសមុទ្រ បង្ហាញឆន្ទៈរបស់ខ្លួន ក្នុងការចូលរួមសម្រេចលើជោគវាសនា នៃប្រទេសកំណើត របស់ពួកគេ ស្របតាមគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ និងស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស៖ «ក្នុងនាមសម្ព័ន្ធមិត្តខ្មែរអាមេរិកាំង និងពលរដ្ឋខ្មែរ នៅតាមសហគមន៍នានា ជុំវិញពិភពលោកហ្នឹងគឺថា អំពាវនាវដល់អ្នកនយោបាយខ្មែរយើងហ្នឹង ដល់ពេលវេលាដែលត្រូវបើកបេះដូង អោយទូលាយ និងមានឆន្ទៈការរៀបចំអោយបានទូលំទូលាយ ហើយល្មមផ្ដល់ឱកាស អោយបងប្អូននៅក្រៅស្រុកហ្នឹង មានឱកាសចូលរួមកំណត់ជោគវាសនា ក៏ដូចជាការជ្រើសរើស មេដឹកនាំរបស់ខ្លួន»។
លោក ទូច វិបុល មានប្រសាសន៍ថា ដោយសារតែអង្គការរបស់លោក មានទំនាក់ទំនងល្អ ជាមួយក្រុមតំណាងរាស្ត្រ សហរដ្ឋអាមេរិក លោក នឹងជំរុញឲ្យសភានៃប្រទេសមហាអំណាចមួយនេះ ប្រើយន្តការរបស់ខ្លួន ដើម្បីជំរុញឲ្យរដ្ឋសភាកម្ពុជា ធ្វើការអនុម័តទៅលើការធ្វើវិសោធនកម្មនេះ។
លោកបន្តថា លោក នឹងធ្វើចលនានៅទូទាំងពិភពលោក ដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរនាំគ្ នាជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បង្កើតស្ថានីយបោះឆ្នោតនៅក្រៅប្រទេស៖ «អ្វីដែលយើងអាចធ្វើបាន គឺមិនត្រឹមតែបញ្ចុះបញ្ចូលរដ្ឋាភិបាល របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាប្រទេសម្ចាស់ហត្ថលេខីនៃ កិច្ចព្រមព្រៀង សន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ប៉ុណ្ណឹងទេ។ យើង នឹងអំពាវនាវអោយសហគមន៍ខ្មែរយើង នៅប្រទេសអូស្ត្រាលី និងនៅអឺរ៉ុប អោយបញ្ចុះបញ្ចូលតំណាងរបស់ពួកគេ ធ្វើយ៉ាងណាអាចជំរុញអោយ រដ្ឋសភា កម្ពុជា អនុម័តវិសោធនកម្ម ច្បាប់បោះឆ្នោតនេះ»។
ការទាមទារឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរ មានសិទ្ធិបោះឆ្នោត នៅក្រៅប្រទេស ស្របពេលដែល តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចំនួន ៣៣ រូប កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែសីហា ២០១៧ បានផ្ញើសេចក្ដីស្នើធ្វើវិសោធនកម្ម ច្បាប់បោះឆ្នោត សម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស អាចចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត និង បោះឆ្នោតបាន នៅប្រទេសដែលខ្លួន កំពុងស្នាក់នៅ និងធ្វើការ។ សេចក្ដីស្នើច្បាប់នេះ ត្រូវបានគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភា សម្រេចបញ្ជូនទៅ គណៈកម្មការនីតិកម្ម ដើម្បីពិនិត្យ។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភា លោក ឡេង ប៉េងឡុង ឲ្យដឹងថា តាមនីតិវិធីនៅពេល គណៈកម្មការជំនាញ ពិនិត្យ រួចហើយនឹងប្រគល់មក គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ រដ្ឋសភា វិញ ដើម្បីសម្រេចថា នឹងបញ្ជូនទៅជជែកបន្តទៅសភាពេញអង្គ ឬទម្លាក់ចោលត្រឹម គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ រដ្ឋសភា។ ប៉ុន្តែអ្នកនាំពាក្យ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ធ្លាប់ចោទប្រកាន់ក្រុមតំណាងរាស្ត្ររបស់បក្សប្រឆាំងថា ការស្នើធ្វើវិសោធនកម្ម ច្បាប់ប្រភេទនេះ គឺដើម្បីបុព្វហេតុកេង ចំណេញនយោបាយ និង ចង់វាយបំបែកឆ្នាំងបាយ របស់ក្រុម ពលករខ្មែរចំណាកស្រុកប៉ុណ្ណោះ។
នៅក្នុងវេទិកាអ្នកស្ដាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី កាលពីរាត្រីថ្ងៃសុក្រ ទី១៨ ខែសីហា តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សុន ឆ័យ ដែលជាអ្នកសកម្ម ក្នុងការដឹកនាំ ឲ្យមានការកែប្រែច្បាប់បោះឆ្នោតនេះ ថ្លែងថា សំណើរបស់បក្សប្រឆាំង ធ្វើឡើងក្រោយពីមានការជំរុញរបស់ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាច្រើន ដែលពួកគេធ្លាប់បានស្នើទៅ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ដើម្បីជំរុញឲ្យមានការរៀបចំស្ថានីយបោះឆ្នោត នៅបរទេស៖ «ការរៀបចំគឺធ្វើយ៉ាងម៉េចអោយ បងប្អូនយើង នៅប្រទេសជិតខាង ដូចថៃ អីជាដើមហ្នឹង ទីមួយ មានក្រុមចល័ត ដែលអាចចូលទៅចុះឈ្មោះ នៅក្បែរទីតាំងដែលមានពលរដ្ឋខ្មែរយើង ធ្វើការច្រើនហ្នឹង តាមរយៈការជំរុញអោយ ក្រសួងការបរទេសយើងធ្វើការទាក់ទង សុំការអនុញ្ញាតទៅប្រទេសថៃ។ ទី២ យើងអាចធ្វើការិយាល័យចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅតាមព្រំដែន ដើម្បីអាចអោយបងប្អូនយើង ដែលនៅក្បែរហ្នឹង អាចឆ្លងដែន មកបោះឆ្នោតបាន»។
សំណើរបស់ក្រុមតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង ធ្វើឡើងផ្អែកតាម មាត្រា ៣៣ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ របស់កម្ពុជា ដែលចែងថា «ពលរដ្ឋខ្មែរដែលកំពុងរស់នៅបរទេស ត្រូវបានគាំពារដោយរដ្ឋ» ហើយពលរដ្ឋខ្មែរទាំងពីរភេទ មានសិទ្ធិបោះឆ្នោត និងឈរឈ្មោះ ឲ្យគេបោះឆ្នោត។
លោក សុន ឆ័យ បានផ្ដល់អនុសាសន៍ដល់ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថា ដោយសារកម្ពុជា ប្រើប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតបែបសមាមាត្រដោយយកខេត្ត និងរាជធានីជាមណ្ឌលបោះឆ្នោត ដូច្នេះ គ.ជ.ប អាចបង្កើតធុងចំនួន ២៥ តំណាងឲ្យរាជធានី-ខេត្តទាំងនេះ ដាក់តាមស្ថានទូត និងស្ថានកុងស៊ុល នៃបណ្ដាប្រទេស ដែលមានពលរដ្ឋខ្មែរកំពុងរស់ និងស្នាក់នៅ។ ពលរដ្ឋទាំងនោះ អាចបោះទម្លាក់ចូលក្នុងធុងណាដែលជាធុងនៃ ខេត្តកំណើត ឬមណ្ឌលរបស់ពួកគេ។ លោកបន្តថា ពលរដ្ឋទាំងនោះ បញ្ជាក់ស្រុកកំណើតរបស់ពួកគេ បានតាមរយៈលិខិតកំណើត ឬអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណរបស់ពួកគេ។
តំណាងរាស្ត្រអូស្ត្រាលី ប្រចាំរដ្ឋវ៉ិកតូរីយ៉ា (Victoria) ដែលមានដើមកំណើតខ្មែរ លោក ហុង លីម ប្រាប់អាស៊ីសេរី តាមទូរស័ព្ទថា លោក គាំទ្រឲ្យពលរដ្ឋនៅក្រៅប្រទេស អាចមានលទ្ធភាព ក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំង តំណាងរាស្ត្រ សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា។ លោកបន្តថា ធ្វើដូច្នេះ គឺមានប្រយោជន៍ជាខ្លាំងដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរយកចិត្តទុកដាក់អំពីប្រទេសកំណើតរបស់ពួកគេ និងអាចចូលរួមសម្រេចជោគវាសនាទាំងមូលរបស់ជាតិ ដូចបណ្ដាប្រជាជាតិនៃ ប្រទេសជឿនលឿនដទៃទៀត៖ «ការអនុញ្ញាតឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស អាចបោះឆ្នោតបានហ្នឹង វាកាន់តែធ្វើឲ្យពួកគេ យកចិត្តទុកដាក់អំពីបញ្ហាស្រុកខ្មែរ និងស្ថានការណ៍ស្រុកខ្មែរ»។
រហូតមកទល់ពេលនេះ មានប្រទេសចំនួន ៩៣ ក្នុងពិភពលោក ដែលប្រកាន់របបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ បានរៀបចំឲ្យអោយពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន អាចមានសិទ្ធិចូលរួមការបោះឆ្នោត នៅក្រៅប្រទេស។ ប្រទេសទាំង ៩៣ នោះរួមមានបណ្ដាប្រទេសក្នុងទ្វីបអាហ្វ្រិក អាមេរិកខាងត្បូង អាស៊ី និងបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួននៅអឺរ៉ុបជាដើម។
អ្នកអង្កេតខាងកិច្ចការនយោបាយកម្ពុជា និង ជាអតីតប្រធានចលនា និស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ លោក ប៉ាង សុខឿន មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលគួរសាទរ ចំពោះការទាមទារណាមួយ ឲ្យបង្កើតប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត នៅក្រៅប្រទេស។ លោក បន្តរដ្ឋាភិបាល ប្រញាប់ប្រញាល់ធ្វើកិច្ចការជាអាទិភាព ដើម្បីអាចអោយពលរដ្ឋ នៅទូទាំងពិភពលោក អាចចូលរួមការបោះឆ្នោតជាតិ នៅឆ្នាំ២០១៨ ខាងមុខ៖ «ប្រទេសជាច្រើននៅក្នុងពិភពលោក ក្រៅពីប្រទេសកុម្មុយនិស្ត គេបានអនុវត្តប្រព័ន្ធបែបនេះរួចទៅហើយ»។
យ៉ាងហោចណាស់មាន ពលករចំណាកស្រុក ប្រហែលជិត ២ លាននាក់ កំពុងធ្វើការស្របច្បាប់ផង និងខុសច្បាប់ផង ក្នុងប្រទេសថៃ ខណៈពលករជាង ៦ ម៉ឺននាក់ផ្សេងទៀត កំពុងធ្វើការក្នុងប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង ជាង ៣ ម៉ឺននាក់នៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និង ប្រហែលជាង ១ ម៉ឺននាក់ នៅប្រទេសជប៉ុន។ ជាងនេះទៅទៀត មានពលរដ្ឋខ្មែរ ប្រមាណជាងកន្លះលាននាក់ផ្សេង ទៀតកំពុងរស់នៅបរទេស។ អ្នកទាំងនោះ ភាគច្រើនរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក បារាំង អូស្ត្រាលី កាណាដា និងបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួនក្នុងសហគមន៍អឺរ៉ុប៕
No comments:
Post a Comment